Quan hệ Mỹ - Trung những ngày này lại tiếp tục căng thẳng, không chỉ vì việc giải quyết mâu thuẫn thương mại chưa có tiến triển mà còn vì 2 nước lại bị cuốn vào những bất đồng trong vấn đề Triều Tiên. Những diễn tiến này báo hiệu sóng gió vẫn chưa ngưng trong quan hệ giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.
 Ảnh minh họa: TTXVN |
Mọi việc bắt đầu từ quyết định chính quyền Mỹ ngày 24/8 đột ngột hủy chuyến thăm đã định sẵn tới CHDCND Triều Tiên của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo để tiếp tục làm việc về phi hạt nhân hóa.
Lời qua tiếng lại
Báo chí Hoa Kỳ đưa tin điều khiến Tổng thống Trump đã đưa ra quyết định trên là do Ngoại trưởng Pompeo nhận được một bức thư có nội dung không thiện chí từ một quan chức cấp cao CHDCND Triều Tiên trước thềm chuyến thăm. Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump cũng khẳng định hai bên chưa đạt được tiến bộ cần thiết. Nhà lãnh đạo Mỹ viết trên Twitter rằng ông cảm thấy không có quá nhiều tiến triển được ghi nhận về việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Mọi việc sẽ không có gì để nói nếu như ông Trump không tuyên bố thêm rằng, trong bối cảnh Mỹ đang thể hiện lập trường cứng rắn với Trung Quốc trong vấn đề thương mại, thì Trung Quốc “không giúp gì” trong vấn đề Triều Tiên. Ông Donald Trump đồng thời cho biết đàm phán với Triều Tiên có khả năng bị hoãn cho đến khi Mỹ giải quyết được căng thẳng thương mại với Trung Quốc.
Như vậy, có thể hiểu đàm phán với quốc gia Đông Bắc Á này chỉ diễn ra cho đến khi bất đồng thương mại Mỹ - Trung được tháo gỡ. Vấn đề phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên giờ đây lại phải gắn liền với giảm thâm hụt thương mại giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ quan ngại với tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump quy trách nhiệm cho nước này khi quá trình đàm phán phi hạt nhân hóa Mỹ - Triều Tiên không đạt được tiến bộ. Những phát biểu này đi ngược lại sự thật và vô trách nhiệm. Trung Quốc bày tỏ quan ngại sâu sắc và đã trao công hàm phản đối chính thức tới Mỹ.
Trung Quốc cũng khẳng định ủng hộ Mỹ và CHDCND Triều Tiên thúc đẩy một cách tích cực quá trình giải quyết vấn đề này thông qua giải pháp chính trị, theo như điều mà hai nhà lãnh đạo của Mỹ - Triều Tiên đã nhất trí tại Singapore hồi tháng 6 vừa qua. Tuy nhiên, các bên cần phải kiên trì đi theo giải pháp chính trị, đồng thời thể hiện hơn nữa sự chân thành và mềm dẻo, thay vì không kiên định và đổ lỗi cho người khác.
Rõ ràng trong khi căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt trong cuộc chiến thương mại thì nay hai bên lại thêm bất đồng trong việc giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên.
Vai trò của Trung Quốc
Vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên không chỉ là một trong những vấn đề "nóng” của khu vực Đông Bắc Á mà còn là một trong những vấn đề phức tạp nhất trong chính trị quốc tế hiện nay.
Xét về địa chiến lược, Triều Tiên đối với Trung Quốc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Xét về an ninh chính trị, khủng hoảng hạt nhân sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và quá trình xây dựng hiện đại hóa đất nước của Trung Quốc. Do đó, với vị thế và tư duy nước lớn của Trung Quốc, cùng với những ảnh hưởng vốn có lâu nay ở bán đảo Triều Tiên, thì việc Trung Quốc tích cực tham gia giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân là điều không thể không làm. Hơn thế, sự hòa bình và ổn định của bán đảo Triều Tiên là điều kiện rất cần thiết để Trung Quốc phát triển.
Do vậy, giới phân tích cho rằng không có bằng chứng để cáo buộc Trung Quốc ngừng hợp tác với Mỹ trong vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, có thể Bắc Kinh đang ở trạng thái chờ đợi và quan sát tình hình hiện nay. Vai trò của Bắc Kinh trong vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Đông Bắc Á phụ thuộc vào diễn biến của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.
Trước diễn biến trên, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc kêu gọi Trung Quốc tiếp tục đóng vai trò mang tính xây dựng trong các nỗ lực quốc tế nhằm giải quyết khủng hoảng hạt nhân ở Đông Bắc Á. Seoul nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các bên giữ vững tầm nhìn dài hạn trong khi duy trì động lực cho các nỗ lực ngoại giao và đối thoại.
Quyết định hủy chuyến thăm Bình Nhưỡng của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đồng thời, việc Washington quy trách nhiệm cho Trung Quốc khi quá trình đàm phán phi hạt nhân hóa Mỹ - Triều Tiên không đạt được tiến bộ, không chỉ gây bất lợi cho tiến trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên mà còn làm trầm trọng hơn quan hệ Mỹ - Trung.