 ບຸນປີໃຫມ່ Chol Chnam Thmay ຂອງຊາວເຜົ່າ ຂະແມ. ພາບ: baochinhphu.vn |
ຖ້າຫາກ 21 ປີກ່ອນນີ້, ປີ 2003 ຫວຽດນາມ ມີ 15 ອົງການສາສະຫນາຂຶ້ນກັບ 6 ສາສະຫນາ ດ້ວຍສາສະນິກກະຊົນ 17 ລ້ານຄົນ, ທ້າຍເດືອນ ພະຈິກ ປີກາຍນີ້, ລັດ ໄດ້ຮັບຮູ້ ແລະ ອອກໃບຈົດທະບຽນການເຄື່ອນໄຫວໃຫ້ແກ່ກວ່າ 40 ອົງການ ຂຶ້ນກັບ 16 ສາສະຫນາ ດ້ວຍສາສະນິກະຊົນ 27 ລ້ານຄົນ, ກວມເອົາ 27% ປະຊາກອນຂອງ ຫວຽດນາມ.
ບັນດາສາສະຫນາໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງສະເຫມີພາບ
ໃນຈຳນວນ ສາສະນິກກະຊົນ 27 ລ້ານຄົນ, ປະຊາຄົມຊາວຄຼິດ ພັດທະນາຢ່າງແຮງ ດ້ວຍຜູ້ເຊື່ອຖືແມ່ນກວ່າ 7,2 ລ້ານຄົນ ກວມເອົາ 7% ປະຊາກອນຂອງໃນທົ່ວປະເທດ. ຊາວຄຼິດ ເຄື່ອນໄຫວສາສະຫນາຢູ່ 9.000 ຮາກຖານ. ອົງການລັດທີ່ມີສິດອຳນາດ ໄດ້ສະຫນອງທີ່ດິນເພື່ອກໍ່ສ້າງບ່ອນທຳການເຄື່ອນໄຫວໃຫ້ແກ່ບັນດາສາສະຫນາ, ໃນນັ້ນ ແຂວວງດັກລັກ ມອບທີ່ດິນກວ່າ 11.000 ຕາແມັດໃຫ້ສຳນັກສັງຄະນາຍົກ ບວນມາທວດ. ນະຄອນ ດ່າຫນັງ ມອບທີ່ດິນກວ່າ 9.000 ຕາແມັດ ໃຫ້ແກ່ສັງຄະນາຍົກ ດ່າຫນັງ.ແຂວງ ກວ໋າງຈິ້ ມອບ 15 ເຮັກຕາໃຫ້ແກ່ເຂດຊາວຄຼິດ ລາວາງ…
ໃນການຢ້ຽມຢາມ ຫວຽດນາມແຕ່ວັນທີ 9 -14 ເມສາ, ສັງຄະນາຍົກ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ສຳນັກ ວາຕີກັງ Paul Richard Gallagher ສະແດງຄວາມປິຕິຊົມຊື່ນໂດຍເຫັນວ່າ ສະມາຄົມຄິຼດທະສາສະຫນາ ຫວຽດນາມ ໄດ້ມີການພັດທະນາ, ຕັ້ງຫນ້າເຂົ້າຮ່ວມບັນດາການເຄື່ອນໄຫວສັງຄົມ ແລະ ມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ປະຊາຄົມຊາວຄຼິດ ຢູ່ຫວຽດນາມ ຈະມີການປະກອບສ່ວນຫລາຍກວ່າອີກເຂົ້າໃນພາລະກິດແຫ່ງການພັດທະນາປະເທດຊາດ. ກ່າວຄຳເຫັນທີ່ພິທີສວດມົນໃນຕອນຄ່ຳວັນທີ 10 ເມສາ ຢູ່ ໂບດໃຫຍ່ຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ, ສັງຄະນາຍົກ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ສຳນັກ ວາຕີກັງ Paul Richard Gallagher ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ໃນສອງມື້ຜ່ານມາ, ນັບແຕ່ເມື່ອຂ້າພະເຈົ້າ ມາເຖິງ ຫວຽດນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບການຕ້ອນຮັບຢ່າງອົບອຸ່ນໄມຕິຈິດ ຈາກອຳນາດການປົກຄອງທຸກຂັ້ນ. ເຂົາເຈົ້າມີຄວາມສົນໃຈບໍ່ພຽງແຕ່ການຢ້ຽມຢາມເທົ່ານັ້ນ ຫາກນັບທັງບັນດາຂໍ້ສະເຫນີຊື່ງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ແລກປ່ຽນນຳກັນ. ສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມປະທັບໃຈທີ່ສຸດ ນັ້ນແມ່ນ ເມື່ອຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມເປັນກຽດໄດ້ເຂົ້າໄປໃນໂບດໃຫຍ່ຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມທຳພິທີສວດມົນຢູ່ທີ່ນີ້.”
ໃນຂະນະນັ້ນ ສາສະຫນາພຸດ ກວມເອົາສາສະນິກະຊົນເປັນຈຳນວນຫລາຍສຸດຢູ່ ຫວຽດນາມ ດ້ວຍ 14 ລ້ານຄົນ ແລະ ມີບ່ອນທຳການເຄື່ອນໄຫວສາສະຫນາແມ່ນ 18.500 ແຫ່ງ. ມີຫລາຍງານບຸນຂອງສາສະຫນາພຸດ ໄດ້ດຶງດູດສາສະນິກະຊົນເຂົ້າຮ່ວມເປັນຈຳນວນໝື່ນໆຄົນ. ພະມະຫາອາຈານ ທິກດົ່ງຮ່ວາ, ວັດ ຫວີງງຽມ ແບ່ງປັນວ່າ:
“ຖ້າເວົ້າວ່າ ຫວຽດນາມບໍ່ຮັບປະກັນສິດເສລີໃນການເຊື່ອຖືສາສະຫນາ ນັ້ນແມ່ນຄຳເວົ້າບໍ່ທີ່ຖືກຕ້ອງ. ການເຄື່ອນໄຫວຂອງພວກຂ້າພະເຈົ້າເປັນການພິສູດໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນນັກບວດຕ່າງປະເທດທີ່ໄດ້ມາທຳການເຄື່ອນໄຫວສາສະຫນາຢູ່ ຫວຽດນາມ ແລະ ພວມໄປຮຽນຢູ່ ຫວຽດນາມ, ບວດ ຢູ່ ຫວຽດນາມ. 10 ກວ່າປີຢູ່ ຫວຽດນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າຍັງບໍ່ທັນປະສົບກັບບັນຫາຫຍັງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສາສະຫນາ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າເຄື່ອນໄຫວສາສະຫນາຢ່າງເສລີ, ມີສິດໄດ້ໄປຮຽນ, ມີສິດໄດ້ທຳພິທີ, ມີສິດໄດ້ເຜີຍແຜ່ທຳມະ”
ເຄົາລົບ, ຮັບປະກັນຄວາມຫລາກຫລາຍດ້ານສາສະຫນາຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າສ່ວນຫນ້ອຍ
ພ້ອມກັບການຮັບປະກັນສິດເສລີໃນການເຊື່ອຖືສາສະຫນາຂອງບັນດາສາສະຫນາໃຫຍ່, ລັດ ຫວຽດນາມ ຍາມໃດກໍ່ເຄົາລົບ ແລະຮັບປະກັນການເຄື່ອນໄຫວເຊື່ອຖືສາສະຫນາຂອງຊາວເຜົ່າສ່ວນຫນ້ອຍ. ຢູ່ ເຂດໄຕງວຽນ, ລັດ ມີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຟື້ນຟູ, ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຄຸນຄ່າ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວດ້ານວັດທະນະທຳ, ການເຊື່ອຖືສາສະຫນາ, ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ບັນດາອົງການສາສະຫນາ ກໍ່ສ້າງ, ບູລະນະ, ສ້ອມແປງບ່ອນເຄື່ອນໄຫວສາສະຫນາ. ຫລວງພໍ່ Ai Krol ສາຂາສະມາຄົມ Ea Hiu ສະມາຄົມສາສະຫນາໂປແຕດສະຕັງ ດັກລັກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ໃນການເຄື່ອນໄຫວສາສະຫນາຂອງສະມາຄົມສາສະຫນາໂປແຕັດສະຕັງ, ອຳນາດການປົກຄອງທຸກຂັ້ນ ໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂສະດວກໃຫ້ແກ່ສາຂາສະມາຄົມ. ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງແມ່ນສະດວກ ແລະ ດີງາມ, ບໍ່ມີສິ່ງຫຍັງກີດຂວາງ. ຊຸມປີກ່ອນນີ້ ພວກຂ້າພະເຈົ້າເຄື່ອນໄຫວດ້ານສາສະຫນາໃນໂບດຊົ່ວຄາວ ແຕ່ປະຈຸບັນ ອຳນາດການປົກຄອງທຸກຂັ້ນ ໄດ້ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ແກ່ພວກຂ້າພະເຈົ້າ ກໍ່ສ້າງໂບດແຫ່ງໃຫມ່ທີ່ໃຫຍ່ໂຕສວຍງາມກວ່າ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມປິຕິຊົມຊື່ນຫລາຍ”.
 ສັງຄະນາຍົກ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ສຳນັກ ວາຕີກັງ Paul Richard Gallagher ພ້ອມດ້ວຍສັງຄະນາຍົກ Marek Zalewski, ຜູ້ຕາງຫນ້າ ສຳນັກ ວາຕີກັງ ປະຈຳຫວຽດນາມ ເຂົ້າຮ່ວມພິທີສວດມົນຢູ່ ໂບດໃຫຍ່ ຮ່າໂນ້ຍ. ພາບ:Văn Điệp/TTXVN |
ໃນຊຸມມື້ນີ້, ຊາວເຜົ່າຂະແມ ຢູ່ບັນດາແຂວງ ຄື: ຈ່າວິງ, ຊອກຈັງ, ບາກລຽວ.. ມີຄວາມປິຕິຊົມຊື່ນກະກຽມຕ້ອນຮັບບຸນປີໃຫມ່ Chol Chnam Thmay. ບັນດາຄອບຄົວຊາວເຜົ່າຂະແມ ໄດ້ສ້ອມແປງ, ອະນາໄມເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງ, ປະດັບປະດາໃຫ້ສວຍງາມ. ບັນດານັກສິລະປະກອນສຸມໃສ່ກະກຽມເຄື່ອງດົນຕີ. ບ່າວ,ສາວ,ຊາວຫນຸ່ມຕ່າງໃນບ້ານໄດ້ຝືກແອບການຟ້ອນລຳທຳເພງເພື່ອສະແດງໃນຊຸມມື້ບຸນປີໃຫມ່ປະເພນີຈະມາເຖິງ. ອ້າຍ ແທກມິງວັນ ຢູ ຊອກຈັງ ແບ່ງປັນວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມປິຕິຊົມຊື່ນເມື່ອໄດ້ຕ້ອນຮັບບຸນປີໃຫມ່ປະເພນີ. ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນໃນບ້ານ ລ້ວນແຕ່ມີຄວາມດີໃຈຫລາຍ. ບຸນປີໃຫມ່ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນພົບປະແລກປ່ຽນນຳກັນ, ແບ່ງປັນບົດຮຽນ, ສ້າງບັນຍາກາດປິຕິຊົມຊື່ນ ແລະຊຸກຍູ້ທ້ອງຖິ່ນໃຫ້ນັບມື້ນັບພັດທະນາ.
ສະພາບການເຄື່ອນໄຫວດ້ານສາສະຫນາເປັນຫລາຍຮູບຫລາຍແບບ, ອຸດົມສົມບູນ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ເປັນການສະແດງໃຫ້ເຫັນຜົນງານໃນການປະຕິບັດສິດເສລີການເຊື່ອຖືສາສະຫນາຢູ່ຫວຽດນາມ ແມ່ນສິ່ງບໍ່ອາດປະຕິເສດໄດ້. ນັ້ນແມ່ນໝາກຜົນຂອງວິວັດທະນາການຂອງການຮັບຮູ້ຕະຫລອດຮອດການກະທຳຢ່າງສະເຫມີຕົ້ນສະເຫມີປາຍຂອງທັງລະບົບການເມືອງ ແລະ ພ້ອມທັງແມ່ນຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ ເປັນຈິດຫນຶ່ງໃຈດຽວຂອງປະຊາຊົນທີ່ເຊື່ອຖືສາສະຫນາ.