Nghe âm thanh tại đây qua giọng đọc PTV Thành Tuấn:

Hạ Hồi 2025 gồm chuỗi các hoạt động, như: talkshow, tour trải nghiệm nghệ thuật, sản xuất podcast và phim tài liệu, nhằm truyền tải những giá trị và nét tinh hoa của tuồng, loại hình sân khấu mang tính bác học, đồng thời đem đến góc nhìn đương đại về tuồng trong bối cảnh ngày nay.

Dự án “Hạ Hồi 2025” với trọng tâm là nghệ thuật tuồng. Ảnh: Ban tổ chức

“Hạ Hồi talkshow – The next chapter” là sự kiện mở màn dự án Hạ Hồi 2025, diễn ra tại khu Tổ hợp Complex 01 (Hà Nội), ngày 14/7 vừa qua, thu hút nhiều bạn trẻ tham dự. Trong buổi nói chuyện, lịch sử của tuồng đã được các nhà nghiên cứu, nghệ nhân giới thiệu và lý giải vì sao tuồng được gọi là môn nghệ thuật bác học.

Ông Tạ Văn Sốp, nguyên Phó Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam, cho biết: “Tuồng là loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam, có quá trình phát triển lâu dài. Từ thế kỷ 18-19, trong triều đại nhà Nguyễn, có lúc tuồng đã được đưa lên là quốc kịch. Những người viết tuồng là những quan chức có trình độ cao, thậm chí vua Tự Đức cũng đã tham gia soạn tuồng. Tuồng phát triển và hoàn thiện dựa trên quy luật lề lối, nguyên tắc từ văn học cho đến âm nhạc, mỹ thuật, hóa trang, phục trang và phối hợp kỹ thuật hát, múa, biểu diễn để tạo nên một tác phẩm nghệ thuật tuồng.

Cũng tại sự kiện mở màn, nghệ nhân, nghệ sĩ lớn tuổi, người dành cả đời biểu diễn, gìn giữ tuồng, như ông Tạ Văn Sốp, đã đối thoại với các nghệ sĩ và các nhà sáng tạo nội dung, khơi gợi tình yêu nghệ thuật truyền thống và kết nối giữa các thế hệ nghệ sĩ với khán giả trẻ trong thời đại số.

Nghệ sĩ trẻ Nguyễn Thị Thanh Phương cho biết: “Dự án mang tính cộng đồng nên dễ tiếp cận khán giả. Chúng tôi mang những gì chân thật nhất đến với khán giả. Khi tham gia các hoạt động của Hạ Hồi, tôi cảm thấy rất vui vì được biểu diễn ở nhiều sân khấu khác nhau. Đặc biệt là những khán giả đến tìm hiểu đều là khán giả trẻ. Điều này cho thấy Hạ Hồi khiến cho các bạn trẻ hứng thú với nghệ thuật truyền thống.”

Phim tài liệu “Hạ Hồi - Mộng ký mẫn tuồng” của đạo diễn trẻ Nguyễn Hữu Thái Sơn là một phần đặc biệt quan trọng của dự án Hạ Hồi 2025. Phim được quay tại Phú Mẫn, ngôi làng có truyền thống về tuồng ở Bắc Ninh. Từng học tập nhiều năm ở Canada, hiểu phần nào thị hiếu của người nước ngoài, Thái Sơn chọn hướng thể hiện hình ảnh và kể câu chuyện về tuồng hơi khác so với thông thường. Đó là cuộc đối thoại của người trẻ hôm nay với di sản truyền thống của cha ông. Phim dự tính trở thành một kênh truyền thông đưa tuồng ra quốc tế, giúp khán giả nước ngoài tiếp cận với nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.

Sự kiện mở màn “Hạ Hồi talkshow” tạo cơ hội cho khán giả được giao lưu, đối thoại về nghệ thuật tuồng với các nghệ sĩ tên tuổi. Ảnh: Ban tổ chức

Đạo diễn Nguyễn Hữu Thái Sơn cho biết: “Xem mọi người diễn như thế trên sân khấu nhìn rất là dễ. Thế nhưng mà để ra được một câu hát hay là một động tác tay, nghệ sĩ có khi mất nhiều năm. Và nhiều năm đó cũng là nhiều năm đi tranh luận với những nghệ sĩ khác để tìm được cái gọi là cái chuẩn chỉnh nhất để tròn trịa vai diễn nhất. Điều đó không dễ. Mình muốn truyền tải cảm giác, trải nghiệm của bản thân, một người không biết gì về tuồng lên phim.”

 Hạ Hồi 2025 diễn ra từ tháng 7/2025 đến tháng 6/2026. Ngoài sự kiện “Hạ Hồi talkshow – The next chapter” và sản xuất phim “Hạ Hồi – Mộng ký mẫn tuồng”, dự án còn nhiều hoạt động trực tiếp và trên nền tảng số khác, như: “Hạ Hồi Tour - River of Tuong” kết hợp diễn xướng ngoài trời và sân khấu thực cảnh diễn ra vào tháng 8; phát hành Podcast “Reverie On Tuong” (từ tháng 9- 12/2025) kể lại câu chuyện giữa nghệ sĩ và nghệ thuật tuồng, trình chiếu phim “Hạ Hồi - Mộng ký mẫn tuồng” vào tháng 1/2026. Dự án Hạ Hồi mong muốn phát triển mô hình bền vững, nơi các nghệ sĩ có thể biểu diễn thường xuyên, truyền dạy kỹ năng và tham gia vào các hoạt động sáng tạo, từ đó có được sống trọn vẹn với lửa nghề.

Chị Bùi Yến Linh, Trưởng ban Dự án, cho biết: “Hiện nay, có một định nghĩa về sân khấu khá là hay, đó là sân khấu có mặt ở tất cả mọi nơi. Khi mình nhìn sân khấu theo định nghĩa như thế, mình sẽ có những phương pháp bảo tồn nghệ thuật tuồng. Trong dự án này, chúng tôi nhấn mạnh vào yếu tố bản địa liên quan đến văn hóa địa phương. Chúng tôi muốn mọi người có thể trải nghiệm sân khấu nghệ thuật truyền thống ở bất cứ nơi đâu, đặc biệt là ở khu vực liên quan đến cái văn hóa đình làng, thôn xóm. Bởi vì đấy chính là nơi đã nuôi dưỡng và hình thành nên các giá trị truyền thống của tuồng.”