ผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านทอผ้าพื้นเมือง หมีเหงีย |
ตามตำนานเล่าว่า อาณาจักรจามปาในศตวรรษที่ 17 ของสมัยกษัตริย์ ปอนือรา (Ponưra) มีสตรีคนหนึ่งที่มีชื่อว่า Ponagar ที่เดินทางมาผืนแผ่นดินนี้และสืบทอดอาชีพทอผ้าให้แก่นาย ซา และนาง ชาแลง สามีภรรยาคู่นี้อาศัยอยู่ที่หมู่บ้าน ชาแลงในอดีต ซึ่งปัจจุบันคือหมู่บ้าน หมีเหงียบ ต่อมา ชาวบ้านได้เรียนรู้อาชีพทอผ้าและพัฒนาอาชีพนี้อย่างกว้างขวาง
บรรดาช่างศิลป์ของหมู่บ้าน หมีเหงียบ เล่าให้ฟังว่า การทอผ้าพื้นเมืองมีหลายขั้นตอน เช่นการแยกเมล็ดฝ้าย ม้วน จุ่ม ย้อมสีและแปรง เป็นต้น ซึ่งช่างทอผ้าต้องมีความพิถีพิถัน เพื่อทอให้ผ้ามีลวดลายที่ละเอียดอ่อนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ช่างศิลป์ต้องมีความพิถิพิถัน มีความคิดสร้างสรรค์และมีความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบของภาพเหมือนจิตรกร คุณ ห่ามถิยืออี๊ ช่างศิลป์ของหมู่บ้านหมีเหงียบเผยว่า “วัตถุดิบในการทอผ้าไหม บางทีทอด้วยด้ายแล้วแต่ความนิยมของผู้ใส่ และทำเป็นชุด Ao dai เสื้อแผนยาว ผ้าห่ม ผ้าพันคอ ผ้าปูที่นอน ผ้าปูโต๊ะ เป็นต้น พวกเรายังทำผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เช่น กระเป๋าเป้า กระเป๋าถือและกระเป๋าเงิน เป็นต้น ฟืมทอผ้ามี 2 ประเภทคือฟืมยาวและฟืมสั้นแล้วแต่ชนิดผ้า”
ผลิตภัณฑ์ทอผ้าพื้นเมืองในหมู่บ้านชนเผ่าจามหมีเหงียบได้รับความสนใจเป็นพิเศษ เพราะไม่เพียงแต่มีลวดลายสวยงามอ่อนช้อยเท่านั้น หากยังมีสีสันและรูปแบบที่หลากหลายและเต็มไปด้วยเอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าจามอีกด้วย นอกจากลวดลายโบราณซึ่งแสดงให้เห็นถึงความหรูหรา เช่นรูปพระศิวะและมังกรเหินฟ้า ปัจจุบันช่างศิลป์ยังออกแบบลวดลายใหม่ๆ เช่นลายช้างของชาวเตยเงวียน ลายดอกเหมยของชนเผ่ากิง พร้อมทั้งมีการใช้วัถุดิบใหม่ๆ เช่นเส้นใยสังเคราะห์หลากสี นาย โห่สีเซิน รองผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม การกีฬาและการท่องเที่ยวจังหวัดนิงถ่วนเผยว่า “สิ่งที่ล้ำค่าของหมู่บ้านคือผลิตภัณฑ์ที่ทำจากฝีมือของช่างศิลป์ ไม่เหมือนกับผลิตภัณฑ์อื่นๆที่โดยเครื่องจักร ทางจังหวัดได้ประกาศใช้แผนการอนุรักษ์ให้แก่ชาวบ้าน เช่นธำรงการฝึกอบรม การสืบทอดอาชีพให้แก่คนรุ่นหลัง ให้การช่วยเหลือการประชาสัมพันธ์ และโฆษณาเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว ผลิตภัณฑ์ที่ส่งออกมีไม่เยอะ แต่ส่วนใหญ่นำไปขายในจังหวัดและนครหลายแห่งในประเทศและนักท่องเที่ยวซื้อเป็นจำนวนมาก”
ช่่างทอผ้าของหมู่บ้านหมีเหงียบ |
ที่หมู่บ้านผ้าไหมอื่น งานทอผ้าจะเป็นของคุณย่า คุณยาย คุณแม่ และพี่สาว ส่วนที่หมู่บ้านหมีเหงียบ ช่างศิลป์ทอผ้าส่วนใหญ่เป็นเยาวชนและสาวๆ ส่วนผู้ชายตัดเย็บเสื้อผ้า ที่นี่มักจะจัดเฟสติวัลผลิตภัณฑ์ทอผ้าพื้นเมืองของชนเผ่าจามเพื่อแนะนำ ประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านศิลปาชีพให้แก่นักท่องเที่ยวจากทุกสารทิศ คุณ ห่ามถิญืออี๊ ช่างศิลป์ของหมู่บ้านทอผ้าพื้นเมือง หมีเหงียบในจังหวัดนิงถ่วนเผยว่า “เรามีส่วนแบ่งตลาดทั้งภายในและต่างประเทศ โดยส่งออกผลิตภัณฑ์ไปยังอินเดีย ไทยและสหรัฐ ปัจจุบัน หมู่บ้านมี 300 ครอบครัวประกอบอาชีพทอผ้าพื้นเมือง ครอบครัวดิฉันมีหลายรุ่นที่ประกอบอาชีพทอผ้า ปัจจุบัน หมู่บ้านได้ก่อตั้งสหกรณ์หมู่บ้านศิลปาชีพทอผ้าพื้นเมือง โดยเน้นถึงครอบครัวที่ประกอบอาชีพนี้ โดยแต่ละคนมีความรับผิดชอบในแต่ละขั้นตอนจึงทำให้การผลิตมีประสิทธิภาพมากขึ้น ผ้าไหมธรรมชาติมีคุณภาพมากขึ้นและทนทานนานขึ้น”
ชุมชนชนเผ่าจามส่วนใหญ่อาศัยในภาคกลางตอนใต้ ซึ่งอาศัยมากที่สุดที่จังหวัดนิงถ่วน นานมาแล้ว อาชีพทอผ้าพื้นเมืองได้กลายเป็นสัญลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าจาม สะท้อนให้เห็นถึงขนบธรรมเนียมประเพณีและการดำรงชีวิตของชนเผ่าจามในประวัติศาสตร์แห่งการพัฒนา ผลิตภัณฑ์ทอผ้าพื้นเมืองของหมู่บ้านหมีเหงียบได้รับความนิยมจากผู้บริโภคทั้งภายในและต่างประเทศ นำความงามด้านวัฒนธรรมของหมู่บ้านชนบทเวียดนามไปสู่สายตาของผู้คนทั่วโลก.