Dự kiến tới đây, Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sang Việt Nam, tiến hành đợt kiểm tra lần thứ 5 về việc tuân thủ các quy định về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Đợt thanh tra lần thứ 5 được xem thời điểm quyết định để Việt Nam gỡ “thẻ vàng” thủy sản. Do đó, thời gian qua, Chính phủ, các Bộ ngành và địa phương liên quan của Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp nhằm tạo chuyển biến thực chất trong công tác chống IUU, với mục tiêu gỡ “thẻ vàng” sau lần thanh tra này.
 Việt Nam đang nỗ lực phát triển ngành nuôi trồng và khai thác hải sản bền vững. Ảnh: PV/Vietnam+ |
Trong lần kiểm tra thứ 4 (tháng 10/2023), Đoàn thanh tra EC ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam khi các khuyến nghị trong lần thanh tra trước đó đã được khắc phục, chuyển biến tích cực.
Triển khai nhiều giải pháp, tạo chuyển biến tích cực
Kể từ lần thanh tra thứ 4 của EC về IUU đến nay, tất cả 28 tỉnh, thành phố ven biển của Việt Nam đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm khắc phục các khuyến nghị của EC. Trọng tâm là quản lý tốt đội tàu, duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), quản lý tốt sản lượng hải sản qua cảng; thực hiện rà soát, lập danh sách cảng cá, bến cá; đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn các quy định pháp luật chống khai thác IUU cho cộng đồng ngư dân, nhất là nâng cao nhận thức của chủ tàu cá, thuyền trưởng không vi phạm khai thác IUU; cho ngư dân ký cam kết không vi phạm các quy định khi đánh bắt trên biển… Cùng với đó, các địa phương cũng đẩy mạnh việc xử phạt các hành vi vi phạm khai thác IUU.
Nhờ đó, thời gian qua, số tàu cá vi phạm khai thác hải sản vùng biển nước ngoài tại các địa phương giảm đáng kể. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, tỉnh Kiên Giang, một trong những địa phương có đội tàu lớn của cả nước, đã không phát hiện tàu cá vi phạm khai thác hải sản trái phép. Điều đó cho thấy bà con ngư dân ngày càng có ý thức chấp hành tốt các quy định IUU. Ngư dân Nguyễn Văn Dũng và ngư dân Phạm Tiến Thịnh cho biết: "Tôi thường xuyên nhắc nhở anh em thực hiện đúng quy định của Nhà nước và tuyên truyền của các lực lượng chức năng. Khi đánh bắt, tàu cá đảm bảo không làm gần vạch sát vùng biển nước ngoài mà Nhà nước quy định, máy giám sát hành trình bật 24/24. Trong lúc đánh bắt, nếu có chuyện phát sinh thì phải kịp thời thông báo cho chính quyền địa phương".
"Ra khơi phải tuân thủ pháp luật đầy đủ, mình đăng ký 4 người thì đi 4 người. Thiết bị trên tàu phải đầy đủ, giám sát hành trình mở 24/24, máy nhắn tin mỗi ngày nhắn 1 tin, không tới vùng biển nước ngoài, chấp hành tốt quy định của Nhà nước".
Quyết tâm tháo gỡ “thẻ vàng” sau đợt thanh tra lần thứ 5
 Việt Nam đang nỗ lực phát triển ngành nuôi trồng và khai thác hải sản bền vững. Ảnh: PV/Vietnam+ |
Trước khi sang kiểm tra trực tiếp, dự kiến, đại diện của EC sẽ làm việc trực tuyến về IUU với Việt Nam. Nội dung làm việc sẽ tập trung vào việc khắc phục những khuyến nghị của EC sau lần thanh tra thứ 4. Ông Nguyễn Quang Hùng, Cục trưởng Cục Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết ngoài tăng cường chế tài xử phạt tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, phía EC cũng rất quan tâm đến kiểm soát tàu cá ra vào cảng cá; truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác… Đây là những nhiệm vụ quan trọng phải khắc phục để đảm bảo theo đúng khuyến nghị của EC, sớm gỡ thẻ vàng đối với thủy sản Việt Nam: "Lực lượng thực thi pháp luật về thủy sản sẽ tăng cường các đợt cao điểm để tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính, đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ các vùng biển giáp ranh với các nước trong khu vực để làm sao ngăn chặn những tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài cũng như tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam. Quyết tâm tháng tư, Việt Nam đạt được những kết quả tích cực để hướng tới gỡ cảnh báo thẻ vàng".
Thời điểm này, Chính phủ cùng các Bộ ngành, địa phương và các đơn vị liên quan đang dồn tổng lực, mở “đợt cao điểm của cao điểm”. Trung tướng Bùi Quốc Oai, Chính ủy Cảnh sát biển Việt Nam, cho biết: "Các lực lượng chức năng cũng như chính quyền các địa phương quyết tâm rất cao. Về các hành vi vi phạm của bà con ngư dân thì quan điểm là xử lý nghiêm túc, đúng lỗi, đúng người, đồng thời chúng tôi cũng tuyên truyền, giải thích, yêu cầu để bà con chấp hành tốt hơn. Sau khi xử lý, chúng tôi tạo điều kiện để bà con vươn khơi bám biển".
Việt Nam đặt mục tiêu cao nhất là gỡ được “thẻ vàng” sau lần thanh tra thứ 5 sắp tới. Thẻ vàng IUU khi được gỡ bỏ sẽ góp phần nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của thuỷ sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.