หมอผีกำลังทำพิธีเซ่นไหว้ในป่า |
ในวิถีชีวิตชุมชน เผ่าโลโลเชื่อว่า ทุกกิจกรรมในชีวิตมนุษย์ล้วนถูกควบคุมโดยสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายและในนั้นมีเทพแห่งสายฝน โดยชาวเผ่าโลโลยังคงอนุรักษ์และสืบสานพัฒนาวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามมาตราบเท่าทุกวันนี้ นายจีวันเซิน ชาวบ้านในอำเภอบ๋าวหลาก จังหวัดกาวบั่งห์เผยว่า "การเซ่นไหว้ขอฝนมีความหมายเพื่ออธิฐานให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาลเพื่อให้การเก็บเกี่ยวได้ผลดี ชีวิตอิ่มหนำผาสุก โดยเทศกาลขอฝนจะจัดขึ้นในเดือนสามตามจันทรคติ"
เทศกาลขอฝนจัดขึ้นภายในวันเดียว แต่การเตรียมงานล่วงหน้ามีขึ้นก่อนเป็นเดือน โดยจะต้องพบปะหารือและตกลงเลือกวันเวลาฤกษ์ดี หาหมอผี เตรียมเครื่องแต่งกาย เครื่องเซ่นไหว้ เป็นต้น และแต่ละคน แต่ละครอบครัวจะช่วยกันซื้อเครื่องบูชา ช่วยเหลือหมอผีในการดำเนินพิธี สำหรับสถานที่จัดงานจะเป็นพื้นที่ป่าที่ชาวบ้านเลือกและกำหนดให้เป็นที่เฉพาะสำหรับการจัดพิธีกรรมด้านความเลื่อมใสต่างๆ เพราะชาวโลโลเชื่อว่าป่าเป็นที่ประทับของเทพเจ้า เป็นต้นน้ำและเป็นที่เก็บรักษาแหล่งน้ำไว้สำหรับชุมชน เทศกาลขอฝนของชาวโลโลมีสองส่วนคือพิธีกรรมที่ศักดิ์สิทธิ์และเทศกาลวัฒนธรรมรื่นเริง
สำหรับเครื่องเซ่นไหว้นั้นมักจะมีข้าวเหนียวห้าสี เหล้าข้าวโพด ไก่ หมู สุนัขและควายที่เป็นอยู่ ซึ่งจะถูกนำไปผูกไว้รอบโต๊ะทำพิธี หลังจากทำพิธีถวายต่อเทพเจ้า ผู้ชายในหมู่บ้านจะนำสัตว์เลี้ยงบางตัวไปเชือดแล้วถวายใหม่อีกครั้ง ส่วนหมอผีมีหน้าที่ดำเนินพิธีพร้อมกับทีมงาน
นำหน้าขบวนคือควายหนึ่งในสัตว์ที่ต้องมีในงานขอฝน |
ซึ่งขบวนการจะเริ่มเดินทางจากบ้านหมอผีไปยังป่าศักดิ์สิทธิ์เพื่อทำพิธี โดยนำหน้าขบวนคือควาย ตามด้วยถาดถวายเครื่องเซ่นไหว้และเครื่องบูชา ตามด้วยหมอผี ผู้ช่วยหมอผี 2 คน ทีมพิธีกรรม และท้ายขบวนคือชาวบ้าน หลังจากสวดมนต์แล้ว หมอผีจะเผากระดาษที่ทั้งสี่มุมของโต๊ะ เทเหล้าไปยังสี่ทิศเพื่อเป็นการขอบคุณฟ้าดิน หมอผีนงวันทัง เผยว่า"สิ่งของที่เซ่นไหว้มี ควาย 1 ตัว สุนัข 1 ตัว และไก่ 3 ตัว โดยสุนัขใช้ไล่ผี ไก่จะใช้เซ่นไหว้ 2 ตัว ส่วนอีกตัวจะนำไปฝังเพื่อปัดเป่าวิญญาณชั่วร้ายชาวเผ่าโลโลจัดพิธีขอฝนทุกปีเพื่อขอให้พืชผลเจริญงอกงาม ขอให้ชาวบ้านมีความสุขตลอดทั้งปี ไม่เจ็บไม่ป่วยและการผลิตได้ผลดี โดยจะเลือกวันจัดพิธีคือวันมังกร."
หลังจากที่หมอผีทำพิธีเซ่นไหว้เสร็จ แต่ละครอบครัวจะส่งตัวแทนหนึ่งคนไปที่โต๊ะเพื่อรับประทานเครื่องเซ่นไหว้ร่วมกับหมอผีก่อน แต่มีข้อห้ามคือขณะรับประทานจะต้องไม่พูดโดยเด็ดขาดและต้องทำตามคำแนะนำของหมอผี เมื่อรับประทานเสร็จ หมอผีจะยืนขึ้นและอ่านคาถาพิเศษ ทุกคนที่กำลังนั่งรอบโต๊ะพิธีก็จะเดินไปที่ถาดเลี้ยงอาหารของหมู่บ้านที่เตรียมไว้ล่วงหน้า เมื่อพิธีบวงสรวงเสร็จสิ้นก็เป็นการเริ่มต้นส่วนเทศกาล ซึ่งชาวบ้านจะรวมตัวกันเพื่อรับประทานอาหาร สังสรรค์พูดคุย เต้นรำ และร้องเพลงอย่างสนุกสนาน
ในเทศกาลขอฝนจะมีพิธีกรรมที่สำคัญมากคือการฝังลูกไก่ ซึ่งเป็นพิธีกรรมที่กำหนดว่างานเซ่นไหว้จะสำเร็จหรือไม่ เพราะชาวโลโลเชื่อว่าหลังจากทำพิธีกรรมฝังไก่นี้ 3 วันเมื่อหมอผีกลับไปดูหลุมฝังไก่ถ้ายังมีสภาพสมบูรณ์ไม่ทรุดตัวลงก็ถือว่าบรรดาเทพเจ้าได้รับทราบและเป็นสักขีพยานในพิธีบวงสรวง หมู่บ้านจะได้รับพรและปกป้องคุ้มครองจากเทพเจ้า พืชผลเจริญงอกงามในปีนั้น ./.