อาชีพถักเปลนอนป่านรามีของชุมชนเผ่าโถในจังหวัดเหงะอาน (giaoducthoidai.vn)

ชาวเผ่าโถมักจะตั้งกลุ่มถักเปลตามครอบครัวหรือตามชุมชน  โดยปกติแล้ว เปลแต่ละอันเมื่อทำเสร็จจะมีขนาดความยาวประมาณ  2 – 2.5 เมตร กว้าง 1.6 เมตร มีการถักตัวเปลเป็นเหมือนตะข่ายและหัวแขวนสองด้านถูกมัดอย่างดีเพื่อให้มีความทนทานในการรับน้ำหนักเมื่อนั่งหรือนอน  คุณ เลถิโหนย อายุ 64 ปี ซึ่งประกอบอาชีพถักเปลนอนในหมู่บ้านลูงเถือง ตำบลเหงียเหลย อำเภอเหงียด่าน จังหวัดเหงะอาน เผยถึงเทคนิคในการถักเปลว่า "การถักเปลด้วยเส้นใยป่านรามีนั้นส่วนยากที่สุดคือหัวเปลและตะข่ายเพราะถ้าไม่ทำเท่ากันเปลจะออกมาไม่สวย สำหรับคนที่ชำนาญแล้วใช้เวลาถักประมาณ 2 เดือนได้เปลหนึ่งอัน ซึ่งนานกว่าการถักเปลด้วยวัสดุอื่น เราต้องปลูกต้นป่านรามี ซึ่งใบใช้ทำขนม ส่วนลำต้นก็เอาเปลือกแล้วแช่น้ำจนนิ่มถึงจะได้เส้นใยที่ต้องการที่มีความเหนียวและทนทาน"

นายเลืองบ๊าเหวียน เจ้าหน้าที่ศูนย์วัฒนธรรม กีฬาและการสื่อสาร อำเภอเหงียด่านกล่าวถึงอาชีพถักเปลนอนของชาวเผ่าโถว่า "ทักษะฝีมือของสตรีเผ่าโถในงานหัตถกรรมเย็บปักถักร้อยนั้นเยี่ยมมาก โดยเฉพาะการถักเปลป่านรามี โดยมีเทคนิคการถักแบบตาข่ายเพื่อให้ออกเป็นลายหลายแบบตามความนิยมหรือตามเทคนิคของคนถักจึงทำให้เปลของแต่ละคนไม่เหมือนกัน"

หลายคนอาจจะคิดว่าอาชีพการถักเปลนั้นไม่ยากมากแต่อันที่จริง การถักเปลป่านรามีต้องการช่างที่มีฝีมือและมีความชำนาญ ดังนั้น ถึงตอนนี้มีแต่ผู้หญิงที่สูงอายุในชุมชนเท่านั้นที่สามารถสานต่องานนี้และปัจจุบันในหมู่บ้านลูงมีสตรีที่สามารถถักเปลได้อย่างชำนาญแค่ 24 คน   

"ดิฉันอยากให้อาชีพนี้ได้รับการสานต่อและอยากสอนให้ลูกหลานรู้จักเทคนิคการถักเปลป่านรามีแบบดั้งเดิมนี้เพื่อพัฒนาอนุรักษ์ต่อไป เพื่อให้คนท้องถิ่นอื่นๆรู้จักเปลป่านรามีของเรา"

"พวกเราเป็นคนรุ่นใหม่เมื่อเห็นคุณป้าคุณแม่ถักเปลอย่างสวยงามก็รู้สึกภูมิใจและอยากศึกษาเรียนรู้อาชีพนี้เพื่อร่วมกันอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมนี้ของชนเผ่าตน อาชีพนี้ใช่ว่าใครๆก็ทำได้ หากต้องสืบทอดด้วยการฝึกสอนให้แก่คนรุ่นใหม่"

หลายคนอาจจะคิดว่าอาชีพการถักเปลนั้นไม่ยากมากแต่อันที่จริง การถักเปลป่านรามีต้องการช่างที่มีฝีมือและมีความชำนาญ (giaoducthoidai.vn)

การส่งเสริมอาชีพหัตถกรรมนี้ในชุมชนเผ่าโถที่จังหวัดเหงะอานไม่เพียงแต่เป็นการอนุรักษ์อาชีพพื้นเมืองเท่านั้น หากยังเป็นการช่วยสร้างผลิตภัณฑ์พื้นเมืองที่โดดเด่นเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวอีกด้วย นายฝุ่งวันตว่าน ผู้จัดการบริษัท Toàn Tranh group กล่าวว่า"เปลนานป่ารามีเป็นผลิตภัณฑ์ที่ช่วยให้ชาวบ้านมีรายได้ เป็นสินค้าที่มีวัตถุดิบธรรมชาติที่หาง่ายตามพื้นที่ และนี่คือจุดเด่นเพื่อสร้างความสนใจให้แก่คนต่างชาติ"

ส่วนตามความเห็นของนาย เลท้ายหุ่ง รองประธานคณะกรรมการประชาชนอำเภอเหงียด่าน ปัจจุบันจำนวนประชากรในอำเภอมีกว่า  1 แสน 5 หมื่นคนโดย 1ใน 3  เป็นชนกลุ่มน้อยและชาวเผ่าโถคิดเป็นชนส่วนใหญ่ ดังนั้น ทางการท้องถิ่นก็มีการวางแผนพัฒนาและอนุรักษ์อาชีพหัตถกรรม รวมทั้ง อาชีพถักเปลนอนป่านรามีเพื่อสร้างเป็นผลิตภัณฑ์เด่นของท้องถิ่น "ทางอำเภอได้จัดงานสัมมนาหารือและมีการปรึกษาเพื่อออกแนวทางการส่งเสริมเอกลักษณ์วัฒนธรรมชนกลุ่มน้อยเผ่าโถ ควบคู่กันนั้นก็มีโครงการเป้าหมายต่างๆของรัฐบาล เช่น โครงการเป้าหมายแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมเขตชนกลุ่มน้อยระยะปี 2021 - 2025 ซึ่งถือเป็นพื้นฐานที่ดีเอื้อให้แก่กระบวนการปฏิบัติงานด้านการอนุรักษ์วัฒนธรรมชนกลุ่มน้อยอย่างมีประสิทธิภาพ "

ทั้งนี้ หวังว่าอาชีพถักเปลนอนป่านรามีและผลิตภัณฑ์ต่างๆที่สะท้อนเอกลักษณ์วัฒนธรรมที่น่าภาคภูมิใจของชนเผ่าโถจะได้รับการเผยแพร่ให้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางมากขึ้น.