(VOVworld)-ชนเผ่าเมอนงเป็นหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์แรกที่มาตั้งหลักปักฐานในเขตที่ราบสูงเตยเงวียนและได้มีการอนุรักษ์วัฒนธรรมที่โดดเด่นอย่างมั่นคงซึ่งสะท้อนให้เห็นจากการจัดงานเทศกาล การขับเสภาเล่าเรื่องประวัติศาสตร์ การแสดงฆ้องและการร้องรำทำเพลง
ชนเผ่าเมอนงมีความเลื่อมใสในเรื่องเทพเจ้าโดยเชื่อว่าทุกอย่างย่อมมีเทพคอยดูแล
|
เนื่องด้วยวิถีชีวิตที่มีความผูกพันธ์ใกล้ชิดกับธรรมชาติ ชนเผ่าเมอนงจึงมีความเลื่อมใสในเรื่องเทพเจ้าโดยเชื่อว่าทุกอย่างย่อมมีเทพคอยดูแลเช่น เทพเจ้าแห่งพื้นดินที่ดูแลปกป้องทุกครอบครัว เทพเจ้าแห่งเตาที่คอยรักษาความอบอุ่นในบ้าน เทพเจ้าแห่งป่าเขาที่บันดาลสัตว์มาเป็นอาหารของมนุษย์ ตลอดจนเทพเจ้าแห่งสายน้ำ แห่งพืชพันธุ์ธัญญาหารและฝนฟ้า ซึ่งตามประเพณีของชนเผ่าหลังฤดูเก็บเกี่ยวชาวเมอนงก็จะจัดพิธีกรรมและเทศกาลต่างๆเพื่อขอบคุณเทพเจ้าเบื้องบนและบรรพบุรุษที่คอยปกป้องทุกคนให้คลาดแคล้วจากภัยทั้งปวง ข้าวสารเต็มกระบุง วัวควายเต็มคอก ส่วนงานเทศกาลต่างๆก็มีงานเหล้าอุ งานบุญข้าวใหม่ งานแต่งงาน งานสักการะเทพแห่งช้างป่า เป็นต้น ซึ่งล้วนสะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของชุมชนเกษตรกรปลูกข้าวนาดำ ปลูกพืชเลี้ยงสัตว์ นางเลืองทิเซิน ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์จังหวัดดั๊กลักเผยว่า ปัจจุบันยังมีการสืบต่องานเทศกาลเดิมหลายอย่างไม่ว่าจะเป็นงานบุญข้าวใหม่ งานขอฝนขอพรให้การเก็บเกี่ยวได้ผลดี โดยเฉพาะงานใหญ่ที่ชาวบ้านเรียกว่า พิธีบ๋อหมาหรืองานส่งดวงวิญญาณของผู้เสียชีวิตสู่สุคติ และงานแข่งช้างที่มีการพัฒนาจนกลายเป็นเทศกาลระดับจังหวัด
ชาวเมอนงให้ความสำคัญต่อพิธีบ๋อหมานี้เป็นอย่างยิ่งเพราะพวกเขาเชื่อว่าเมื่อมีคนเสียชีวิตก็จะได้มาอยู่โลกใหม่ที่ดวงวิญญาณของเขายังคงมีความผูกพันธ์กับญาติพี่น้องในครอบครัว ดังนั้นหลังจากทำพิธีฝังศพแล้วครอบครัวของผู้ที่เสียชีวิตยังจัดถาดอาหารเซ่นไหว้ทุกปี หลังจากนั้น3-5ปีจะมีพิธีบ๋อหมาอีกแต่จะไม่มีการพูดถึงผู้ตายอีกต่อไปเพราะถือว่าได้มาอยู่ในโลกใหม่แล้ว โดยพิธีนี้จะมีทั้งการระบำรำฟ้อน การแสดงฆ้องและการละเล่นพื้นบ้านต่างๆ นางเหงวียนทิหงอก ผู้เชี่ยวชาญด้านชาติพันธุ์ในจังหวัดดั๊กลักเผยว่า“การจัดพิธีบ๋อหมานั้นจะใหญ่หรือเล็กก็ขึ้นอยู่กับฐานะของแต่ละครอบครัว แต่อย่างน้อยก็มีไก่มีหมูไว้เลี้ยงเพื่อนบ้าน มีคนไปเอาไม้ในป่ามาแกะสลักรูปต่างๆที่ตั้งรอบสุสาน เช่นรูปสัตว์ รูปคนตำข้าว รูปคนร้องไห้หรือตีกลองเพื่อสะท้อนความคิดถึงกัน”
จนถึงปัจจุบันชนเผ่าเมอนงก็ยังคงอนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมโบราณต่างๆอย่างสมบูรณ์รวมทั้งการคล้องช้างที่หมู่บ้านโดนที่มีชื่อเสียงทั่วประเทศ ตลอดจนมหากาพย์ชุดต่างๆ โดยเฉพาะมหากาพย์ อ๊อต เนอโรง ที่ถือว่าเก่าแก่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของชนเผ่าที่บรรยายเกี่ยวกับความเป็นมาและกระบวนการพัฒนาสังคมของชนเผ่าต่างๆในเขตเตยเงวียนที่มีชนเผ่าเมอนงรวมอยู่ด้วย
จนถึงปัจจุบันชนเผ่าเมอนงก็ยังคงอนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมโบราณต่างๆอย่างสมบูรณ์
|
นอกจากความพยายามของชุมชนชาวเมอนงในท้องถิ่นต่างๆในการรักษาวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเอาไว้แล้ว ทางการปกครองและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในท้องถิ่นก็ให้ความสนใจส่งเสริมการอนุรักษ์และพัฒนาคุณค่าแห่งวัฒนธรรมพื้นเมืองเหล่านี้อย่างเข้มแข็งอีกด้วย นางเลือกทิเซิน ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์จังหวัดดั๊กลักเผยว่า“รัฐบาลได้มีแนวทางนโยบายต่างๆเพื่อเป้าหมายนี้โดยมอบหมายให้หน่วยงานวัฒนธรรมดำเนินตามผ่านรูปแบบต่างๆเช่นการฟื้นฟูงานเทศกาล เปิดสอนอาชีพพื้นเมือง การระบำรำฟ้อนการตีฆ้องและขับเสภาบทกวีมหากาพย์ต่างๆ ซึ่งสิ่งที่สำคัญคือต้องผลักดันการประชาสัมพันธ์เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนเข้าร่วมการกระบวนการนี้”
ส่วนตามท้องถิ่นต่างๆ หน่วยงานวัฒนธรรมยังเปิดค่ายประพันธ์วรรณกรรม ศิลปะ การประกวดการร้องเพลงพื้นเมืองและการระบำต่างๆ ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้ได้ช่วยให้พี่น้องชนกลุ่มน้อยในทั่วประเทศรวมทั้งชนเผ่าเมอนงที่เตยเงวียนสามารถอนุรักษ์วัฒนธรรมที่โดดเด่นของตนได้อย่างสมบูรณ์ในแนวโน้มแห่งการพัฒนาและผสมผสานปัจจุบันนี้./.