Nhắc đến lĩnh vực giao lưu và quảng bá văn học Việt Nam ra thế giới, không thể không nhắc đến vai trò của Trung tâm William Joiner, Đại học Massachusetts, Hoa Kỳ. Viện William Joiner chuyên nghiên cứu về chiến tranh và những hậu quả xã hội. Từ những năm 1980, Viện William Joiner và Hội nhà văn Việt Nam đã có những quan hệ dài hạn góp phần hợp tác và quảng bá sự hiểu biết của hai đất nước về nhau, góp phần hàn gắn vết thương mà chiến tranh đem lại. Viện đã cùng Hội nhà văn thực hiện nhiều dự án dịch thuật văn học, giúp nhân dân và bạn đọc hai nước vượt qua khoảng cách để đến với nhau bằng văn học. Phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam phỏng vấn ông Thomas Kane, giám đốc Trung tâm William Joiner, Đại học Massachusetts, Hoa Kỳ về những hoạt động của Trung tâm trong việc góp phần kết nối và quảng bá văn học Việt Nam tại Hoa Kỳ.

  Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:

Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ 4 - Ông Thomas Kane, Giám đốc Viện William Joiner, Đại học Massachusetts, Hoa Kỳ đứng ngoài cùng bên trái

PV: Ông đánh giá như thế nào về vai trò kết nối của văn học giữa hai đất nước Việt Nam và Hoa Kỳ?

Ông Thomas Kane: Văn học dường như là một thứ có thể kết nối tất cả chúng ta lại với nhau. Là nơi thể hiện tính nhân văn trong mỗi con người. Và giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, văn học dường như là kết nối mang tính văn hoá đầu tiên để mọi người có thể bắt đầu nhìn thấy nhau, lắng nghe nhau, hiểu biết lẫn nhau và trở lại thành bạn bè. Văn học thực sự đóng vai trò rất quan trọng, cùng với các các lĩnh vực như âm nhạc, múa truyền thống. Ngày nay, rât nhiều người Mỹ chọn du lịch Việt Nam bởi sự hấp dẫn của văn hoá Việt Nam.

Và vừa qua hội nghị quảng bá quốc tế văn học thực sự là một nơi tuyệt vời đóng vai trò quan trọng trong việc mang văn học nghệ thuật Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế. Viện William Joiner chúng tôi cũng đạt được một số thành tựu nhất định thông qua hội nghị này.

Ông Thomas Kane - Giám đốc Trung tâm William Joiner, Đại học Massachusetts, Hoa Kỳ - Ảnh: genderandsecurity.org

 PV: Bản thân ông nhận thấy văn học Việt Nam gần đây phát triển như thế nào?

Ông Thomas Kane: Việt Nam thực sự có những cây viết rất tốt. Đặc biệt thế hệ mới với cách viết mới gần hơn với văn học đương đại thế giới. Là giám đốc của Trung tâm William Joiner, tôi hiểu rõ vai trò và cách thể hiện của thơ ca, và tôi hoàn toàn ủng hộ thơ ca. Đây giống như một phương tiện giúp mọi người kết nối, học hỏi lẫn nhau, hàn gắn những vết thương của chiến tranh. Chúng thực sự rất có giá trị trong cuộc sống hiện đại. Mặc dù văn học không phải chuyên ngành của tôi nhưng tôi hoàn toàn ủng hộ những hoạt động của Viện William Joiner trong việc thúc đẩy quảng bá văn học Việt Nam với cộng đồng Hoa Kỳ.

PV: Vậy từ năm 1980 đến nay, cụ thể Viện William Joiner đã có những hoạt động như thế nào để góp phần kết nối văn học Việt Nam và Hoa Kỳ?

Ông Thomas Kane: Hàng năm chúng tôi đều có những buổi hội thảo nơi mà những nhà thơ, nhà văn trên thế giới chia sẻ tác phẩm của mình. Và hơn nữa có những phần trong hội thảo chúng tôi bàn về cách để dịch thuật các tác phẩm hiệu quả, đặc biệt tập trung vào phần dịch những tác phẩm thơ bản gốc là tiếng Việt. Chúng tôi đã duy trì công việc này trong vòng hơn 30 năm qua.

Chúng tôi còn tổ chức các buổi tác giả Hoa Kỳ và Việt Nam cùng nhau sáng tác. Tại Boston, Đại học Massachuset tổ chức những sự kiện lớn nơi mà người Việt có thể biểu diễn âm nhạc dân tộc mình, đọc thơ Việt đã được dịch ra tiếng Anh. Một số chương trình đã được ghi hình và phát sóng truyền hình tại Hoa Kỳ. Văn học Việt Nam có cơ hội lan toả nhiều hơn trong cộng đồng Hoa Kỳ.

Các tác giả, chuyên gia Việt Nam hàng năm vẫn đến tham gia các buổi hội thảo của chúng tôi. Chúng tôi rất cảm kích trước sự nỗ lực của các nhà văn nhà thơ Việt. Đó quả thực là những chia sẻ tuyệt vời. Chúng tôi trở thành những người bạn thường xuyên kết nối, học hỏi về văn hoá của nhau và về những vấn đề chung của nhân loại. Thật là bi kịch khi  người dân ở nhiều quốc gia đang mắc kẹt trong những cuộc chiến tranh vô nghĩa. Và chúng tôi thực sự muốn ngăn chặn điều đó. Viện William Joiner mang con người đến với nhau, không bị chia cắt bởi những thế lực phá hoại của chiến tranh. Và chúng tôi rất cảm kích vì có thể hợp tác cùng Hội nhà văn Việt Nam như những người bạn, người đồng nghiệp vô cùng thân thiết.

PV: Trong tương lai, Viện William Joiner sẽ tiếp tục làm gì để củng cố mối quan hệ tốt đẹp này?

Ông Thomas Kane: Chúng tôi rất muốn làm nhiều điều với Việt Nam, ví dụ như dịch những tác phẩm cổ điển của tác giả Nguyễn Du và nhiều tác giả khác… Bởi vì Hoa Kỳ là một đất nước rộng lớn với hơn 300 triệu dân, và chúng tôi muốn thể hiện những tình cảm tốt đẹp chúng tôi muốn dành cho đất nước Việt Nam. Chúng tôi rất thân thiết với nhà thơ Hữu Thỉnh và nhiều nhà thơ khác cũng như có tình bạn bền chặt giữa những nhà thơ cựu binh Mỹ và những bạn đồng nghiệp tại Việt Nam. Và chúng tôi mong muốn rằng, mối quan hệ này sẽ ngày càng thêm sâu sắc.

PV: Vâng, xin chân thành cảm ơn ông!