ឡូហ្គោ SWIFT នៅលើផ្ទៃខាងក្រោយទង់ជាតិរបស់រុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន។ (រូបថត៖ Reuters)

របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិជាច្រើនចែករំលែកទស្សនៈថា យុទ្ធនាការយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែននិងទណ្ឌកម្មដែលលោកខាងលិចដាក់លើរុស្ស៊ី ទំនងជាមិននាំទៅរកវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលនោះទេ ដោយសារទំហំសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនរួមបញ្ចូលគ្នាមានតិចជាង ២%  នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក។ ថ្វីត្បិតដូច្នេះក៏ដោយ ដោយសារតួនាទីសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសទាំងពីរនេះនៅក្នុងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ទំនិញសកល ជាពិសេសក្នុងវិស័យថាមពល និងអាហារ ផលបប៉ះពាល់ពីវិបត្តិរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ត្រូវបានវាយតម្លៃថាធ្ងន់ធ្ងរ ហើយបាននិងកំពុងបណ្តាលភាពច្របូកច្របល់ដល់ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។

ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ

យោងតាមអ្នកជំនាញនិងអង្គការហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ផលប៉ះពាល់ពិតប្រាកដចំពោះការដែលរុស្ស៊ីត្រូវរងការហ៊ុំព័ទ្ធទីផ្សារទាំងអស់ ចាប់ពីទំនិញរហូតដល់ហិរញ្ញវត្ថុ គឺស្ថិតនៅក្នុងតួនាទីនៃសេដ្ឋកិច្ចនេះ ក្នុងខ្សែសង្វាក់តម្លៃសកល ព្រោះនេះគឺជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់មួយភាគ៦ នៃទំនិញសកលសរុប។ ជាក់ស្តែង រុស្ស៊ីផលិតប្រេងឆៅចំនួន ១០% នៃពិភពលោក និងផ្គត់ផ្គង់ឧស្ម័នដុតចំនួន ៤០% សម្រាប់អឺរ៉ុប។ រុស្ស៊ីក៏ជាប្រទេសនាំចេញជី អ្នកផលិតនីកែលនិងប៉ាឡាដ្យូមឈានមុខគេ ហើយក៏ជាអ្នកនាំចេញដែកថែប និងធ្យូងថ្មធំជាងគេទី ៣ និងជាប្រទេសនាំចេញឈើធំជាងគេទីប្រាំ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ អ៊ុយក្រែនមានចំណែកទីផ្សារ ២៩% នៃការនាំចេញស្រូវសាលីសកល និង ១៩% នៃការនាំចេញពោត។

នៅក្នុងការវាយតម្លៃថ្មីៗនេះ គណៈកម្មការអឺរ៉ុប (EC) បានចាត់ទុកថា ប្រតិបត្តិការយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន ធ្វើឱ្យការព្យាករណ៍កំណើន ៤% សម្រាប់តំបន់នេះក្លាយទៅជាមិនច្បាស់លាស់ឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៃធនាគារកណ្តាលអឺរ៉ុប (ECB) លោក Philip Lane បានវាយតម្លៃថា ជម្លោះរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនអាចកាត់បន្ថយ GDP នៃតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូប្រហែល ០.៣- ០.៤ ពិន្ទុភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២២។ នៅត្រើយមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក តម្លៃស្រូវសាលីត្រូវបានជួញដូរនៅទីក្រុង Chicago ( សហរដ្ឋអាមេរិក) បានកើនឡើងជិត ៣% នៅក្នុងវគ្គជួញដូរនៅថ្ងៃទី ២ ខែមីនា ដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៨ ខណៈដែលតម្លៃពោតបានកើនឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតចាប់តាំងពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។

ជាពិសេស ក្នុងវិស័យថាមពល វិបត្តិនេះបានជំរុញឱ្យតម្លៃប្រេងឆៅនៅលើទីផ្សារពិភពលោកឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតក្នុងទសវត្ស គឺជិត ១៤០ដុល្លា ក្នុងមួយបារ៉ែល (ថ្ងៃទី ៧ ខែមីនា)។ តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈខ្ពស់ បណ្តាលឱ្យទំនិញភាគច្រើនកើនឡើងក្នុងពេលតែមួយ ដែលជំរុញឱ្យមានអតិផរណានៅក្នុងតំបន់ជាច្រើនលើពិភពលោក។ អ្នកវិភាគនៅ Capital Economics វាយតម្លៃថា អតិផរណានៅតាមតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូនឹងឡើងដល់ ៦% ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ មុនពេលធ្លាក់ចុះដល់ប្រហែល ៤% នៅបំណាច់ឆ្នាំ ពោលគឺលើសពីគោលដៅអតិផរណាដែល ECB ដាក់ចេញគឺ ២% ប៉ុណ្ណោះ។ សម្រាប់តំបន់អាស៊ី លោក Tom Rafferty នាយកប្រចាំតំបន់នៃវិភាគសេដ្ឋកិច្ច Economist Intelligence បានព្រមានថា “ផលវិបាកចំពោះមុខនៃជម្លោះរវាងទីក្រុងម៉ូស្គូនិងទីក្រុងគៀវ គឺជាចលាចលសេដ្ឋកិច្ច បណ្តាលឲ្យបញ្ច្រាសយថាទស្សន៍កំណើនរបស់អាស៊ី”។ យ៉ាងណាមិញ មិនត្រឹមតែអឺរ៉ុបនិងអាស៊ីទេដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយវិបត្តិឡើយ។ ប្រធាននាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុនៃធនាគារសម្រាប់ការតាំងទីលំនៅអន្តរជាតិ (BIS) លោក Claudio Borio ដែលចាត់ទុកថា “ការកើនឡើងនៃភាពតានតឹងរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនបានធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង” ហើយការវិវត្តរបស់វានឹងក្លាយជាកត្តាលេចធ្លោដែលជះឥទ្ធិពលលើទីផ្សារទាំងអស់។ ចំណែកលោក Adam Slater សេដ្ឋវិទូនាំមុខនៅ Oxford Economics បានព្យាករណ៍ពីការធ្លាក់ចុះ GDP ពិភពលោកចំនួន ០.២% នៅឆ្នាំនេះ។

ឃ្លាំងឧស្ម័នដុតនៅក្រោមដីរបស់រុស្ស៊ីនៅ Kasimov។ (រូបថត៖ AP)

បញ្ចប់ជម្លោះក្នុងពេលឆាប់ៗនេះដើម្បីស្តារសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ

អាចមើលឃើញថាវិបត្តិរុស្ស៊ី - អ៊ុយក្រែននិងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធកំពុងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ហើយស្ទើរតែគ្មានសេដ្ឋកិច្ចណាអាចជៀសវាងផលវិបាករបស់វាបានឡើយ។ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិចែករំលែកទស្សនៈថា ទំនងជាលឿនពេកក្នុងការធ្វើការព្យាករណ៍លម្អិត និងជាក់ស្តែងអំពីការខូចខាតដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងទទួលរង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អាចនិយាយបានថា វិបត្តិកាន់តែអូសបន្លាយ គឺផលវិបាកនិងផលប៉ះពាល់របស់វា កាន់តែជ្រៅនិងកាន់តែអាក្រក់ទៅៗក៏ថាបានដែរ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះ អ្នកវិភាគខ្លះបានភ័យខ្លាចការកើតមានឡើងហានិភ័យនៃវិបត្តិស្បៀងអាហារ និងវិបត្តិមនុស្សធម៌ជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងតំបន់មួយចំនួននៃពិភពលោក ប្រសិនបើវិបត្តិរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែននៅតែបន្តតានតឹងឡើង និងនៅតែបន្តអូសបន្លាយ។

យ៉ាងណាមិញ សាធារណជនអន្តរជាតិចង់ឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ពីភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់បញ្ហា ធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងសកម្មដើម្បីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ផ្ទាល់និងប្រជាជនរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាដើម្បីស្ថិរភាពនៃស្ថានភាពក្នុងតំបន់និងស្ថិរភាពនៃសកលលោកទាំងមូល៕