Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 33 và các hội nghị cấp cao liên quan diễn ra từ ngày 11/11 đến 15/11 tại Singapore. Hội nghị là dịp để các nhà lãnh đạo ASEAN và các đối tác chia sẻ quan điểm chung trong nhiều vấn đề khu vực và quốc tế, hướng tới sự thịnh vượng cho mỗi quốc gia, cũng như cho khu vực ASEAN.
Đây là chuỗi các sự kiện kết thúc năm Chủ tịch ASEAN của Singapore, có sự tham dự của các lãnh đạo cao nhất 10 nước thành viên ASEAN cùng 8 đối tác đối thoại của Hiệp hội. Trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN 33 còn diễn ra nhiều hội nghị quan trọng như Cấp cao ASEAN+3 (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc), Cấp cao Đông Á (EAS), các Hội nghị Cấp cao ASEAN+1 (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Australia, Nga) và Hội nghị cấp cao các nước tham gia Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) lần thứ 2.
Định hướng cho ASEAN trong giai đoạn tới
Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 33 và các Hội nghị liên quan diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới đang có nhiều diễn biến phức tạp, tác động không nhỏ đến ASEAN. Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Lê Hoài Trung nhấn mạnh: "Không chỉ ASEAN mà các tổ chức khu vực cũng đang đối mặt với thách thức rất lớn trước những diễn biến của tình hình thế giới, ví dụ như nước Anh rời khởi EU có thể ảnh hưởng đến khía cạnh kinh tế. Ngoài ra còn có các tác động an ninh truyền thống như nhiều khu vực Trung Đông Bắc phi đang bất ổn, khủng bố cùng các an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, dịch bệnh...".
Trong bối cảnh đó, Chủ đề “ASEAN tự cường và sáng tạo” do Chủ tịch Singapore đề xuất trong năm 2018 được cụ thể hóa qua nhiều nội dung cụ thể như: Tuyên bố Tầm nhìn Lãnh đạo ASEAN về một ASEAN tự cường và sáng tạo với các nội dung hợp tác nâng cao năng lực tự cường của ASEAN trước các tác động từ bên ngoài, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực cũng như tận dụng hiệu quả các cơ hội do cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại. Đại sứ Nguyễn Hoành Năm, Nguyên Đại sứ, Trưởng Đại diện phái đoàn Việt Nam thường trực tại ASEAN, cho rằng: "ASEAN đang trao đổi, để tìm ra những giải pháp trong đó có việc cải tiến thể thức, phương thức hoạt động, nâng cao năng lực bộ máy đồng thời tạo ra một cơ chế liên kết nội khối thông thoáng hơn như là thông qua những biện pháp thuận lợi hóa thương mại, đầu tư, giao thông, lao động…Tôi cho rằng, trong 1 năm qua công tác triển khai của ASEAN được làm tốt hơn, bài bản hơn".
ASEAN ngày càng phát huy vai trò trung tâm
Sự hiện diện của nhiều nhà lãnh đạo các nước tại các kỳ Hội nghị cấp cao ASEAN luôn là minh chứng cho “sức hút” ASEAN thời gian qua, nhờ vai trò trung tâm của ASEAN ngày càng tăng. Kinh tế- thương mại là một ví dụ. Đến nay, ASEAN sắp kết thúc năm thứ 3 triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và các Kế hoạch Tổng thể xây dựng 3 trụ cột Cộng đồng với nhiều kết quả tích cực và
khả quan. Một số kết quả chính đạt được gồm: 239/290 (đạt 82%) dòng hành động hợp tác chính trị an ninh, 80/118 (đạt 68%) ưu tiên về hợp tác kinh tế và 100% các cam kết về hợp tác văn hóa xã hội đã và đang được triển khai. Tăng trưởng kinh tế dự kiến đạt 5,1% trong năm 2018 và 5,2% trong năm 2019.
Quan hệ đối ngoại của ASEAN tiếp tục được thúc đẩy thực chất với nhiều sáng kiến thiết thực nhằm hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng. Các nước tiếp tục khẳng định coi trọng và mong muốn tăng cường hợp tác với ASEAN; cam kết hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN. Đến nay, 91 nước cử Đại sứ tại ASEAN và 53 Ủy ban ASEAN tại nước thứ ba được thành lập.
Việt Nam tích cực đóng góp xây dựng một ASEAN tự cường
Việt Nam, một lần nữa tại Hội nghị lần này, với tư cách là thành viên tích cực, chủ động của ASEAN, đóng góp tích cực cùng các thành viên khác, xây dựng một ASEAN ngày càng ổn định, vững mạnh và phồn thịnh trong tương lai. Việt Nam đã thông qua Luật An ninh mạng; Xây dựng Chiến lược quốc gia về thích ứng với Cách mạng công nghiệp 4.0; Triển khai xây dựng Thành phố thông minh… cho phù hợp với khuôn khổ các Tuyên bố và cam kết trong ASEAN, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững và góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN dựa trên luật lệ.
Chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 33 và các hội nghị cấp cao liên quan của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lần này nhằm tiếp tục khẳng định Việt Nam là một thành viên luôn chủ động, tích cực và có trách nhiệm với sự phồn vinh của ASEAN.