Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam mới đây ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội nhằm hướng đến xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi ứng xử trên mạng xã hội, giáo dục ý thức, tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử của người dùng, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, dân chủ, lành mạnh, góp phần nâng cao quyền con người ở Việt Nam.
 Ảnh minh họa. |
Trong bối cảnh hiện nay, internet và mạng xã hội đã không còn xa lạ đối với cuộc sống con người.Việt Nam đang là quốc gia đứng thứ 7 trên thế giới về số lượng người sử dụng Facebook nói riêng và có khoảng 55 triệu người dùng mạng xã hội nói chung. Với số lượng người sử dụng mạng xã hội chiếm khoảng 57% dân số, mạng xã hội đang trở thành một môi trường quan trọng trong việc cung cấp tin tức, kiến thức về tất cả các lĩnh vực cho người dân Việt Nam.
Với rất nhiều tính năng được tích hợp bên trong, mạng xã hội đang trở thành nơi chia sẻ thông tin của người sử dụng một cách dễ dàng và nhanh chóng nhờ một số tính năng như chat, email, phim ảnh, livestream, chia sẻ file, blog… Không gian mạng thực sự đã mở ra một thế giới vô cùng hấp dẫn với người dùng.Tuy nhiên, bên cạnh những thông tin tích cực, thúc đẩy sự phát triển xã hội, trên mạng xã hội cũng tồn tại việc một số cá nhân, tổ chức “lợi dụng” quyền tự do ngôn luận cung cấp những thông tin sai trái, độc hại, không phù hợp về chuẩn mực đạo đức, văn hóa, thuần phong mỹ tục. Thậm chí, có những thông tin xuyên tạc, gây hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
Nhằm hướng đến xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi ứng xử trên mạng xã hội, giáo dục ý thức, tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử của người dùng, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh, thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam vừa ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Đối tượng áp dụng của Bộ Quy tắc là 3 nhóm chính: tổ chức cá nhân tham gia mạng xã hội; các cán bộ, công nhân viên, người lao động trong cơ quan nhà nước; các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội. Theo đó, quy tắc ứng xử cho tổ chức, cá nhân là: tìm hiểu, tuân thủ các điều khoản hướng dẫn, sử dụng các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội trước khi đăng ký, tham gia mạng xã hội. Nên sử dụng họ, tên thật cá nhân, tên hiệu thật của tổ chức, cơ quan và đăng ký với nhà cung cấp dịch vụ để xác thực tên hiệu, địa chỉ trang mạng, đầu mối liên lạc khi tham gia, sử dụng mạng xã hội. Các tổ chức, cá nhân cũng cần thực hiện biện pháp tự quản lý, bảo mật tài khoản mạng xã hội và nhanh chóng thông báo tới các cơ quan chức năng, nhà cung cấp dịch vụ khi tài khoản tổ chức, cá nhân bị mất quyền kiểm soát, bị giả mạo, lợi dụng vào mục đích không lành mạnh, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Cũng theo Bộ Quy tắc, các tổ chức, cá nhân chia sẻ những thông tin trên mạng xã hội phải có nguồn chính thống, đáng tin cậy; có các hành vi, ứng xử phù hợp với những giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống của dân tộc Việt Nam; không sử dụng từ ngữ gây thù hận, kích động bạo lực, phân biệt vùng miền, giới tính, tôn giáo; không đăng tải những nội dung vi phạm pháp luật, các thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục; tung tin giả, tin sai sự thật; quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép... gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội. Bộ Quy tắc cũng khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, quảng bá về đất nước, con người, văn hóa tốt đẹp của Việt Nam, chia sẻ thông tin tích cực, những tấm gương người tốt, việc tốt; vận động người thân trong gia đình, bạn bè, những người xung quanh tham gia giáo dục, bảo vệ trẻ em, trẻ vị thành niên sử dụng mạng xã hội một cách an toàn, lành mạnh.
 Một số mạng xã hội phổ biến trên thế giới. Ảnh sưu tầm |
Theo Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông Đỗ Quý Vũ, dù Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội chỉ mang tính chất khuyến cáo, khuyến nghị nhưng khi xảy ra các hành vi vi phạm pháp luật, các tổ chức, cá nhân sai phạm sẽ bị xử lý theo các quy định của pháp luật. Hiện nay, về cơ bản, các quy định về xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trên mạng xã hội đã được quy định rất rõ trong các Luật và Nghị định liên quan.
Trước khi Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội được ban hành, tháng 6/2018, Quốc hội Việt Nam đã ban hành Luật An ninh mạng (có hiệu lực từ ngày 1/1/2019). Đây là cơ sở pháp lý để bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng cùng với trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.Và việc Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội mới đây là một biện pháp góp phần cải thiện việc ứng xử văn hóa trên không gian mạng, góp phần đảm bảo dân chủ thực tế, nâng cao quyền con người ở Việt Nam. Theo ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và phát triển truyền thông (IPS), Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội có thể xem như “viên gạch” tiền đề cho nền tảng ứng xử trên môi trường mạng ở Việt Nam.