 คุณลุงย๊าปกำลังแนะนำวิธีการใช้สี |
“กระดาษที่ใช้พิมพ์ภาพคือกระดาษสาที่ทำจากเปลือกไม้ โดยเฉพาะสีพื้นของภาพได้จากเปลือกหอยที่บดละเอียดผสมกับแป้งเปียก ซึ่งทำให้ภาพดูเงางามเป็นพิเศษ นี่เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของภาพดงโห่”
ห้องเรียนมีพื้นที่๔๐ตารางเมตร อยู่ที่ชั้น ๒ ของสถาบันฮวาเติม ซึ่งเป็นหนึ่งในสถาบันไม่กี่แห่งในกรุงฮานอยที่เปิดสอนการทำภาพพื้นเมืองของเวียดนาม ปีนี้ ช่างศิลป์เหงวียนดังย๊าป อายุ๖๐ปี มีผมหงอกและรอยยิ้มที่อบอุ่นกำลังแนะนำเอกลักษณ์ของภาพดงโห่ที่แตกต่างกับภาพชนิดอื่นๆ ให้เด็ก ๆ ฟัง
“นี่เป็นกระดาษสาที่ทำจากเปลือกไม้ เมื่อหลานๆโตขึ้น จะมีโอกาสได้เรียนรู้เกี่ยวกับกระดาษชนิดนี้นะ
ทำไมกระดาษนี้มีขนาดใหญ่จังครับ
กระดาษมีขนาดใหญ่แต่พวกเราต้องแบ่งเป็นสองแผ่นเพื่อพิมพ์ภาพ”
นายย๊าปยืนอยู่กลางห้องเรียน เด็กๆเกือบ๑๐คนที่มีอายุ๖-๑๒ปียืนล้อมรอบนายย๊าป บนโต๊ะไม้ตัวใหญ่สีน้ำตาลที่ตั้งอยู่ด้านหน้านายย๊าปมีใยบวบ2ชิ้น พู่กันที่ทำจากใบสน 2 ด้าม กล่องสีเหลือง สีแดง สีน้ำตาล สีดำ4กล่องและแผ่นแม่พิมพ์ไม้หลายแผ่น
“ผมอยากแนะนำให้เด็กๆได้รู้จักวัตถุดิบที่ใช้ทำภาพดงโห่และขั้นตอนการทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่ เมื่อก่อนนี้ ชาวบ้านมักใช้สีขาว-เขียว-ดำ-แดง-เหลือง สีที่ใช้วาดภาพก็เป็นสีธรรมชาติที่ได้จากต้นไม้ใบหญ้าที่หาได้ทั่วไปจึงช่วยให้ภาพดงโห่มีความใกล้ชิดกับวิถีชีวิตของชาวท้องถิ่น ส่วนการใช้สีนั้นก็จะได้สีแดงเข้มจากกรวด สีดำได้จากถ่านหรือขี้เถ้าฟาง สีเหลืองอมแดงมาจากดอกฮวาแหว่ หรืออิฐบดละเอียดให้สีแดงอ่อนเป็นต้น"
 เด็กๆตั้งใจฟังคำแนะนำของคุณลุงย๊าป |
(เด็กๆตั้งใจดูคุณลุงย๊าปทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่ก่อนนะคะแล้วแต่ละคนจะได้ทำเอง เด็กๆดูวิธีการใช้สีของคุณลุงย๊าปนะคะ)
นายย๊าปใช้พู่กันพิเศษที่ทำจากใบสนจุ่มสีแดงแล้วระบายบนผ้า ต่อจากนั้นก็นำแผ่นแม่พิมพ์ไม้มาปั๊มบนสีที่เพิ่งระบายบนผ้าแล้วนำแผ่นแม่พิมพ์ไม้ไปปั๊มบนกระดาษและใช้ใยบวบถูเบา ๆ ที่ด้านหลังของกระดาษแล้วค่อย ๆ เคาะแม่พิมพ์ไม้ออกมา ภาพที่นายย๊าปเลือกวันนี้คือภาพไก่ทอง หลังจากปั๊มหลาย ๆ ครั้ง เราก็เห็นรูปไก่บนกระดาษสา ต่อจากนั้น เด็กๆก็เริ่มทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่ตามคำแนะนำของคุณลุงย๊าป ซึ่งเด็กๆทุกคนก็อยากทำได้ทันทีในการลองทำภาพพิมพ์ครั้งแรก แต่พอได้ถือแผ่นแม่พิมพ์ไม้ ก็สร้างความลำบากให้ไม่น้อยเนื่องจากแผ่นแม่พิมพ์ไม้หนักมาก แต่จากการช่วยเหลือของคุณลุงย๊าป ใบหน้าของเด็กทุกคนต่างก็มีรอยยิ้ม “หนูคิดว่า การทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่ยากมาก สิ่งที่ยากที่สุดคือต้องปั๊มแผ่นแม่พิมพ์ไม้ให้ตรงกัน พู่กันที่ทำจากใบสนใช้ระบายสีไม่ยาก แต่หนูก็ต้องเพิ่มความระมัดระวัง”
“ภาพของหนูคือภาพไก่ค่ะ หนูดีใจมากที่คุณลุงย๊าปสอนทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่ หนูจะมอบภาพนี้ให้แก่พ่อแม่ ถ้าทางสถาบันฯเปิดชั้นเรียนนี้อีก หนูก็จะเข้าร่วมอีกค่ะ”
“ลูกของผมเรียนที่สถาบันฮวาเติมนานแล้ว เขาชอบชั้นเรียนนี้มาก ผ่านชั้นเรียนนี้ ลูกของผมจะมีโอกาสเรียนรู้ศิลปะพื้นเมืองต่างๆ เช่น การทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่ ซึ่งเป็นภาพพื้นเมืองที่มีความผูกพันกับวัยเด็กของพ่อแม่”
นาง เหงวียนลานเฮือง อาจารย์จากสถาบันฮวาเติมได้เผยว่า
“ปัจจุบันนี้ เด็กไม่มีโอกาสเรียนรู้เกี่ยวกับภาพพื้นเมือง ดิฉันมีความประสงค์ว่า ผ่านชั้นเรียนนี้ เด็กๆจะมีความเข้าใจและรักภาพพื้นเมืองของประเทศ พวกเขาจะเล่าให้เพื่อนๆฟังเกี่ยวกับเอกลักษณ์ของภาพนี้ ซึ่งจะมีส่วนร่วมอนุรักษ์ภาพพื้นเมืองดงโห่”
2ชั่วโมงได้ผ่านไปอย่างรวดเร็ว เด็กๆทุกคนต่างรู้สึกดีใจเมื่อได้ถือภาพที่ตนทำเองและอยากโชว์ให้พ่อแม่ได้ดู เด็กต่างๆมีความประสงค์ที่จะได้เข้าร่วมชั้นเรียนสอนการทำภาพดงโห่อีก ถ้าหากท่านผู้ฟังสนใจ ก็ขอเชิญเข้าร่วมชั้นเรียนนี้นะคะ ชั้นเรียนสอนทำภาพพิมพ์ไม้ดงโห่จะมีขึ้นในบ่ายวันเสาร์สุดท้ายของทุกๆเดือนค่ะ.