Ngày 27/7 – Ngày Thương binh Liệt sĩ – là dịp để chúng ta tưởng nhớ và tri ân những người con đã hy sinh, cống hiến vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Cùng với những ký ức trong lòng dân tộc, tinh thần ấy còn được gìn giữ và lan tỏa qua nhiều hình thức nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc.

Chúng ta sẽ gặp gỡ một gương mặt quen thuộc với khán giả yêu nhạc – Nghệ sĩ ưu tú Ánh Tuyết, Trưởng đoàn ca nhạc Nhà hát Tuổi trẻ. Không chỉ là một giọng ca đầy cảm xúc, chị còn là tác giả của những ca khúc xúc động viết về đề tài người lính, về sự hy sinh thầm lặng của những anh hùng liệt sĩ.

NSƯT Ánh Tuyết

BTV Bảo Trang: Xin chào NSƯT Ánh Tuyết. Chị có thể chia sẻ về ca khúc "Sao anh không về" - một ca khúc do chính Ánh Tuyết phổ nhạc, phần lời của tác giả Quang Vinh?

NSƯT Ánh Tuyết: Năm 2019, chúng tôi làm một chương trình nghệ thuật tại Nghĩa trang Liệt sĩ Vị Xuyên. Lúc đó tôi rất mong muốn có được một bài hát về những anh hùng liệt sĩ đã nằm lại tại nơi chiến trường Vị Xuyên. Thế rồi anh Quang Vinh, một nhà báo của truyền hình An ninh TV, đã gửi cho tôi một bài thơ. Từ bài thơ đó, tôi đã phổ nhạc và bài hát đã trở thành một lời tri ân, cũng như một nén hương dâng lên những anh hùng liệt sĩ khi tôi biểu diễn tại Nghĩa trang Liệt sĩ Vị Xuyên.  

Thực ra, tôi cũng có một vài bài hát tự mình sáng tác nhưng cũng chưa đưa ra công chúng. Tôi cũng còn e ngại vì bản thân không học sáng tác mà xuất thân là một ca sĩ thôi. Tuy nhiên với chương trình nghệ thuật mang tên “Lũy đá bất tử” tại Nghĩa trang Vị Xuyên, thì với tình cảm của mình dành cho các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại mặt trận, tôi đã mạnh dạn thể hiện ca khúc do chính mình viết nhạc. Khi được hát ca khúc theo đúng giai điệu mà mình mong muốn, và hát bằng tất cả tình cảm mình dành cho các liệt sĩ, thì đó là một niềm hạnh phúc và xúc động vô cùng. Đó đã trở thành một kỷ niệm rất ý nghĩa đối với cá nhân tôi.

BTV Bảo Trang: Tôi cũng biết Ánh Tuyết có 1 ca khúc nữa dành cho mặt trận Vị Xuyên, nhưng lần này Ánh Tuyết lại viết lời!

NSƯT Ánh Tuyết: Vâng, đó là ca khúc “Về với Vị Xuyên”. Đối với mặt trận Vị Xuyên, tôi có một tình cảm đặc biệt với nơi đã diễn ra một cuộc chiến tranh rất ác liệt, và hơn nữa, chú ruột tôi cũng đã hy sinh tại mặt trận Vị Xuyên. Năm 2015, khi lần đầu tiên đặt chân lên Vị Xuyên, biết được câu chuyện về các liệt sĩ đã hy sinh như thế nào, thì tôi rất xúc động. Tình cảm đối với mặt trận cũng như đối với các anh hùng liệt sĩ, đối với tôi như là một món nợ khiến mình day dứt. Tôi rất muốn thể hiện tình cảm đó bằng một cách nào đấy, để tri ân các anh hùng liệt sĩ, cũng như những người cựu chiến binh ở mặt trận Vị Xuyên.

Bài hát “Về với Vị Xuyên” là một cảm xúc đến bất chợt, khi tôi đi lên điểm cao 468 thắp hương các liệt sĩ. Khi thắp lên nén hương, tôi có cảm giác như các anh đang hiện diện quanh đây. Lúc đó, trên đỉnh núi có mây vần vũ, mang tới cảm giác như âm dương giao hòa. Và từ đó, những lời thơ cứ tuôn ra: “Trời trĩu nặng mây, tình nặng trĩu lòng. Nơi trời đất âm dương giao hòa Vị Xuyên, Vị Xuyên, Vị Xuyên, mây giăng giăng đỉnh núi - nơi các anh nằm sáng mãi tuổi 20...”. Những ca từ đó cứ tuôn ra trong đầu, và tôi chỉ kịp lấy điện thoại ra ghi lại. Sau đó, nhạc sĩ Quang Hiển đã đồng cảm với những dòng cảm xúc của tôi. Và hai chú cháu đã cùng nhau làm nên ca khúc “Về với Vị Xuyên”.

BTV Bảo Trang: Theo NSƯT Ánh Tuyết, đề tài về người Thương binh Liệt sĩ trong âm nhạc nói riêng và trong nghệ thuật nói chung mang lại những cảm xúc gì cho những người nghệ sĩ?

NSƯT Ánh Tuyết: Thực sự đây là một tình cảm rất đặc biệt. Tuy rằng mình không trải qua những năm tháng chiến tranh, không trải qua những sự chia cách, nhưng khi đọc lại những trang sử, được nghe lại những câu chuyện từ những người cựu chiến binh, từ những người lính từ chiến trường trở về thì trong tôi có một sự thôi thúc. Tôi muốn làm gì đó để chúng ta - thế hệ trẻ ngày hôm nay sống xứng đáng hơn, có ý nghĩa hơn, để không phụ lòng sự hy sinh của những thế hệ đi trước, đã sống, đã chiến đấu để dành cho chúng ta một cuộc sống bình yên như thế này. 

Từ sự thôi thúc đó, đã hình thành nên tình cảm rất đặc biệt đối với những người đã hy sinh, đã chiến đấu để cho chúng ta ngày hôm nay. Vì vậy, tất cả những ca khúc viết về người lính, về tình yêu của người lính hay là về tinh thần, sự quả cảm, sự hy sinh của người lính đều mang lại cho những nghệ sĩ như tôi cảm giác vô cùng đặc biệt. Hát ở đây không chỉ là món quà về tinh thần nữa, mà hát là sự tri ân, hát bằng tình cảm của mình để dành cho thế hệ trước. Hình ảnh của người lính hay những câu chuyện của người lính dù vui, dù buồn, thì vẫn là một tình cảm rất đặc biệt, rất trân trọng

BTV Bảo Trang: Vậy thì Ánh Tuyết có dự định nào đó trên con đường âm nhạc cũng như là con đường nghệ thuật của mình dành riêng cho những người lính, đặc biệt là những thương binh, liệt sĩ?

NSƯT Ánh Tuyết: Tôi vốn được học ở Trường nghệ thuật quân đội, được đào tạo trong môi trường quân đội nên tình yêu với người lính  càng nhân lên gấp bội. Trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật của mình, tôi chưa bao giờ nguôi sự thôi thúc để làm những chương trình nghệ thuật hoặc hát những bài ca về người lính, cho dù đó là chương trình chính luận hay là chương trình mang mục đích ra với thị trường. Ví dụ như trong chương trình ca nhạc “Chuyện phố thời bao cấp”, tôi vẫn đưa vào đó hình ảnh của những người lính. Hy như năm 2024, tôi có dàn dựng, đạo diễn một vở nhạc kịch để chào mừng 80 năm thành lập Quân đội nhân dân - đó là vở nhạc kịch “Khát Vọng Đỏ”, tôn vinh hình ảnh của người lính thời bình ngày hôm nay. Vở nhạc kịch đã làm lay động tình cảm của rất nhiều cán bộ chiến sĩ trong quân đội. Chắc rằng tôi sẽ không dừng ở đó, mà sẽ còn mong muốn nhiều hơn nữa, được làm những vở diễn. làm những chương trình nghệ thuật để tôn vinh hình ảnh người lính trong quá khứ, người lính ngày hôm nay. Tôi cũng nghĩ rằng sẽ có những lần nữa những cảm xúc, những câu chuyện sẽ đến với Tuyết, để có thể cho ra đời những ca khúc ca ngợi người lính, và là những tình cảm của thế hệ ngày hôm nay dành cho người lính.

BTV Bảo Trang: Vâng, xin cảm ơn nghệ sĩ ưu tú Ánh Tuyết. Rất mong sẽ được đón nhận những sản phẩm âm nhạc, những tác phẩm nghệ thuật mới của nghệ sĩ ưu tú Ánh Tuyết!