(vovworld) - ສຳລັບຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ, ປື້ມສູດ ແລະ ພາບບູຊາໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນຊັບສົມບັດອັນລຳ້ຄ່າທີ່ສຸດ. ແຕ່ລະຮູບການບູຊາຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ ກໍ່ມີບົດສູດສະເພາະ. ສ່ວນພາບບູຊາບໍ່ແມ່ນວ່າ ຍາມໃດຢາກແຂວນກໍ່ນຳມາແຂວນໄດ້, ຫາກຕ້ອງເຮັດພິທີກ່ອນຈຶ່ງສາມາດແຂວນໄດ້. ບົດຂຽນຂອງນັກຂ່າວ ແອ໋ງຮວ່ຽນ.
ພາບບູຊາຂອງຊົນເຜົ່າ
(ອິນເຕີແນດ)
ຊາວ ຊ໋ານຈີ ມີປື້ມສູດຊຸດໜຶ່ງອັນລຳ້ຄ່າທີ່ສຸດ. ເນື້ອໃນຂອງແຕ່ລະບົດແມ່ນໄດ້ຂຽນດ້ວຍພາສານົມ (ພາສາຫວຽດເດີມ). ຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ ຮັກສາປື້ມສູດຢ່າງລອບຄອບຖີ່ຖ້ວນ, ເມື່ອບໍ່ບູຊາ ເຂົາເຈົ້າເກັບມ້ຽນໄວ້ໃນກັບທີ່ຟອກດ້ວຍເງິນຄຳ ແລະ ວາງໄວ້ເທິງແທ່ນບູຊາ. ໃນຄອບຄົວພຽງແຕ່ຜູ້ຊາຍ, ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງຄອບຄົວຈຶ່ງສາມາດນຳໃຊ້ປື້ມສູດ. ສ່ວນຜູ້ຍິງແມ່ນບໍ່ໄດ້. ດຣ. ເຈິ່ນບິ່ງ, ອາຈານສອນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລວັດທະນະທຳ ຮ່າໂນ້ຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ສຳລັບເລື່ອງບູຊາຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ, ຂ້າພະເຈົ້າຖືວ່າບົດສູດແມ່ນສຳຄັນທີ່ສຸດ. ຄອບຄົວໃດກໍ່ມີກັບຟອກດ້ວຍເງິນຄຳອັນໜຶ່ງເພື່ອເກັບມ້ຽນປື້ມທັງໝົດຂອງຄອບຄົວນັ້ນ, ເຊັ່ນປື້ມປະເພນີຈັດພິທີງານສົບ, ງານດອງ, ເກີດລູກ, ປື້ມດູມໍວັນເດືອນ, ປີ, ປື້ມເພງພື້ນເມືອງ. ແຕ່ໜ້າເສຍດາຍ, ປະຈຸບັນລູກຫຼານພັດອ່ານບໍ່ໄດ້, ສ່ວນບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາກໍ່ບໍ່ຮູ້ຕົວໜັງສືນັ້ນເລີຍ“.
ຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ ບໍ່ແມ່ນວ່າຜູ້ໃດກໍ່ສາມາດອ່ານເນື້ອໃນບົດສູດທັງໝົດໄດ້, ຫາກມີພຽງບາງຄົນສາມາດສູດໄດ້ເທົ່ານັ້ນ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ພາໃຫ້ຫຼາຍຄົນຄືທ່ານ ເລິມວັນແອວງ, ຄູສອນຢູ່ເມືອງລູກງ້ານສົນໃຈຫຼາຍ.
“ປື້ມສູດກໍ່ມີຫຼາຍປະເພດ, ສູດບັນພະບຸລຸດ, ສູດປະຊາຄົມ, ສູດໃຫ້ທັງຕາແສງ…ຜູ້ໃດຢາກຮູ້ຈັກສູດ ແມ່ນຕ້ອງອາໄສໝໍຜີຜູ້ມີຊື່ສຽງໃນບ້ານສອນໃຫ້. ປະຈຸບັນ, ໝໍຜີກໍ່ບໍ່ມີຫຼາຍຄົນຄືແຕ່ກ່ອນອີກ, ດັ່ງນັ້ນລຸ້ນໜຸ່ມຈຶ່ງຕ້ອງຮຽນເອງ ເພື່ອຮູ້ປະເພນີ ແລະ ສາມາດສູດບູຊາບັນພະບຸລຸດໃນໂອກາດວັນບຸນຕ່າງໆໄດ້. ທັງປະກອບສ່ວນຮັກສາບໍ່ໃຫ້ບົດສູດເສື່ອມຫາຍໄປ“
ນອກຈາກປື້ມສູດແລ້ວ, ພາບບູຊາກໍ່ແມ່ນຊັບສົມບັດອັນລໍ້າຄ່າຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີອີກດ້ວຍ. ບໍ່ແມ່ນວ່າ ຍາມໃດເຂົາເຈົ້າກໍ່ນຳພາບບູຊາມາແຂວນ, ຫາກຮອດວັນບຸນເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງຈັດພີທີເປີດພາບອອກ. ເນື້ອໃນພາບບູຊາກໍ່ອຸດົມສົມບູນທີ່ສຸດເຊັ່ນ: ພາບຝົນຕົກ,ຟ້າຮ້ອງ,ຟ້າແລບ, ພາບພະພຸດທະເຈົ້າ, ເທວະດາ, ພາບບູຊາຜູ້ປະດິດອາຊີບ ກະສິກຳ,ອາຊີບລ້ຽງສັດ, ອາຊີບການຢາ... ຕາມດຣ. ເຈິ່ນບິ່ງແລ້ວ, ພາບບູຊາມີບົດບາດໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນຊີວິດດ້ານຈິດ ວີນຍານຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ.
"ບາງເທື່ອແຕ້ມທັງ 3 ຊັ້ນ, ເຊັ່ນແດນສະຫວັນ, ໂລກມະນຸດ, ເມືອງບາດານ, ຢາກໃຫ້ຟ້າແຖນລົງມາແມ່ນຕ້ອງມີຮູບພາບເທວະດາ, ຢາກບູຊາພະເຈົ້າແມ່ນຕ້ອງນຳເອົາພາບພະພຸດທະເຈົ້າມາແຂວນ. ຢາກບູຊາໂລກມະນຸດ ແມ່ນຕ້ອງມີພາບສັດສາວາສິ່ງ. ໃນການເຊື່ອຖື, ທຸກຊົນເຜົ່າລ້ວນແຕ່ຄືກັນ. ຢາກເຊີນບັນດາເທວະດາຟ້າແຖນ ມາແມ່ນຕ້ອງສ້າງສະພາບແວດລ້ອມຄືຢູ່ແດນສະຫວັນ ເທວະດາຈຶ່ງລົງມາ".
ຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ ແຂວນພາບເທວະດາກະສິກຳ ແລະ ທີ່ດີນຢູ່ຝາ ເຮືອນ, ໃກ້ກັບປະຕູຫຼັກ, ບ່ອນທີ່ເຈົ້າຂອງເຮືອນເຄີຍນັ່ງດ້ວຍຄວາມເຄົາ ລົບ. ຢູ່ໃຕ້ພາບບູຊາມີກະຈາດຮຳເຂົ້າໃໝ່, ພາບເທວະດາກະສິກຳ ແລະ ທີ່ດິນມີຄວາມໝາຍອິນຢ໋າງ,ດິນຟ້າປອງດອງກັນ.ນອກຈາກແຂວນພາບໃນພິທີບູຊາຈຳນວນໜຶ່ງເຊັ່ນ: ພິທີງານສົບ, ງານດອງ, ພິທີຮັບຮູ້ການເຕີບໃຫຍ່ຂອງຜູ້ຊາຍ... ແລ້ວ,ຊາວເຜົ່າຊ໋ານຈີ ຍັງແຂວນພາບບູຊາໃນໂອກາດ ບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດເພື່ອພາວະນາຂໍໃຫ້ປີໃໝ່ປະສົບແຕ່ຄວາມໂຊກດີ, ມີຄວາມ ຜາສຸກ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນ.