Với 94 năm tuổi đời và hơn 70 năm tuổi nghề, với một số lượng tác phẩm đồ sộ, gần 200 đầu sách trải rộng trên nhiều mảng đề tài, có thể nói, Tô Hoài là nhà văn của nhiều thời, nhiều tầng lớp, nhiều độ tuổi khác nhau.

Đến với văn học từ cuối những năm 1930, tham gia nhiều hoạt động chính trị, xã hội và từng đảm đương trọng trách tại Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Văn học Nghệ thuật Hà Nội, nhưng suốt cuộc đời gần tám mươi năm sáng tạo bền bỉ của mình, Tô Hoài vẫn chuyên tâm viết văn với một số lượng tác phẩm đồ sộ (gần 200 đầu sách trong đó có hơn 60 đầu sách viết cho thiếu nhi) ở nhiều thể loại khác nhau.

Bộ sách kỷ niệm 100 năm ngày sinh Tô Hoài của NXB Kim Đồng

Nhà văn Tô Hoài cũng chính là người tiên phong khai đường mở lối và xác lập một vị thế vững chắc cho nền văn học thiếu nhi Việt Nam. Ông là một trong những thành viên tham gia sáng lập NXB Kim Đồng, người lấy tên của vị anh hùng thiếu niên Kim Đồng đặt cho Nhà xuất bản thiếu nhi đầu tiên của Việt Nam.

Tri ân và tưởng nhớ một nhà văn hàng đầu của nền văn học Việt Nam hiện đại, nhân dịp kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Tô Hoài, Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt nhiều ấn phẩm mới đặc biệt và các hoạt động ý nghĩa dành cho độc giả.

Hai ấn phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” được thiết kế, in ấn công phu, với số lượng in hạn chế 500 bản, đánh số từ TH 001 đến TH 500 dành cho độc giả muốn sưu tầm sách:

Ấn bản đặc biệt với minh họa của họa sĩ Ngô Mạnh Lân.

Phải kể đến ấn bản “Dế Mèn phiêu lưu ký” song ngữ, minh họa của họa sĩ Ngô Mạnh Lân. Họa sĩ Ngô Mạnh Lân là người đầu tiên vẽ minh họa Dế Mèn phiêu lưu ký năm 1959 khi ông đang học họa sĩ − đạo diễn phim hoạt hình tại Trường Đại học Điện ảnh quốc gia Liên Xô. Sau đó, họa sĩ Ngô Mạnh Lân cũng vẽ minh họa Dế Mèn phiêu lưu ký hai lần nữa năm 1972 và năm 1989. Độc giả ấn tượng với những hình ảnh sinh động, trong sáng mà khoáng đạt về chú Dế Mèn hiệp nghĩa, về những phong cảnh thiên nhiên sống động trong tác phẩm của họa sĩ Ngô Mạnh Lân. Ấn bản kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Tô Hoài tập hợp đầy đủ cả ba phiên bản minh họa Dế Mèn của họa sĩ Ngô Mạnh Lân. Sách được in trên giấy Nouvel cao cấp, bìa cứng trang trọng.

Sách in song ngữ Việt−Anh, bản dịch của dịch giả Đặng Thế Bính. Đây được đánh giá là bản dịch "Dế Mèn phiêu lưu ký" thành công nhất từ trước tới nay. Nhiều bản dịch ở các ngôn ngữ khác đã dựa vào bản dịch tiếng Anh này. Nhờ đó, “Dế Mèn phiêu lưu ký” đã chu du được rất nhiều nước trên thế giới.

“Dế Mèn phiêu lưu ký” bản viết tay của nhà văn Tô Hoài, minh họa của họa sĩ Tạ Huy Long.

“Dế Mèn phiêu lưu ký” bản viết tay của nhà văn Tô Hoài, minh họa của họa sĩ Tạ Huy Long. Được mệnh danh là “họa sĩ Dế Mèn” với 4 phiên bản minh họa “Dế Mèn phiêu lưu ký” khác nhau, mỗi ấn bản Dế Mèn của họa sĩ Tạ Huy Long lại mang đến cho độc giả một góc nhìn mới về thế giới Dế Mèn. Ấn bản này được làm bìa cứng bọc vải, bìa áo bọc ngoài ép nhũ, ruột in trên giấy Nouvel cao cấp.

Hai ấn phẩm đặc biệt với số lượng in giới hạn này chỉ phát hành trên website NXB Kim Đồng tại địa chỉ www.nxbkimdong.com.vn.

Cũng trong đợt này, ấn phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” do nữ họa sĩ trẻ Đậu Đũa minh họa cũng ra mắt công chúng. Thuộc thế hệ 9X, Đậu Đũa cũng là nữ họa sĩ đầu tiên vẽ “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Bằng con mắt của người trẻ thời hiện đại, minh họa của Đậu Đũa khác biệt với tạo hình Dế Mèn của các thế hệ họa sĩ đi trước.

Còn với hoạ sĩ trẻ Linh Rab, bằng tình yêu Dế Mèn, đã cho ra đời một cuốn truyện tranh hiện đại chuyển thể từ “Dế Mèn phiêu lưu ký” có tên “Cuộc phiêu lưu của Dế Út: Phần mở đầu”.

Hai ấn bản Dế mèn phiêu lưu ký qua minh họa của họa sĩ Thành Chương và họa sĩ Ngô Xuân Khôi.

Lần đầu tiên, độc giả Việt Nam cũng sẽ được tiếp cận với hai ấn bản “Dế Mèn phiêu lưu ký” đã từng xuất bản tại Thuỵ Điển và Nhật Bản do họa sĩ Ngô Xuân Khôi và Thành Chương minh họa.

Ngoài các ấn bản “Dế Mèn phiêu lưu ký” trên, độc giả cũng sẽ gặp lại Dế Mèn bản tranh truyện comic của họa sĩ Trương Qua; bản song ngữ Việt−Anh, bản dịch của Đặng Thế Bính, minh họa của Thành Chương; bản “Dế Mèn phiêu lưu ký” minh họa lần đầu năm 1959 của họa sĩ Ngô Mạnh Lân, cùng ba ấn bản “Dế Mèn phiêu lưu ký” khác của họa sĩ Tạ Huy Long.

Trong dịp này, bộ “Tuyển tập văn học viết cho thiếu nhi” của tác giả Tô Hoài gồm 4 cuốn cũng sẽ ra mắt công chúng gồm: Tập 1: Truyện đồng thoại − Kịch; Tập 2: Truyện sinh hoạt; Tập 3: Truyện các gương anh hùng cách mạng; Tập 4: Chuyện ngày xưa – Một trăm cổ tích.

Bộ ấn phẩm này được coi là tuyển tập đầy đủ nhất các tác phẩm viết cho thiếu nhi của nhà văn Tô Hoài. Một vài tác phẩm chỉ xuất hiện trên tờ Truyền bá từ những năm 1941−1942… nay mới sưu tầm được và đưa vào Tuyển tập.

“Truyện đồng thoại Tô Hoài” minh họa của họa sĩ Vũ Xuân Hoàn và ấn bản tiếng Anh “A Mouse Wedding” lần đầu ra mắt độc giả, cũng là bộ đôi sách ấn tượng trong loạt ấn phẩm này.

“Chuyện cũ Hà Nội” (gồm hai phần) được tái bản hình thức mới. Với sự gắn bó, am hiểu sâu sắc về Hà Nội, bằng những nét ký họa tinh tế, sắc sảo, nhà văn Tô Hoài đã vẽ được “cái thần thái cả một thành phố nghìn tuổi đang đô thị hóa gấp gáp trở thành nửa Tây nửa ta, nửa cũ nửa mới, nửa sang nửa quê”. Đọc “Chuyện cũ Hà Nội” độc giả sẽ bắt gặp những cảnh sắc, phong tục của một Hà Nội phố và vùng ven đô nay đã không còn. Đó có thể coi đây là một tập ký sự về lịch sử, văn hóa, “một tập điều tra xã hội học về Hà Nội thời nửa đầu thế kỉ XX bằng văn chương” như nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc đánh giá.

Một ấn phẩm không thể không nhắc đến trong loạt ấn phẩm kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Tô Hoài là cuốn “Tự truyện”. Tập hồi ký gắn với bao nỗi vui buồn và ước mơ của tuổi thơ, bao kỉ niệm về những người bạn văn, đời văn của ông, từ Cỏ dại; Mùa hạ đến, mùa xuân đi; Những người thợ cửi; Đi làm; Hải Phòng; Một quãng đường; 1947; và Ông già ở Arga.