Cố đô Huế nổi tiếng không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp thâm trầm của đền đài, lăng tẩm mà còn để lại cho du khách ấn tượng đặc biệt về nhiều món ăn bình dị mà tinh tế, luôn làm thực khách say mê như: bánh bèo, bún Hến, bún bò, bún mắm nêm, bánh canh cá lóc, bánh khoái…

Trong số đó, nem lụi là món mà bất cứ ai khi đến Huế không thể bỏ qua. Mặc dù là món ăn khá bình dị và giản đơn nhưng lại có hương vị rất riêng và rất đặc biệt của ẩm thực Huế.

Du khách vừa đặt chân Huế, khi hỏi về các món đặc sản thì các bác tài chắc chắn đều nhắc đến cái tên -Nem lụi-. Đúng vậy, đã đến mảnh đất cố đô này, chẳng mấy ai có thể bỏ qua cơ hội được nếm thử những chiếc nem lụi vàng rộm thơm lừng. Ở Huế có rất nhiều địa chỉ cho thực khách lựa chọn như quán Nem lụi Bà Tý, Nem lụi Ông Mệ Già, Nem lụi Tài Phú, rồi Nem lụi Phương, Nem lụi khu chợ Đông Ba…

Món nem lụi ở quán Tài Phú ở số 2 Điện Biện Phủ, TP Huế.

Nếu như, một số món ăn khác có sự biến tấu đa dạng về thành phần nguyên liệu thì với món nem lụi, các quán đều phải tuân theo một chuẩn của Huế. Khác chăng là cách lựa chọn nguyên liệu tươi ngon ra sao, gia giảm như thế nào mà thôi. Anh Hoàng, nhân viên quán Tài Phú cho biết nguyên liệu chính của nem lụi là thịt heo, bì thái mỏng như miến, mỡ thái hạt lựu và các loại gia vị.Nhưng để có được cái nem lụi ngon đúng chuẩn thì khâu tuyển lựa và sơ chế thịt quan trọng nhất: “Thành phần chính của nem lụi là thịt lợn và mỡ phần,chút thịt bò. Đặc biệt, thịt phải rất tươi, còn nóng khi mới lợn mới mổ xong, bởi nếu không khi nướng thịt nem sẽ rời ra. Sau đó, thịt đem vào máy làm nhuyễn. Theo truyền thống, tôi thích cách giã hơn bởi khi đó cái nem sẽ giòn dai và ngọt thịt hơn xay bằng máy”.

Sau khi được xay nhuyễn, thịt sẽ được tẩm ướp bằng 7 loại gia vị khác nhau là mắm, muối, bột ngọt, đường, hành tím, dầu mè và hạt tiêu. Để nem có độ giòn, quán hàng thường trộn thêm bì heo. Sau đó, hỗn hợp được ướp lạnh một thời gian để có sự kết dính. Công đoạn tiếp theo lụi nem, tức là thịt sẽ được vo thành nắm nhỏ xiên vào thanh tre rồi sắp đều đem nướng lên than hồng cho đến khi thịt chín tới mùi thơm lừng.

Chị Hương chủ quán nem ở chợ Đông Ba cho biết nem ngon nhất khi được nướng bằng một loại than củi đặc biệt: “Đó là than kilo, tức là than từ gỗ cây cafe. Than này đắt nhất. Ưu điểm của hắn là khi nướng không bị tàn, không bị nổ và không bị dính bụi than lên cái nem. Đó, chị thấy không, khi nướng cái nem vàng đều và không hề bị dính chi hết”

Với người dân Huế, món nem lụi là thức quà thưởng thức hàng ngày mà không chán. Thời điểm thích hợp để ăn món ăn này là lúc xế chiều hoặc vào buổi tối. Trong số các quán nổi tiếng ở Huế thì khu vực chợ Đông Ba thu hút đông thực khách nhất vì nem ở đây rất ngon và giá cả lại bình dân. Bình thường chỉ với 100 nghìn được 8-10 cái nem, đủ suất ăn cho 2-3 người. Thoạt trông những que nem nướng vàng giòn, thơm phức xếp cạnh những rổ rau tươi sắc màu đủ đánh thức mọi giác quan của thực khách khi mới đến.

Rau xà lách và cải non là 2 thứ rau chính kèm với nem lụi

Khi ăn nem lụi, người ta thường ăn kèm với bánh tráng đa nem cùng nhiều loại rau…“Rau thì đủ loại, nào là xà lách, rau thơm, ngò, dưa leo, xoài xanh thái chỉ, quả vải, đu đủ carot bào, cải xanh. Ở Huế, rau có quanh năm, mùa nào cũng có. Mỗi ngày tôi bán hết hôm đó. Những ngày lễ đông lắm, nướng không kịp.”

Nem lụi ngon đã đành nhưng cách chế biến nước chấm nem lụi của người Huế lại càng khiến cho món ăn này trở nên lạ và đặc biệt hơn. Nước chấm được làm khá cầu kì, từ đậu phộng xay nhuyễn, pha thêm chút nước mắm cho mặn mà, thêm chút gan heo băm nhuyễn, sau đó đem đun trên bếp, khi dùng thì thêm chanh, ớt bằm, sa tế…Nước chấm sền sệt như tương, vị đậm đà và rất thơm.

Khi ăn, miếng bánh tráng được trải thẳng sau đó bỏ lần lượt rau sống, dưa chuột, rau thơm, xoài…và cuối cùng là nem lụi cuốn tròn chấm với nước tương rồi thưởng thức. Độ giòn dai, thơm ngon của nem, chút cay cay của ớt, thêm vị ngọt, béo, bùi bùi của nước chấm tương, vị tươi mát của rau,… Tất như hòa quyện với nhau tạo nên một hương vị hài hòa, tuyệt hảo của món nem lụi xứ Huế.

Cô Nguyễn Thị Lưu chia sẻ: “Nem lụi Huế rất ngon. Tôi thích món này và cũng hay làm cho các cháu nhà tôi. Cũng công thức, cách làm như vậy nhưng vẫn không thể ngon như món nem lụi ở Huế được. Tôi nghĩ họ có bí quyết trong việc ướp gia vị trước khi nướng và thêm nữa là cách làm nước dùng của họ. Tôi thử nhiều lần nhưng không thể được như thế. Bởi vậy, khi đến Huế lần nào tôi cũng ăn món này”

“Tôi từng ấn tượng một quán nhỏ do một Việt kiều Lào về Huế làm nem lụi. Ngon vô cùng. Ông ý biết kết hợp kiểu gia vị là những lá gì đó, rồi làm món nước chấm mè đậu phộng ngon khó tả lắm. Từ lúc ăn ở đó, tôi mê luôn món nem lụi”. - Anh Tuấn, thực khách chia sẻ

Thực tế thì nem lụi không phải chỉ có ở riêng Huế mà có ở nhiều vùng miền khác  miền Trung. Tuy nhiên chỉ ở Huế mùi vị món ăn này mới thực sự khác biệt, vừa vặn, không nạc quá, không ngấy quá, cái gì cũng vừa đủ để mà khi nhắc đến phải thèm, phải nhớ. Do vậy một khi đã đến Huế rồi, dù có đi chơi ở đâu làm gì đi nữa, cũng đừng quên ghé quán hàng Nem lụi để thưởng thức món ăn tuyệt vời này.