 Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương David Stilwell. - Ảnh: Stripes/TTXVN |
Rạng sáng 19/9 (theo giờ Hà Nội), Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ tổ chức phiên điều trần về chính sách của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương dưới sự chủ trì của Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa James Risch và Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Bob Menedez. Người điều trần là Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á – Thái Bình Dương David Stilwell.
Liên quan đến tình hình Biển Đông, tại phiên điều trần, Thượng nghị sĩ James Risch, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, cho rằng Mỹ phải hành động, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc có các hành động gây hấn trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Menedez, thành viên cao cấp của ủy ban trên, nhấn mạnh cần phải kiểm soát các hành động của Trung Quốc gây phức tạp tình hình Biển Đông cũng như việc Trung Quốc tiếp tục xây dựng cơ sở hạ tầng để phục vụ mục đích quân sự.
Trợ lý Ngoại trưởng Stilwell cho biết kể từ đầu tháng 7 đến nay, tàu Trung Quốc đã tiến hành khảo sát gần Bãi Tư Chính của Việt Nam với các tàu hộ tống có trang bị vũ khí nhằm đe dọa và cản trở Việt Nam cũng như các nước ASEAN khác khai thác dầu khí tại Biển Đông. Với những hành động phi pháp, lặp đi lặp lại nhiều lần và quân sự hóa các thực thể tranh chấp, Bắc Kinh đã và đang tiếp tục có những hành động ngăn cản các nước ASEAN tiếp cận nguồn năng lượng ở Biển Đông.
Trả lời câu hỏi của Thượng nghị sĩ Mitt Romney về việc liệu Mỹ đã có chiến lược hay chính sách gì cụ thể để ngăn chặn Trung Quốc áp đặt “cường quyền” đối với trật tự thế giới và các nước, Trợ lý Ngoại trưởng Stilwell cho rằng thương mại quốc tế phụ thuộc nhiều vào tự do hàng hải và hàng không. Theo ông, rõ ràng là Trung Quốc đang tìm cách áp đặt sức mạnh trên biển với việc ngăn cản tự do hàng hải, hàng không tại khu vực Biển Đông và Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở là giải pháp cho vấn đề này.
Đề cập tới Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), Hạ nghị sĩ Ted Yoho nhấn mạnh ASEAN cần phản đối Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines, Brunei và các nước ven biển. Các nước ASEAN, Mỹ, Canada, Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia cũng cần phối hợp, cùng nhau duy trì trật tự dựa trên các quy định và luật pháp quốc tế, coi đây là yếu tố làm nên thành công cho ASEAN.