Được khởi động trên mạng xã hội từ tháng 11/2013, Dự án Nhà chống lũ do một nhóm tình nguyện viên thành lập. Dự án nhằm kêu gọi cộng đồng, các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước cùng chung tay xây nhà an toàn và hỗ trợ sinh kế cho người dân nghèo ở những vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai và biến đổi khí hậu.

Quang cảnh gây Quỹ Sống của Dự án Nhà chống lũ ở Hà Nội. - Ảnh: Ngọc Anh/VOV5

Nghe âm thanh tại đây:

Kinh phí thực hiện Dự án Nhà chống lũ chủ yếu nhận sự được từ cộng đồng. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương trong vùng dự án cũng tạo điều kiện cung cấp đất, mặt bằng triển khai dự án. Hàng năm, Ban quản trị Dự án Nhà chống lũ tổ chức các sự kiện quyên góp từ thiện hoặc được các họa sĩ tặng tranh để bán đấu giá lấy tiền xây nhà chống lũ. Tùy vào hoàn cảnh, các hộ gia đình sẽ nhận mức hỗ trợ khác nhau, người dân tự cũng đóng góp thêm tùy theo khả năng tài chính của họ để xây ngôi nhà của họ. 

Sau 6 năm hoạt động, Dự án Nhà chống lũ xây dựng được hơn 700 căn nhà, 124 bể nước sạch, 50 nhà vệ sinh tại 11 vùng dự án ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam, trong đó chủ yếu ở khu vực miền Trung, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề của lũ lụt. Anh Đinh Bá Vinh, kiến trúc sư của Dự án Nhà chống lũ, cho biết: “Hiện nay chúng tôi đã đưa ra được 12 mô hình nhà chống lũ cho các vùng thiên tai. Mỗi mô hình nhà chống lũ phù hợp với từng địa phương, hộ gia đình và giữ được nét văn hóa truyền thống địa phương. Mỗi mô hình nhà ứng phó với mỗi một loại hình thiên tai cho nên không thể nói là mô hình nào tối ưu nhất. Chúng tôi không xây dựng các mô hình hoàn toàn giống nhau mà tùy vào nhu cầu sử dụng của từng hộ dân, khả năng kinh tế và việc họ có phát triển không gian sống nữa hay không. Kiến trúc sư cùng chủ nhà thiết kế mô hình nhà của họ”.

Tháng 11/2018, được Bộ Nội vụ cấp phép, Dự án Nhà chống lũ mở thêm Quỹ Hỗ trợ phát triển cộng đồng sống bền vững (Còn gọi là Quỹ Sống). Quỹ Sống ra đời với sứ mệnh hỗ trợ người dân vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai và biến đổi khí hậu, giúp họ có được cuộc sống an toàn, ổn định, phát triển hài hòa bền vững giữa con người - thiên nhiên - văn hóa bản địa.

Sau khi chính thức trở thành một quỹ xã hội phi lợi nhuận, Quỹ Sống đã khởi động dự án dài hơi mang tên Làng Hạnh Phúc. Hiện tại, Làng Hạnh Phúc với khoảng 70 hộ dân tái định cư người dân tộc Xơ Đăng đang được xây dựng ở huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Chị Phạm Thị Hương Giang, người sáng lập và quản lý Dự án Nhà chống lũ, cho biết: “Dự án làng Hạnh Phúc là dự án thử nghiệm tại tỉnh Quảng Nam. Chính quyền địa phương có một phần vốn đối ứng và cơ sở hạ tầng. Chính quyền địa phương cũng góp tiền, công sức và hỗ trợ về nhân lực. Từ trước tới nay, chúng tôi tập trung xây nhà chống lũ an toàn cho 8 tỉnh ở Việt Nam từ Bắc, Trung, Nam. Chúng tôi tiến tới dựng Làng Hạnh Phúc, tức là hỗ trợ người dân cao hơn, liên quan tới các vấn đề khác nữa như quy hoạch, y tế, giáo dục, văn hóa”.

Một bức tranh được đấu giá gây quỹ xây nhà chống lũ. - Ảnh: Ngọc Anh/VOV5

Nhờ có Dự án Nhà chống lũ, những ngôi nhà chống lũ mọc lên ngày một nhiều và nụ cười hạnh phúc của người dân vùng lũ ngày một đầy. Chị Phạm Thị Tuyết, người dân được nhận nhà chống lũ, bày tỏ: “Nhà tôi ở thôn Tân Thượng, xã Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Trị. Quảng Trị có nhiều nhà được giúp đỡ xây dựng nhà. Nhà cũ của tôi nhỏ, dột nát, các con ở chật chội, bây giờ được các cơ quan đoàn thể hỗ trợ xây được nhà rộng rãi có diện tích 80 m², 1 tầng và 1 tầng lửng. Tôi thấy thoải mái hơn, an toàn, khỏi lo lắng chi khi lũ lụt về”.

Từ năm 2018, Dự án nhà chống lũ triển khai thêm chương trình Hạnh Phúc Xanh. Tới nay, chương trình Hạnh Phúc Xanh đã trồng được 1.770 cây xanh ở Thủ đô Hà Nội, 5.100 cây ở thành phố Hội An và 10.000 cây ở tỉnh Đồng Tháp. Dự kiến, cuối năm 2019, chương trình Hạnh Phúc Xanh sẽ xây dựng 3 công viên Hạnh Phúc Xanh ở thành phố Hội An, tỉnh Sóc Trăng và Thành phố Hồ Chí Minh.

6 năm qua, Dự án Nhà chống lũ đã giúp hơn 3.500 người dân có cuộc sống ổn định, an toàn. Dự án Nhà chống lũ là 1 trong 10 dự án đoạt giải thưởng Tình nguyện quốc gia năm 2016 do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam trao tặng vì những cống hiến cho cộng đồng.