Tỉnh Hà Nam cách Hà Nội chỉ khoảng 60km về phía nam. Tuy không nổi tiếng như những địa điểm du lịch khác, tỉnh Hà Nam vẫn được nhiều du khách yêu thích bởi cảnh đẹp tự nhiên, nhiều công trình kiến trúc lịch sử, du lịch tâm linh và nhiều cảnh quan, di sản văn hóa.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Nằm trong cái nôi của nền văn minh lúa nước sông Hồng, tỉnh Hà Nam hội tụ đa dạng sắc màu văn hóa truyền thống vùng châu thổ nhưng cũng mang những đặc trưng riêng của vùng đất bán sơn địa, tạo thành hệ thống danh lam thắng cảnh độc đáo nổi bật trên bản đồ du lịch Việt Nam.
 Khu du lịch Tam Chúc, thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Ảnh: Ngọc Thành. |
Chùa Vọng Tiên nằm tại địa phận thôn Đồi Ngang, thị trấn Tân Thanh huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, có niên đại khoảng 350 năm. Theo lời kể của nhân dân quanh vùng thì chùa tồn tại khoảng 750 năm ở vùng núi địa linh.
Ông Nguyễn Văn Trác, Ban khánh tiết chùa Vọng Tiên, cho biết: "Truyền thuyết ngày xưa, đồi núi này rất nhiều thông, có những cây đường kính tới 1,2m, rải rác suốt cả vùng núi này. Truyền thuyết cũng kể lại có tới 100 con phượng hoàng bay về đây nhưng lại chỉ có 99 cây thông cho nên chỉ có 99 con phượng hoàng được đậu còn 1 con phải bay ở ngoài. Cuối cùng tất cả cất cánh bay đi. Chùa gắn bó với tích ngày xưa có các nàng tiên nữ thường xuống núi Tiên. Vọng Tiên xuất phát từ cảnh quan như vậy và chùa Vọng Tiên cũng có nghĩa là vọng tiếng của các tiên nữ."
Hiện nay, xung quanh khu vực chùa Vọng Tiên còn lưu giữ nhiều ngọc phả, sắc phong quý và có ý nghĩa lịch sử lớn của vùng đất Thanh Liêm.
 Tái hiện cảnh vua Lê Đại Hành cày Tịch điền tại mùa Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn 2020.
Ảnh: TTXVN |
Nằm ở ven sông Đáy, thuộc thành phố Phủ Lý, đền Cửu Tỉnh là di tích hội tụ nhiều giá trị văn hóa, tâm linh đặc sắc. Với đặc trưng thờ Mẫu, tại đây, thường xuyên diễn ra nghi lễ diễn xướng chầu văn, hầu đồng, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương về chiêm bái.
Đền Cửu Tỉnh vốn là di tích cổ được xây dựng cách đây hàng trăm năm. Đền nằm trên thế đất tụ linh, tụ phúc, nơi có huyệt giao long giữa trời và đất, có 9 chiếc giếng âm-dương biểu trưng cho mạch nguồn của trời đất hội tụ. Cái tên Cửu Tỉnh có lẽ cũng được xuất phát từ đó. Nếu như các ngôi đền thờ Mẫu khác thường thờ Mẫu Liễu Hạnh thì đền Cửu Tỉnh là một trong số ít ngôi đền thờ thần chủ là Thánh Mẫu Cửu Trùng Thiên. Tự hào với những công trình, di tích văn hóa, mỗi người dân nơi đây đều có ý thức gìn giữ, phát huy giá trị các Di sản văn hóa phi vật thể và vật thể, đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần của các tầng lớp nhân dân, nhất là khách tham quan.
Ông Phạm Bá Cương, thủ nhang đền Cửu Tinh, cho biết: "Chúng tôi là những người đang trông coi, quản lý trực tiếp công trình văn hóa, tín ngưỡng tâm linh này. Với trách nhiệm chúng tôi hàng ngày mở cửa đón du khách thập phương tham quan, lễ bái, giới thiệu hình ảnh con người Hà Nam, lịch sử các ngôi đền, vị thánh, giúp du khách cảm nhận được văn hóa tâm linh của người Hà Nam nói riêng, người Việt Nam nói chung."
Những năm gần đây, Hà Nam nổi lên trên bản đồ du lịch cả nước với Khu Du lịch quốc gia Tam Chúc – địa điểm du lịch nổi tiếng với ngôi chùa được xem là lớn nhất thế giới, cùng cảnh quan và địa thế hiếm thấy, ẩn mình trong quần thể núi đá vôi độc đáo, phong cảnh nước non hữu tình, được ví như chốn bồng lai tiên cảnh.
Không chỉ độc đáo với các địa điểm văn hoá tâm linh, Hà Nam còn hấp dẫn du khách bởi sự phong phú của gần 100 lễ hội làng xã, 6 lễ hội vùng, tiêu biểu như Lễ hội đền Trần Thương (Lý Nhân), Lễ hội đền Lảnh Giang, chùa Đọi (Duy Tiên), Lễ hội đền Trúc (Kim Bảng), Lễ hội vật võ Liễu Đôi (Thanh Liêm)… Đặc biệt là việc khôi phục thành công Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn (Duy Tiên), Lễ phát lương Đức Thánh Trần ở đền Trần Thương (Lý Nhân), được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Ngoài ra, Hà Nam còn có nhiều đồi núi với cảnh quan đẹp, như Núi Đọi, núi Điệp ở Duy Tiên; núi An Lão (Nguyệt Hằng Sơn) ở Bình Lục; núi Non, núi Chanh Chè ở Thanh Liêm… Phủ Lý - Trung tâm của tỉnh là nơi hội tụ của 3 con sông: sông Đáy, sông Châu, sông Nhuệ (ngã ba sông).Ở trong dãy núi đá vôi phía Tây có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp đã đi vào thơ ca: Ngũ động sơn, hang Luồn - ao Dong, đầm Ngũ Nhạc, núi Ngọc, Bát cảnh tiên, dốc Cổng Trời, động Phúc Long, Kẽm Trống, hang Gióng Lở…
Vùng đất Hà Nam chứa đựng nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể có giá trị. Đây cũng là vùng đất của những lễ hội truyền thống, những làng nghề nghìn năm tuổi và trên nền tảng đó, Hà Nam cũng là địa phương giàu tiềm năng phát triển du lịch… Để giữ gìn cội nguồn truyền thống ấy, Hà Nam luôn xác định, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa là trách nhiệm của các cấp, các ngành và cả cộng đồng.