Với 20 dân tộc cùng sinh sống, tỉnh Lai Châu là mảnh đất đa dạng sắc màu văn hóa. Sau gần 3 năm thực hiện Nghị quyết (04) của tỉnh về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, đến nay các bản làng ở Lai Châu đã sưu tầm, phục dựng được nhiều phong tục, lễ hội văn hóa truyền thống. Nhiều sự kiện văn hóa quy mô địa phương, khu vực… đã được tổ chức, góp phần quảng bá du lịch, cũng như hình ảnh đẹp về vùng đất và con người, đưa Lai Châu trở thành điểm đến hấp dẫn.

Chợ phiên San Thàng - nơi lưu giữ văn hóa ẩm thực phong phú của dân tộc Giáy - Ảnh: VOV

Ông Tạ Việt Hùng, du khách đến từ Hà Nội, chia sẻ: "Tôi nghe rất nhiều về mèn mén này, nhưng lần đầu tiên tôi được chứng kiến bà con nấu và được thưởng thức. Cảm nhận được rằng nó rất đặc biệt, rất khác so với các suy nghĩ trước đây của tôi. Tôi biết mèn mén này được làm từ ngô, nhưng tôi nghĩ ngày xưa thời còn khó khăn, mình ăn ngô thì thực sự là khó ăn. Khi lên trên này, tôi thấy với cách chế biến của đồng bào thì món ăn ngon hơn, lại rất dễ ăn".

Với 17 dân tộc, Thành phố Lai Châu là một trong các đô thị có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống nhất trong cả nước. Ngoài xây dựng đề án quy hoạch phát triển các bản văn hóa, gắn với du lịch cộng đồng dựa trên tiềm năng vốn có của từng xã, phường… địa phương đã lồng ghép hiệu quả nguồn vốn đầu tư hạ tầng du lịch. Qua đó, vừa giữ được những nếp nhà cổ, địa phương lại có nguồn vốn để các đội văn nghệ phát triển, giao lưu, biểu diễn phục vụ nhân dân và du khách.

Ông Lê Xuân Dũng, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin Thành phố Lai Châu, cho biết: "Chúng tôi tập trung bảo bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn thành phố, đó là: Dân tộc Mông, Thái, Giáy và dân tộc Dao. Đối với xã San Thàng, được quan tâm bảo tồn chợ phiên truyền thống, xây dựng các đội văn nghệ truyền thống, gắn với các bản du lịch cộng đồng. Bảo tồn và phát huy các lễ hội trên địa bàn thành phố, như: lễ hội Gầu Tào (Lễ hội cầu phúc, tạ ơn, diễn ra vào mùa Xuân), Tú Tỉ (Lễ hội tạ ơn Thổ địa, Thần linh cai quản vùng đất). Đặc biệt, chúng tôi đã thực hiện được 2 lớp truyền dạy văn hóa đối với dân tộc Giáy, đó là lớp tạo hình trang phục và lớp truyền dạy ẩm thực dân tộc".

Lai Châu chú trọng phát huy giá trị văn hoá để thúc đẩy du lịch phát triển - Ảnh: VOV

Sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 04, đến nay, tỉnh Lai Châu có 5/6 mục tiêu được triển khai; các di sản văn hóa truyền thống của các dân tộc được bảo tồn. Bên cạnh đó, địa phương đã xây dựng 2 hồ sơ khoa học văn hóa phi vật thể quốc gia, 30/39 bộ sưu tập hiện vật của 10/13 dân tộc cư trú thành cộng đồng... Nhiều huyện đã có cách làm sáng tạo, lan tỏa những bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc trong cộng đồng, trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Ông Trần Quang Kháng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu, cho biết: Địa phương đã phát triển được 16 điểm du lịch cộng đồng cấp tỉnh, hơn 30 lễ hội và ngành nghề thủ công truyền thống, góp phần thu hút hàng triệu lượt khách đến với địa phương mỗi năm. Chúng tôi sẽ phối hợp với Tổng cục Du lịch để tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao nghiệp vụ du lịch cho hướng dẫn viên tại các thôn bản. Đặc biệt là nâng cao nhận thức của người dân, phát huy các bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của bà con dân tộc; coi bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc là nguồn lực để phát triển du lịch và chính từ du lịch đem lại lợi ích cho nhân dân. Đồng thời, du lịch cũng góp phần vào quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh. 

20 dân tộc sống trên địa bàn tỉnh Lai Châu là 20 bản sắc văn hóa độc đáo, thể hiện qua không gian kiến trúc nhà ở, các nghề truyền thống, hay các làn điệu dân ca... Việc tỉnh phục dựng, giữ gìn những bản sắc văn hóa này đã tạo nên bức tranh văn hóa nhiều màu sắc và cũng tạo nên sức hấp dẫn riêng để Lai Châu phát triển du lịch.