Nghe âm thanh bài tại đây:

Những bản làng với nhiều hủ tục lạc hậu, cuộc sống nghèo đói trước đây... giờ đã mang diện mạo mới.

Bản làng người Lự ở xã Bản Hon, huyện Tam Đường. Ảnh: VOV

Cách đây 5 năm, gia đình ông Vàng Văn Phát, ở bản Thẳm, xã Bản Hon, là một trong những hộ nghèo nhất bản. Cuộc sống của 5 nhân khẩu trong gia đình chỉ trông chờ vào ít ruộng nương trồng cấy một vụ và phụ thuộc vào sức khỏe của hai vợ chồng trong những chuyến đi rừng. Từ ngày có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và chính sách hỗ trợ làm du lịch cộng đồng của chính quyền địa phương, gia đình ông đã nhanh chóng triển khai và trở thành hộ khá giả ở Bản Hon.

Ông Vàng Văn Phát chia sẻ: Cuộc sống của bà con trong bản trước kia gắn liền với nhiều cái “không”, như: không đường, không điện, không nước sinh hoạt… và nhiều hủ tục lạc hậu. Nhờ chính quyền địa phương tuyên truyền, hỗ trợ, bà con dân bản đã học cách trồng lúa nước, áp dụng khoa học, kỹ thuật để thâm canh tăng vụ, nâng cao năng suất cây trồng. Giờ đây, bà con còn làm du lịch nên cuộc sống đã bớt vất vả hơn: “Trước kia, đường xá đi lại khó khăn, người dân ở trong những căn nhà tranh, vách nứa... Giờ đã tạm ổn. Về kinh tế, trước kia sản phẩm nông nghiệp còn ít, chất lượng kém, bây giờ mình đã biết cách chăm sóc, công việc làm nông cũng đỡ hơn và thu nhập cũng cao so với trước. Bà con bước sang làm du lịch bây giờ cuộc sống rất tốt, phấn khởi và rất vui. Con cháu bây giờ được học hành đầy đủ và không còn trẻ em bỏ học.”

Xã Bản Hon còn lưu giữ được nhiều vẻ đẹp nguyên sơ. Ảnh: VOV

Bản Thẳm, xã Bản Hon, là nơi sinh sống của hơn 40 hộ, gần 200 nhân khẩu đồng bào Lự. Khoảng 5 năm trở về trước, 100% các hộ dân thuộc diện đói nghèo. Ông Lò Văn Ón, Cán bộ bản Thẳm, chia sẻ: “Trong bản có 100% hộ gia đình người Lự tham gia các hoạt động văn hóa của dân tộc gắn với du lịch cộng đồng. Lãnh đạo thôn luôn đi đầu, tuyên truyền để cho các hộ dân làm du lịch. Từ khi có khách du lịch về bản, cuộc sống của bà con cũng ổn định hơn. Đón khách du lịch xong rồi có hàng hóa để buôn bán nhỏ lẻ, nên phát triển ổn định hơn.”

Xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, có 8 bản, gần 600 hộ, hơn 2.800 nhân khẩu, trong đó đồng bào Lự chiếm hơn 90%. Để bà con dân tộc Lự có cuộc phát triển hơn, những năm qua, chính quyền địa phương đã vận động bà con mở rộng diện tích lúa nước, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Đến nay, toàn xã có gần 550 ha diện tích lúa, gần 500 ha cây trồng các loại, như: chè, mắc ca, thảo quả, cây ăn quả và đàn gia súc hơn 1.500 con.

Phong trào làm du lịch cộng đồng đang phát triển rộng khắp trong vùng đồng bào Lự, mang lại cuộc sống ấm no cho người dân. Ảnh: VOV

Ông Lò Văn Giọt, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Hon, huyện Tam Đường, cho biết: Định hướng của xã những năm qua là phát triển nông nghiệp hàng hóa gắn với phát triển du lịch bền vững. Đến nay xã có 4 bản người Lự làm du lịch, với hơn 20 hộ kinh doanh homestay. Để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu văn hóa của du khách, xã đã phục dựng, bảo tồn nhiều nghi lễ, nghề thủ công truyền thống tại các bản làng. Nhờ đó, nhiều hộ không chỉ thoát được nghèo mà còn vươn lên làm giàu, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã xuống còn hơn 25% năm 2023: “Hiện tại, những phong tục, tập quán lạc hậu đã được bà con dân tộc Lự loại bỏ khỏi cuộc sống. Chúng tôi chỉ duy trì những phong tục, tập quán, những nét văn hóa riêng, như: trang phục cổ truyền. Định hướng phát triển của xã trong thời gian tới là tiếp tục tuyên truyền để bà con nhân dân phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung và tạo ra những sản phẩm tốt, đảm bảo có thương hiệu. Khi giao thông thuận lợi, giao thương hàng hóa, cũng như là việc làm dịch vụ, đi lại của bà con nhân dân được thuận lợi hơn.”