Chiều ngày 3/3/2020, các nhà khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Y học dự phòng quân đội (Bộ Quốc phòng) đã có thông báo chính thức: Việt Nam chế tạo thành công bộ Kit phát hiện SARS-CoV-2.

Sau một thời gian tích cực thực hiện, nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Đồng Văn Quyền và PGS.TS. Đinh Duy Kháng đã chế tạo thành công bộ KIT phát hiện Virus . Bộ Kit phát hiện SARS-CoV-29 được phát triển dựa trên công nghệ Realtime RT-PCR trên cơ sở các bộ mồi và mẫu dò được thiết kế và chỉnh lý dựa trên các gen và vùng gen quan trọng của SARS-CoV-2 được phân lập tại Việt Nam mà nhóm nghiên cứu đã giải trình tự.

PGS.TS. Đồng Văn Quyền- Phó viện trưởng Viện Công nghệ sinh học, trưởng nhóm nghiên cứu về bộ Kit phát hiện SARS-CoV-2.

Vật liệu được sử dụng để phát triển Bộ Kit phát hiện là mẫu RNA đã được tách chiết từ virus SARS-CoV-2 gây bệnh cho bệnh nhân Việt Nam do Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cung cấp, các gen cũng như các vùng gen được nhân dòng từ RNA của virus SARS-CoV-2 để làm mẫu chuẩn cho việc nghiên cứu và cung cấp các trình tự cho việc thiết kế các bộ mồi và mẫu dò; các mẫu RNA của một virus gây bệnh đường hô hấp ở người do bệnh viện Trung ương quân đội 108 và Viện Y học dự phòng Quân đội cung cấp.

PGS.TS. Đồng Văn Quyền

Bộ Kit phát hiện virus SARS-CoV-2 đã được thử nghiệm tại Viện Công nghệ sinh học. Sau thời gian kiểm tra, kiểm định chiều ngày 2/3/2020 Bộ Kit được công nhận kết quả ngoại kiểm bởi Viện Y học dự phòng quân đội, Bộ Quốc phòng. Kết quả kiểm định cho thấy Bộ Kit phát hiện virus SARS-CoV-2 của Viện Công nghệ sinh học có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương với Bộ Kit realtime RT-PCR của Tổ chức y tế thế giới (WHO), cụ thể: độ đặc hiệu: 100%, độ nhạy: 5 copies/phản ứng, thời gian của quy trình phát hiện là 80 phút từ khi nhận mẫu RNA của bệnh nhân.

PSG.TS Chu Hoàng Hà- Viện trưởng Viện Công nghệ sinh học phát biểu tại buổi họp báo.

Kết quả nghiên cứu đã khẳng định Viện Công nghệ sinh học,Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã làm chủ công nghệ hiện đại và hoàn toàn chủ động trong việc tạo Bộ Kit realtime RT-PCR dùng để phát hiện virus SARS-CoV-2 tại Việt Nam, không phụ thuộc vào việc nhập ngoại các bộ Kit. Trong thời gian tới, Viện sẽ phối hợp với Viện Y học dự phòng quân đội sản xuất số lượng nhiều phục vụ yêu cầu xét nghiệm quy mô lớn. Theo các nhà khoa học của Viện Hàn lâm thì giá của bộ Kit này chắc chắn sẽ rẻ hơn bộ Kit ngoại nhập.

Ông Triệu Phi Long – đại diện Viện Y học dự phòng quân đội phát biểu đánh giá rất cao thành công của các nhà khoa học của Viện Công nghệ sinh học khi phát triển bộ Kit phát hiện SARS-CoV-2.

Với diễn biến phức tạp của dịch bệnh do virus SARS-CoV-2 gây ra, ngay từ khi dịch khởi phát, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam đã đề nghị các nhà khoa học tập trung nghiên cứu về dịch bệnh này. Các nhà khoa học của Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã đề xuất tập trung vào 4 hướng chính: 1) Giải trình tự hệ gen của virus SARS-CoV-2, tìm hiểu về cấu trúc và đặc điểm hệ gen của chủng virus lây nhiễm trên các bệnh nhân người Việt Nam; 2) Xây dựng và chế tạo bộ KIT để phát hiện người nhiễm virus SARS-CoV-2; 3) Nghiên cứu sản xuất vắc xin phòng chống virus SARS-CoV-2; 4) Tìm kiếm, sàng lọc các hợp chất thiên nhiên có hoạt tính chống virus để điều trị người đã mắc bệnh.

Sau khi chế tạo thành công bộ Kit phát hiện SARS-CoV-2, Viện Công nghệ sinh học sẵn sàng phối hợp với các cơ quan chức năng khác để triển khai ứng dụng Kit phát hiện Virus SARS-CoV-2 góp phần đẩy lùi dịch bệnh. Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam sẽ báo cáo bộ Y tế về kết quả này và chỉ đạo Viện Công nghệ sinh học trong việc sản xuất số lượng lớn các Kit phát hiện, quy trình sử dụng KIT hoặc tham gia xét nghiệm khi có yêu cầu.

Được biết, ngoài bộ Kít vừa được công bố của Viện Công nghệ sinh học thuộc Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam, một số đơn vị nghiên cứu khác của Việt Nam cũng đang tham gia vào việc nghiên cứu chế tạo bộ Kit phát hiện virus corona. Trong đó, Bộ Khoa học và công nghệ cũng xét giao trực tiếp cho Học viện Quân Y phối hợp với một công ty để nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real time RT-PCR nhằm phát hiện chủng virus corona mới.

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội cũng công bố chế tạo thành công bộ Kit thử SARS-CoV-2. Tuy nhiên bộ Kit thử của nhóm nghiên cứu Trường ĐH Bách khoa Hà Nội không phải bằng công nghệ realtime RT-PCR./.