Triển lãm hội họa Điện Biên Phủ, trưng bày bức tranh sơn dầu liền khổ lớn nhất về chủ đề chiến đấu và chiến thắng Điện Biên Phủ tính cho đến nay ở Việt Nam, diễn ra từ 7/5 tại Nhà bảo tàng, Đại học Mỹ thuật Việt Nam, 42 yết Kiêu. Hà Nội.
Đây là kết quả của 10 năm làm việc không mệt mỏi của họa sĩ Mai Duy Minh, kể từ khi có ý tưởng và xây dựng kế hoạch hoàn thành bức tranh này cho đến khi anh chính thức hoàn thành vào cuối năm 2021. Bức tranh có tên: Điện Biên Phủ. Đây là một trong hai bức tranh chính của sự kiện triển lãm. Bức thứ hai có tên Đại tướng Võ Nguyên Giáp (sơn dầu, kích thước 89x89cm, hoàn thành trong vòng 4 năm: 2017 – 2021.
Tại triển lãm, họa sĩ còn trưng bày 86 trong tổng số hàng trăm ký họa chì, bút bi, bút sắt và phác thảo chì, sơn dầu ở nhiều kích thước khác nhau, cho thấy phần nào hành trình dài của họa sĩ khi một mình thực hiện dự án sáng tác lớn này.
Nhà báo Đào Mai Trang, người đồng hành cùng họa sĩ tổ chức sự kiện triển lãm cho biết: "Triển lãm cho thấy nỗ lực của một cá nhân họa sĩ trong việc suy tưởng về lịch sử dân tộc thông qua nghệ thuật, và nỗ lực này có thể truyền cảm hứng cho những đồng nghiệp khác, cho công chúng trong cách tiếp cận lịch sử ở những chiều kích khác nhau, không gian khác nhau, cách thức khác nhau, nhưng có một điểm chung đấy là làm đầy đặn hơn nữa sự đồng cảm giữa các thế hệ, và đặc biệt là sự đồng cảm giữa con người với con người."
 Ký họa cho tác phẩm |
Họa sĩ Mai Duy Minh sinh năm 1976, tại Hải Phòng. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội (nay là Đại học Mỹ thuật Việt Nam). Hiện sinh sống và sáng tác tại thành phố Hải Phòng, anh đã từng có những triển lãm cá nhân như Tổ hợp không gian, năm 2002 tại Atena gallery, Hà Nội; Bụi đời, năm 2006 Viện Goethe, Hà Nội. Tham gia nhiều triển lãm nhóm, anh cũng được trao Tặng thưởng của Hội Mỹ thuật Việt Nam tại triển lãm Mỹ thuật toàn quốc
 Phác thảo sơn dầu trong quá trình sáng tạo tác phẩm. |
Triển lãm cá nhân lần thứ hai, tiêu đề Bụi đời (năm 2006, Viện Goethe Hà Nội) được xem là một triển lãm để lại dấu ấn nghề nghiệp đáng kể của Mai Duy Minh. Tại thời điểm triển lãm này, ông X. Augustin - giám đốc Viện Goethe, nhận xét: “Không chạy theo những cầu kỳ, phá cách của nghệ thuật đương đại, Mai Duy Minh là một gương mặt độc đáo rất đáng chú ý trong thế hệ họa sĩ trẻ ở Hà Nội”.Tiếp theo dấu ấn của các sáng tác mang phong cách hiện thực pha hòa siêu thực từ Bụi đời, bức tranh Miền đất hứa (200x540cm, 2011) dẫn người xem đến một vấn đề căn bản của con người mà hàng trăm năm qua, nhân loại, dù tự cho là đang kiến tạo một đời sống văn minh toàn cầu, vẫn chưa thể giải quyết trọn vẹn: vấn đề miếng cơm manh áo. Không chỉ là nỗi ám ảnh thường nhật của người nghèo, ngay cả với những người đã sống sang giàu, vấn đề đó đôi khi vẫn len lỏi trong tiềm thức, chi phối đời sống tinh thần của họ và làm cho họ mất tự do vui sống.
Kể từ cuối năm 2011, sau khi trưng bày bức tranh sơn dầu được cho là lớn nhất của cá nhân một họa sĩ tại thời điểm đó: bức tranh Miền đất hứa, sơn dầu, kích thước 200 x540cm, Mai Duy Minh đã khởi động việc sáng tác bức sơn dầu lớn tiếp theo với chủ đề cuộc chiến bảo vệ độc lập dân tộc mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 “chấn động địa cầu”.
 Một trong số phác thảo của Mai Duy Minh cho bức tranh Điện Biên Phủ |
Nhà báo Đào Mai Trang kể lại: "Mai Duy Ninh trước hết là một người bạn của tôi hơn hai mươi năm qua. Khi chứng kiến những nỗ lực, kể cả sự hoang mang, đôi khi mất bình tĩnh của Minh trong quá trình thực hiện bức tranh này từ cuối năm 2011, tôi đã nghĩ tôi nên dành thời gian nhiều hơn cho dự án này của Minh. Chúng tôi đã chia sẻ với nhau rất nhiều về các quan điểm nghệ thuật, các cách thức tiếp cận lịch sử, tư liệu lịch sử liên quan và kể cả rất nhiều những sự vụ hành chính – vì ở Việt Nam hiện nay triển lãm cá nhân của họa sĩ thường do chính họ tự tổ chức nên gặp nhiều khó khăn và cần sự tin tưởng tuyệt đối với nhau.
Thực sự Minh đã đi Điện Biên Phủ rất nhiều lần, từ cuối năm 2011 cho đến năm ngoái 2021. Và nhữngc huyến đi đó đã làm sâu sắc hơn niềm tin của anh ấy vào sự dõi theo của các anh linh liệt sĩ. Đấy là điều động viện lớn cho Minh và cũng là động viên cá nhân tôi trong việc đồng hành cùng bạn ấy ở triẻn lãm lần này."
 Đại tướng Võ Nguyên Giáp (sơn dầu, 89x89cm, 2017 – 2021) |
Anh thực hiện các chuyến đi điền dã Điện Biên bằng xe máy, tiếp xúc với một số cựu chiến binh vẫn còn sống và minh mẫn nhớ lại sự kiện đó, tìm đọc tài liệu liên quan đến cuộc kháng chiến trường kỳ chín năm ấy từ đa chiều quan điểm.
 Ký họa cho tác phẩm |
Sinh ra và lớn lên trong hòa bình, thống nhất đất nước, Mai Duy Minh đã cố gắng hết sức có thể trong việc tìm kiếm một câu trả lời cho riêng cá nhân anh về cách mà các thế hệ người Việt Nam bền bỉ đi qua mọi gian khổ để bảo vệ độc lập dân tộc. Tất cả những nỗ lực tìm kiếm và lắng nghe mọi vang vọng từ quá khứ chiến đấu anh dũng ấy của cha anh đi trước đã được hội tụ trong bức tranh Điện Biên Phủ.