Dịch bệnh Covid-19 cùng với nhựng hệ lụy của Biến đổi khí hậu đang tác động tiêu cực đến đời sống của người dân toàn cầu. Vì thế, yêu cầu phát triển đô thị thông minh (Smart City) bền vững là hết sức cần thiết, đặc biệt ở các nước đang phát triển như Việt Nam. Mục tiêu là xây dựng những đô thị với theo hướng hài hòa với thiên nhiên, phục vụ tốt nhất các tiện ích sống cho mọi người. Sau đây là góc nhìn và chia sẻ thực tế từ những chuyên gia đến từ làng công nghệ Techfest, nhà đầu tư quốc tế về phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam.

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Đô thị thông minh- xu hướng phát triển hiện nay. Ảnh minh họa Ict.vn

Hiện nay, trong câu chuyện xây dựng đô thị thông minh, nhiều quốc gia đang phát triển đều tập trung lấy công nghệ làm yếu tố trung tâm và then chốt, bởi chúng thực đang thực sự đem lại nhiều tiện ích cho cuộc sống.

Theo bà Trịnh Tú Anh, Viện trưởng Viên đô thị thông minh và quản lý, Đại học kinh tế TP Hồ Chí Minh thì dù phát triển đến mức nào, đích đến cuối cùng của thành phố thông minh vẫn phải là chất lượng cuôc sống và phải đặt con người là nhân tố trung tâm: “Trên quan điểm của chúng tôi, thành phố thông minh chính là việc chúng ta ứng dụng các công nghệ để giải quyết các vấn đề đô thị một cách hiệu quả theo nguồn lực mà chúng ta đang có, hướng tới câu chuyện phát triển bền vững, vì mục tiêu cuối không thể bỏ qua yếu tố con người. Như vậy thì giải pháp công nghệ sẽ được kiến tạo và sử dụng như thế nào, để từ đó gia tăng nguồn lực, cũng như đem đến sự thịnh vượng. Mục tiêu của chúng tôi là huy động và thúc đẩy những nỗ lực chung của nhiều bên liên quan để làm sao có thể lan tỏa giá trị cộng đồng, ươm mầm hỗ trợ cho các start- up đang khởi nghiệp ở mảng đô thị thông minh, phát triển xanh”

Bà Trịnh Tú Anh, Viện trưởng Viên đô thị thông minh và Quản lý, ĐH kinh tế TP Hồ Chí Minh

Việt Nam hiện có hơn 30 tỉnh thành đã có đề án hoặc đang phát triển thành phố theo hướng thông minh. Và, như nhiều quốc gia đang phát triển khác, Việt Nam cũng coi công nghệ là nền tảng chủ chốt để thực hiện các giải pháp phát triển đô thị thông minh. Từ kinh nghiệm nhiều năm nghiên cứu các mô hình Smart City trên thế giới, ông Jaewon Peter Chun, Chủ tịch WSCF và CEO XnTree cho rằng, những chiến lược phát triển đô thị thông minh lấy con người làm trung tâm, là phải dựa vào nền tảng văn hoá, cũng như mong muốn, sứ mệnh và giá trị thực tế của người dân địa phương: “Kinh nghiệm từ chiến lược của các quốc gia là tập trung xây dựng các thành phố dựa trên đặc trưng riêng, nhằm giải quyết những thách thức xã hội và nhu cầu cơ bản như: Copenhagen ( Đan Mạch) xây dựng thành phố thân thiên với môi trường, Malaga ứng dụng năng lượng thông minh, Singapore phát triển công nghệ thực tế ảo…”

Mô hình hóa thành phố thông minh (Smart city).

Trong khi đó, theo ông Trịnh Minh Giang, Giám đốc điều hành VTI Cloud, để phát triển thành phố thông minh một cách bền vững, trước tiên cần phải xây dựng một Hạ tầng nền tảng số. Đây chính là yếu tố then chốt trong việc liên kết, tích hợp tất cả những giá trị phân mảnh, công nghệ và tâp trung phát triển vào 3 trọng tâm chính: “Thứ nhất đó là bảo đảm chất lượng cuôc sống của tất cả mọi người trong khu vực, bao gồm cả những người “dễ bị tổn thương” như người già, trẻ em và người yếu thể; đảm bảo và gia tăng năng lực cạnh tranh kinh tế của đô thị; đảm bảo phát triển bền vững. “Smart City cần một nền tảng và hạ tầng công nghệ thông tin mạnh mẽ để có thể can thiêp và thúc đẩy các lĩnh vực về môi trường, giáo dục, an ninh, giao thông, kinh tế… để nâng cao chất lượng đời sống cho tất cả mọi người dân trong đô thị”,

Giới thiệu mô hình “đô thị thông minh không rào cản cho người khiếm thị” đã thực hiện thành công tại Hàn Quốc và đang trong quá trình triển khai thử nghiệm tại Quận 10, TP. HCM, ông Siwan Lee – Tổng Giám đốc Công ty LBSTech cho rằng “một trong những mấu chốt cơ sở mà thành phố thông minh cần phải giải quyết là vấn đề an sinh – xã hội: “Trong đại dịch chúng ta thường xuyên sử dụng các mã QR hay tin nhắn trên điện thoại, tuy nhiên việc này rất khó khăn cho người khiếm thị. Vậy thành phố thông minh đồng thời cũng có khả năng hỗ trợ tốt cho người khiếm thị, tức là phải có những công nghệ để những người khiếm thị sử dụng được. Việt Nam có dân số lớn. Mục tiêu của chúng tôi có thể mở rộng các dịch vụ ở Việt Nam có thể xây dựng thành phố không rào cản cho tât cả. Đó là an sinh của thành phố nơi mọi người dân có thể hạnh phúc.”

Phát triển đô thị thông minh hướng tới tăng trưởng xanh, bền vững trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực phục hồi sau dịch bệnh Covid-19, bà Trịnh Tú Anh chỉ ra 3 vấn đề mà những nhà làm chính sách và thiết kế, đầu tư cần quan tâm, trong đó đặc biệt lưu ý đến sự đồng bộ trong quy hoạch và công nghệ, đảm bảo tính linh hoạt trong cuộc sống và khả năng tự phục hồi: “Thay đổi quan trọng nhất bây giờ không phải là tiền bạc, khả năng hay công nghệ, trình độ mà chính là thay đổi tư duy. Tư duy sẵn sàng làm câu chuyện tích hợp, sẵn sàng win-win cho tất cả mọi đối tượng, Tôi nghĩ điều đó mới là vai trò quan trọng. Tôi thấy rằng, gần đây phần lớn doanh nghiệp cấp tiến thể hiện sẵn sàng đi cùng với chính phủ, với cuộc sống người dân để tồn tại và để phát triển tốt hơn”.

Có thể thấy, không có một khái niệm cụ thể nào về thành phố thông minh nhưng khi lấy con người làm trung tâm thì mọi chiến lược, hoạch định, mục tiêu, giải pháp triển khai hay biểu hiện như thế nào đều phải dựa trên nền tảng con người. Một thành phố thông minh phải là nơi mà mỗi một cá thể sống trong đó hoặc những người qua đó đều được nhận những giá trị tốt nhất có thể. Bởi ở đó, mọi sản phẩm, dịch vụ...đều tính đến mọi đối tượng khách hàng. Tất cả, không phân biệt, đều được tiếp cận bình đẳng những tiện ích và giá trị cuộc sống mà các thành phố thông minh tạo ra.