Tại triển lãm đang diễn ra ở Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội, từ 21/4 đến 6/6, những tác phẩm trưng bày của Florian Nguyễn có sự kết hợp cùng nhóm nghệ sĩ của Sébastien Lý trong buổi biểu diễn “Không chỉ là ký ức” với những tinh túy được chắt lọc được từ chính triển lãm này.
 |
| Nghệ sĩ Florian Nguyễn. Ảnh: Guillaume Lechat |
Sinh năm 1988, Florian Nguyễn là nghệ sĩ tạo hình chuyên về tranh hình họa-loại tranh được hợp thành từ vô số chi tiết nhỏ như đoạn thẳng, dấu chấm, vòng tròn... Anh đã có nhiều triển lãm tại Pháp và một số nước khác. Trong triển làm “Cử động của ký ức” lần này, Florian Nguyễn chú trọng khai thác mối tương quan giữa vũ đạo và ký ức thông qua dự án hợp tác với nghệ sĩ múa kiêm biên đạo người Pháp gốc Việt Sébastien Lý. Những cảm nhận, các tương tác của người xem với triển lãm “Cử động của ký ức” được khai thác và sử dụng làm chất liệu cho buổi trình diễn múa “Không chỉ là ký ức”.
 Một phần tác phẩm của Florian dựa trên hồi ức của nghệ sĩ múa Lê Thị Mai Anh, một trong những nghệ sĩ trẻ tài năng hiện đang giảng dạy tại trường Múa TPHCM. |
Như Florian Nguyễn tâm sự: “Hai nhân vật chính của triển lãm là Nhung và Mai Anh, cũng là hai diễn viên múa. Triển lãm được xây dựng dựa trên hồi ức của họ. Tôi nghĩ sẽ thú vị nếu có chân dung của họ, tựa như hạt nhân trung tâm của kí ức. Trong triển lãm về hồi ức của ông bà tôi lần trước, tôi cũng có đặt chân dung của ông bà.
"Không chỉ là ký ức” là cuộc hội ngộ của 5 vũ công tài năng đến từ Pháp và Việt Nam. Đó là sự kết hợp của các nghệ sĩ trưởng thành từ những sân khấu lớn, từ những cái nôi nghệ thuật của thế giới như biên đạo kiêm nghệ sĩ múa Sébastien Lý, nữ vũ công Pháp Lisa Robert và ba nghệ sĩ Việt Nam.
Nghệ sĩ múa Lê Thị Mai Anh cho biết: “Thật sự vở Không chỉ là ký ức này hoàn toàn là ngẫu hứng. Biên đạo múa đưa ra ý tưởng chỗ này tôi muốn các bạn múa như thế này với bài thơ…, chỗ kia tôi muốn các bạn múa với một cái tai phone…, chỉ hai người thôi - một người khán giả hoặc một diễn viên múa. Anh đưa ra những ý tưởng rõ ràng, sau đó tụi tôi thực hiện, tập luyện với nhau. Mặc dù ngẫu hứng nhưng chúng tôi tập luyện rất nhiều bởi vì phải hiểu được nhau thì mới làm việc được. Ngẫu hứng nhưng trên một điểm chính của biên đạo. Có thể các bạn xem ba lần ngẫu hứng không lần nào giống nhau hết, nhưng chúng tôi có điểm chung. Thí dụ tạo ra một từ ở trong 1 đoạn text đó, thì chúng tôi múa trên từ đó nhưng ba kiểu khác nhau, không người nào giống người nào."
 |
| Nghệ sĩ múa, biên đạo Sébatien Lý trong một buổi diễn. - Ảnh: kelemenis.fr |
Nét độc đáo nhất trong những tác phẩm của nghệ sĩ múa, biên đạo Sébastien Lý chính là khả năng tương tác mà anh đã khơi gợi một cách khéo léo, tài tình giữa nghệ thuật múa với nghệ thuật thị giác, giữa nghệ sĩ múa với không gian biểu diễn, giữa nghệ sĩ múa với công chúng và giữa các nghệ sĩ với nhau. Đoàn múa Kerman của anh đã biểu diễn nhiều nơi trên nước Pháp với tư tưởng xuyên suốt này. Chịu ảnh hưởng lớn từ ông bà ngoại, đặc biệt từ sau sự ra đi của họ, Sébastien Lý đã mang theo những ký ức ấy vào hành trình nghệ thuật của mình. Và anh đã gặp gỡ cùng những hồi ức của nghệ sĩ tạo hình Florian Nguyễn.
Trong triển lãm trước đó vào năm 2016 của Florian tại TP HCM, Florian Nguyễn đã sáng tác từ những ký ức của chính mình về ông bà anh, về quá khứ ở một nơi sâu thẳm tâm hồn có tên gọi Việt Nam. Và tới triển lãm này, như ông Emmanuel Labrande giới thiệu: “Trong triển lãm lần này chúng ta có thể thấy Florian Nguyễn không chỉ quan tâm đến ký ức của bản thân anh, mà còn quan tâm cả đến những ký ức của những người xung quanh, những người bạn của anh. Và triển lãm lần này chính là anh đã khai thác từ ký ức của những người bạn đã cộng tác và làm việc cùng anh.”
 |
| Hai màu chủ đạo trong tác phẩm của Florian Nguyễn là đen và trắng. |
Năm 2016, khi Florian Nguyễn quyết định quay trở về Việt Nam và định cư tại thành phố Hồ Chí Minh, anh phát triển một dự án thị giác gồm phần lớn là những bức tranh đen trắng và những tác phẩm nghệ thuật sắp đặt. Phong cách vẽ của anh nổi bật bởi sự tỉ mỉ trong đường nét, cho dù là tranh vẽ trên giấy hay những bức tranh tường: “Tôi làm dự án này từ một năm nay, trên chủ đề hồi ức, kỉ niệm và quá trình của hồi ức. Triển lãm đầu tiên mà tôi thực hiện ở Sài Gòn là về kí ức của ông bà tôi. Lần này, tôi chuyển hướng chủ đề một chút, và cộng tác với biên đạo múa Sebastien Lý. Triển lãm này đặt câu hỏi về mối liên kết giữa các cử động và kí ức. Đó là lí do vì sao có các diễn viên múa tham gia. Thông qua các đoạn phỏng vấn, các diễn viên sẽ được dẫn dắt để kể lại các kỉ niệm và biểu đạt lại chúng bằng ngôn ngữ của nghệ thuật múa.”
 |
| Những chuyển động từ ký ức của nghệ sĩ múa Mai Anh, trong tác phẩm của Florian Nguyễn |
Nghệ sĩ múa Lê Thị Mai Anh kể: “Tình cờ lắm vì tôi dạy ở TP HCM thì Sébastien Lý đến làm việc cùng và chúng tôi làm việc chung, rồi anh ấy mời vào làm luôn chương trình này. Và bắt đầu từ tháng 11/2015, sau đó tiếp tục lớn hơn là Festival đến năm 2017 này. Mới đầu chỉ làm việc vì tôi dạy trong trường, tôi đến giúp Sebatien dịch lại vì tôi cũng học bên Pháp về. Nhưng về sau có những cái mình nói chuyện, những cái chuyển dộng rất gần với nhau, cảm với nhau, thì anh Sébastien Lý mời tôi diễn vở Không chỉ là ký ức. Còn Lại Sao Mai và Toàn Trung là hai diễn viên múa của Hà Nội, làm về nhiều thể loại: hiphop, múa đương đại và cũng tham gia nhiều vở diễn nước ngoài và trong nước.”
Hai màu chủ đạo được Florian lựa chọn trong những tác phẩm của mình là những màu cơ bản đen và trắng, giúp người nghệ sĩ thể hiện hình ảnh một cách chân thật với những cảm xúc trọn vẹn nhất. Ông Emmanuel Labrande, Giám đốc L’espace nhận xét: “Những bức tranh của Florian Nguyễn nếu nhìn gần và quan sát rất kỹ, có thể thấy những nét rất tinh tế, mỏng mảnh, là hàng triệu hàng triệu những đường nét, những dấu chấm đã thực hiện tác phẩm này. “
 |
| Giám đốc L'Espace: Florian Nguyễn hiện thực hóa những hành trình của ký ức bằng hàng triệu chấm nhỏ |
Kết hợp cùng những mảng màu đen trắng trong các tác phẩm của Florian Nguyễn, buổi biểu diễn múa “Không chỉ là ký ức” của Sébastien Lý đưa người xem bước vào một cuộc hành trình của ký ức thông qua lăng kính của chuyển động, mang tác phẩm đến gần hơn với công chúng, như chính phương châm biểu diễn của Sebatien Lý và đoàn Kerman của anh: “Một tác phẩm nghệ thuật độc đáo không phải để chiêm ngưỡng mà để trải nghiệm thực sự”.