 บ่าน้ำในหมู่บ้านจวนเหงาะ |
ตามประวัติศาสตร์ของหมู่บ้านจวนเหงาะ อาชีพงานไม้ฝังมุกด้วยเปลือกหอยมุกทะเลที่นี่เริ่มขึ้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 11 ปัจจุบัน ที่ศาลาประจำหมู่บ้านจวนเหงาะเป็นสถานที่บูชานาย เจืองกงแถ่ง นายพลในสมัยรัชกาลหลี (1009-1225 ) เนื่องจากมีคุณูปการในการสอนอาชีพงานไม้ฝังมุกด้วยเปลือกหอยมุกทะเลให้แก่ชาวบ้าน ดังนั้นชาวบ้านจึงได้ยกย่องสดุดีให้เป็นผู้กำเนิดอาชีพนี้ ผลิตภัณฑ์งานไม้ฝังมุกของหมู่บ้านจวนเหงาะมีคุณภาพดีกว่าผลิตภัณฑ์ฝังมุกของที่อื่นๆ เนื่องจากมีลวดลายละเอียดอ่อนและดูสดใสมีชวิตชีวา ช่างศิลป์ผู้อาวุโส เหงียนวันลัง จากหมู่บ้านจวนเหงาะได้เผยว่า “ในตำบล เจวียนหมี มีหมู่บ้าน 7 แห่ง แต่หมู่บ้านจวนเหงาะเป็นแหล่งกำเนิดอาชีพ มีคนต่างถิ่นเดินทางมาเรียนอาชีพนี้ที่หมู่บ้านผม แต่ก็ทำได้เพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น และฝีมือไม่เก่งเท่ากับคนในหมู่บ้านผม ผู้ที่ใช้เครื่องแกะสลักฝังมุกเก่งเมื่อเห็นผลิตภัณฑ์ก็จะทราบได้ว่า นี่คือผลิตภัณฑ์ที่ชาวบ้านจวนเหงาะทำเองหรือไม่ เพราะมีลวดลายพิถีพิถัน ละเอียด ไม่มีที่ใดเหมือน”
วัตถุดิบในการทำไม้ฝังมุกในตำบลเจวียนหมีไม่เพียงแต่มีเปลือกหอยมุกและเปลือกหอยภายในประเทศเท่านั้น หากยังมีวัตถุดิบที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ เช่น จีน ไทย สิงคโปร์และอินโดนีเซียอีกด้วย ตำบลเจวียนหมียังเป็นแหล่งผลิตและแปรรูปวัตถุดิบจากหอยและไข่มุกที่ใหญ่ที่สุดในเวียดนาม จัดสรรวัตถุดิบจากหอยและหอยมุกที่ได้รับการแปรรูปแล้วให้แก่ท้องถิ่นหลายแห่งทั่วประเทศ จากเปลือกมุกและเปลือกหอยซึ่งดูเหมือนว่าไม่มีคุณค่าอะไร แต่ช่างไม้แกะสลักฝังมุกในเจวียนหมีสามารถทำลวดลายที่ประณิตและมีความทนทาน ช่างศิลป์ผู้อาวุโส หวูวันหวิ่ง จากหมู่บ้านเถื่อง ในตำบล เจวียนหมี เผยว่า “ปัจจุบันในตำบล เจวียนหมีมีช่างศิลป์ผู้อาวุโสเกือบ 20 คน อาชีพหัตถกรรมต้องการคนมีฝีมือและมีความคิดสร้างสรรค์ ขั้นตอนการฝังมุกมีดังนั้น เลาะเปลือกหอยด้านใน วาดลายบนเปลือกหอยแล้วตัดออกมา ทากาวนำไปติดบนไม้ ลากเส้นขอบตามเปลือกหอยที่ติดบนไม้เสร็จแล้วนำเปลือกหอยออกฉลุเนื้อไม้ในกรอบที่ลากไว้ และนำเปลือกหอยที่ตัดเป็นแบบมาติดบนไม้ที่ฉลุอีกครั้ง ขัดให้เรียบและเป็นเงา การแยกแยะผลิตภัณฑ์ที่ทำจากเปลือกหอยหรือเปลือกหอยมุกต้องเห็นสีของมัน ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากเปลือกหอยจะมีสี 3 มิติ ส่วนของหอยมุกมีสีเดียว เปลือกหอยมุก 10 กิโลกรัมเลาะเปลือกหอยด้านในสำหรับฝังมุกได้ 3 กิโลกรัม ส่วนเปลือกหอย 10 กิโลกรัมจะได้ 2 กิโลกรัม”
 ผลิตภัณฑ์งานไม้ฝังมุกของตำบลเจวียนหมี |
การพัฒนาหมู่บ้านศิลปาชีพในตำบล เจวียนหมี มีความคึกคักในตลอด 30 ปีที่ผ่านมา เลียบตามเส้นทางของหมู่บ้าน 7 แห่งในตำบลเต็มไปด้วยร้านขายผลิตภัณฑ์ฝังมุกหลายชนิด มีหมู่บ้านขายเปลือกหอยและเปลือกหอยมุกให้แก่โรงงาน มีหมู่บ้านทำภาพวาดฝังมุก หมู่บ้านทำเครื่องเฟอร์นิเจอร์ฝังมุกหรือคำกลอนคู่และภาพวาดศิลปะ จำนวนช่างศิลป์ผู้อาวุโสและช่างฝีมือยอดเยี่ยมในหมู่บ้านนับวันเพิ่มมากขึ้น มีการจัดตั้งบริษัทและโรงงานหลายแห่ง สร้างงานทำนับพันตำแหน่งให้แก่ชาวบ้านในตำบล ช่างศิลป์ผู้อาวุโส เหงียนดึ๊กเบียด ในหมู่บ้านจวนเหงาะเผยว่า “เมื่อก่อน หมู่บ้านเรามีช่างศิลป์ผู้อาวุโสและช่างฝีมือยอดเยี่ยมหลายคน พวกเขาไปทำงานในสถานที่หลายแห่งทั่วประเทศ ตลอดจนไปทำงานในต่างประเทศเพื่อสอนและสืบทอดอาชีพ ในโอกาสฉลองพิธีสมโภช ๑ พันปีทังลอง ฮานอย ผมเคยทำภาพวาดฝังมุก เทียนโดเชี้ยวหรือพระราชโองการย้ายราชธานี ซึ่งจัดแสดงที่สวนสาธารณะแบ๊กถาว ฮานอย ที่กล่าวถึงการย้ายเมืองหลวงของกษัตริย์ ลี้ท้ายโต๋ ไปยังทังลอง ผลงานนี้มีความยาว ๓.๒ เมตร สูง ๑.๔๕ เมตร ปัจจุบันได้รับการจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์เอกชนของช่างศิลป์ผู้อาวุโส หวูดึ๊กทั้งในหมู่บ้านบ๊าตจ่าง”
เยาวชนในหมู่บ้านเจวียนหมีเรียนการฝังมุกและแกะสลักฝังมุก ทำมาหากินด้วยอาชีพที่บรรพบุรุษได้สืบทอดให้ เยาวชนยังประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ออกแบบการฝังมุกใหม่ๆเพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด ดังนั้นจึงมีคนรุ่นใหม่หลายคนที่กลายเป็นเศรษฐีและแรงงานดีเด่นเช่นนาย เจิ่นบ๊าดิ่งห์ เจิ่นบ๊าด่าม เหงียนฟู้ฮวิงและเหงียนดิ่งสาว เป็นต้น ผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้าน เจวียนหมีได้รับการส่งออกไปยังหลายประเทศ เช่นอังกฤษ รัสเซีย สหรัฐ เนเธอร์แลนด์ ญี่ปุ่น จีนและสิงคโปร์.