Địa hình và khí hậu độc đáo, thiên nhiên thuần khiết hoang sơ, núi non trùng điệp tạo ra những cảnh quan tuyệt đẹp và hệ sinh thái hết sức phong phú cho vùng Tây Bắc.
Bên cạnh đó, sự đa dạng của nếp sinh hoạt, tập tục, truyền thống canh tác, lễ hội, ẩm thực, âm nhạc của các dân tộc thiểu số là sức hấp dẫn lớn đối với khách du lịch. Đây cũng là yếu tố tạo nên tính đặc thù của dòng sản phẩm du lịch cộng đồng của Tây Bắc.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Vùng đất Tây Bắc, gồm 6 tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, sở hữu nguồn tiềm năng du lịch rất lớn với thiên nhiên kỳ vĩ, văn hóa đặc sắc và lịch sử hào hùng. Được thiên nhiên ban tặng vẻ đẹp hùng vĩ, riêng có về địa hình, khí hậu, địa chất, cảnh quan và hệ sinh thái, Tây Bắc có sức hấp dẫn du lịch đặc biệt với đỉnh Fansipan được mệnh danh là nóc nhà Đông Dương, là niềm khát khao chinh phục của rất nhiều người; Sa Pa – Thị trấn trong mây với khí hậu quanh năm mát mẻ; Đèo Ô Quy Hồ, Cao nguyên Sìn Hồ, danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang Mù Căng Chải với những khu ruộng bậc thang nổi tiếng; Hồ Pá Khoang rộng lớn nằm giữa một vùng thiên nhiên cảnh đẹp hùng vĩ với thảm thực vật phong phú, khí hậu ôn hòa; rừng Mường Phăng là một trong những khu bảo tồn tự nhiên với nhiều loại động thực vật quý hiếm của tỉnh Điện Biên; Thung lũng Mai Châu bình yên với sắc màu của cây cỏ, đồng lúa và xen lẫn những mái nhà nhỏ; Cao nguyên Mộc Châu rộng lớn và tươi đẹp với những loài hoa nở rất nhiều ở vùng núi Tây Bắc như hoa ban, hoa mận, hoa đào…
 Du khách nước ngoài tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc Thái ở Điện Biên. Ảnh: dangcongsan.vn |
Vẻ đẹp không đâu có của núi rừng và văn hóa Tây Bắc luôn thôi thúc lữ khách lên đường rời xa những đô thị sôi động để đến với vùng đất trời rộng mở, hùng vĩ, bình yên và bí ẩn. Chị Trần Thu Hà, một du khách Hà Nội đến thăm Lai Châu, chia sẻ:
"Trên đường đi thì mình cảm thấy cuộc sống của bà con rất khó khăn, thế mà đồng bào mình vẫn cứ vững được ở nơi này để phát triển. Nhưng mà khi đặt chân lên bản du lịch sinh thái này thì mình cảm thấy bà con ở đây rất là quyết tâm. Lên tới nơi rất là thư thái, khí hậu trong lành, phong cảnh đẹp và mình rất muốn được trở lại đây một lần nữa".
Cùng với cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ, văn hóa truyền thống của các dân tộc cũng là điểm nổi bật trong tài nguyên du lịch nơi đây. Tây Bắc là nơi sinh sống của nhiều dân tộc như Tày, Nùng, Thái, Mường, Mông, Dao, Kinh, Hoa, Khơ Mú, Lào, Lự, Hà Nhì, Kháng, La Hủ, Si La, Phù Lá, Bố Y, Mảng, Giáy, Xơ Đăng, Lô Lô, Pà Thẻn, Phù Lá, Cờ Lao, La Chí… với một không gian văn hóa rộng lớn và phong phú. Nhiều dân tộc còn lưu giữ nguyên vẹn bản sắc văn hóa truyền thống của mình trong phong tục, tập quán, lễ hội, trang phục, nhạc cụ, các điệu dân ca, dân vũ như lễ hội Lồng Tồng, chợ tình Khâu Vai, múa sạp, múa xòe, hát then, nhạc cụ Pí cặp, pí sên, khèn môi… hay trong ứng xử cộng đồng, kiến trúc nhà ở, các phiên chợ bản…
 Một không gian nghỉ ngơi cộng đồng tại Homestay Ngọc Nhiên thuộc tỉnh Hòa Bình.
Ảnh: TTXVN |
Ẩm thực Tây Bắc mang những nét đặc trưng, khác biệt hẳn so với các vùng khác với gà mọ, cá suối nướng úp, nộm da trâu, thịt trâu gác bếp, thắng cố… là tiềm năng du lịch hấp dẫn cho những du khách thích khám phá và trải nghiệm. Anh Điêu Văn Vỉnh, hội viên hợp tác xã du lịch cộng đồng Bản Bon, xã Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La, chia sẻ: Năm 2019, chỉ riêng gia đình anh đã đón khoảng 200 khách đến ăn uống, ngủ nghỉ tại nhà, trong đó có cả khách trong nước và quốc tế:
"Gia đình tôi làm du lịch cộng đồng 3 năm rồi. Khách đến thăm quan, du lịch muốn ăn món gì thì chúng tôi nấu phục vụ khách món đó. Nhưng phần đa du khách rất thích món ăn dân tộc Thái như pa pỉnh tộp, gà mọ, các loại rau rừng, măng rừng, canh bon, rêu suối…Các món ăn du khách đều khen ngon."
Trong nhiều năm qua, các địa phương Tây Bắc đã phát triển nhiều loại hình du lịch, trên cơ sở khai thác, phát huy giá trị cảnh quan thiên nhiên, các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn. Trong số đó, du lịch cộng đồng đã trở thành thương hiệu của du lịch Tây Bắc. Các sản phẩm du lịch cộng đồng điển hình của Tây Bắc bao gồm: Tham quan, tìm hiểu bản làng dân tộc thiểu số (tổ chức cho khách tham quan, tìm hiểu hoặc trải nghiệm cùng cuộc sống của cộng đồng, ngủ tại nhà dân, lên nương, làm bếp, dệt vải cùng dân); Thưởng thức ẩm thực địa phương (thưởng thức các món ẩm thực địa phương là nội dung quan trọng của sản phẩm du lịch tìm hiểu cuộc sống cộng đồng. Du khách có thể kết hợp với việc tham quan, tìm hiểu hoặc trải nghiệm cuộc sống trong bản với thưởng thức các món ẩm thực các dân tộc Mường, Thái, Tày, Dao); Ngắm cảnh theo mùa nông nghiệp (các mùa hoa, ruộng bậc thang).
Khí hậu núi cao cũng tạo cho vùng miền núi phía Bắc nhiều giá trị sản vật và cảnh quan nông nghiệp như những mùa hoa đào, hoa mận, hoa tam giác mạch; những vườn cam quýt, vườn hồng, vườn đào, vườn mận; những ruộng bậc thang óng ả xếp tầng tầng đẹp như tranh vẽ, hấp dẫn du khách gần xa.