Nghe âm thanh bài tại đây:
Để bản thảo văn chương trở thành cuốn sách, đến được tay độc giả là một quá trình kết hợp giữa người sáng tác và các đơn vị biên tập, in ấn, phát hành. Nắm bắt được tính thực tiễn và sự quan tâm của các tác giả với vấn đề này, mới đây Chi hội Nhà văn Công nhân – Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp Công ty TNHH in Thanh Bình tổ chức hội thảo “Nâng cao hiệu quả liên kết giữa Nhà văn, Nhà xuất bản và Nhà in”.
Các đại biểu chia sẻ nhiều ý kiến tâm huyết tại hội thảo “Nâng cao hiệu quả liên kết giữa Nhà văn, Nhà xuất bản và Nhà in”. |
Những trải nghiệm, kinh nghiệm và nhìn nhận trong quá trình sáng tác, in ấn, xuất bản và phát hành tác phẩm, có thể kể đến qua tham luận “Làm thế nào để nhà văn có những cuốn sách chất lượng cao và đáng đọc?” của nhà thơ Nguyễn Thị Mai, tham luận “Một tiến trình hợp tác hợp lý và hiệu quả” của nhà thơ Bằng Việt, tham luận “Thực trạng và khả năng hỗ trợ trong mối quan hệ xuất bản sách văn học” của nhà thơ Bùi Việt Mỹ.
Ngược thời gian trở về những năm 30 – 40 của thế kỷ trước, nhìn vào thị trường sách trước đây, nhà thơ Vũ Quần Phương kể ra những nhà xuất bản tư nhân danh tiếng đã có công giới thiệu tác phẩm của các tác giả về sau trở thành những tên tuổi lớn của phong trào Thơ Mới, của dòng văn học lãng mạn và dòng văn học hiện thực phê phán: Đó là NXB Tân Dân của nhà viết kịch Vũ Đình Long và NXB Đời nay của nhóm văn chương Tự Lực văn đoàn.
Tiến sĩ kinh tế, nhà thơ Lê Tuấn Lộc cho rằng làm thế nào để bản thảo văn học trở thành một cuốn sách hay, hình thức đẹp, được bạn đọc đón nhận và có sức lan tỏa là điều mà các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu luôn trăn trở.
Đi từ điểm khởi đầu là đánh giá về tình hình kết nối giũa các nhà văn – nhà xuất bản và nhà in hiện nay, hội thảo nhìn nhận thực trạng bản thảo các nhà văn gửi đến các NXB, những khó khăn của các nhà văn, nhà thơ và nhà khoa học khi muốn xuất bản tác phẩm của mình. Từ việc đặt ra băn khoăn ai, tổ chức nào, kênh nào là “bà đỡ” cho các nhà văn để tác phẩm nhanh chóng đến tay bạn đọc, các giải pháp kết nối nhà văn, NXB, nhà in, các nguồn tài chính để hỗ trợ việc xuất bản hiện nay đã được đưa ra.
Vốn là người trong cuộc, hơn ai hết, nhà thơ Lê Tuấn Lộc thấu hiểu những khó khăn, trăn trở của các đồng nghiệp của mình khi đã hoàn thành tác phẩm và mong muốn đưa đến tay bạn đọc. Khi “đứng mũi chịu sào” tổ chức hội thảo “Nâng cao hiệu quả liên kết giữa nhà văn, nhà xuất bản và nhà in”, ông hi vọng có thể tìm đầu ra, hỗ trợ các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu có đường hướng trong in ấn, xuất bản và phát hành “đứa con tinh thần” của mình.
Cũng theo nhà thơ Vũ Quần Phương, để có những tác phẩm hay, có sức lan tỏa lớn, có hiệu ứng sâu rộng trong công chúng ngoài chất lượng của bản thảo còn phải kể đến vai trò hết sức quan trọng của những người biên tập, rộng hơn nữa là của những lãnh đạo hạt nhân có tầm nhìn và phát hiện, giàu tình yêu, niềm say mê với văn chương. Có như vậy, tác phẩm mới rộng đường “cất cánh” đến với công chúng, với bạn đọc.
Không chỉ đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tác phẩm, nâng cao hiệu quả liên kết giữa nhà văn, nhà xuất bản và nhà in, một số tác giả thẳng thắn nêu các kiến nghị như đề nghị Nhà in và NXB phối hợp hỗ trợ khâu cấp phép, chi phí in ấn, chi phí đăng ký quyền tác giả, đề nghị Hội Nhà văn và các cơ quan liên quan xem xét chất lượng để hỗ trợ kinh phí cho các tác giả.
Nhà thơ Bùi Việt Mỹ đưa ra những kiến nghị mang tính thực tiễn cao như cần tăng cường mối quan hệ cùng tồn tại và phát triển giữa chuỗi cung ứng xuất bản đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ kinh phí của các đối tác cho các tác giả hoàn chỉnh tác phẩm của mình.
Bên cạnh đó các NXB, nhà in nên thường xuyên tổ chức các tọa đàm, tiếp cận thông tin mới, nhu cầu mới, hiểu biết lẫn nhau, tìm thêm sáng kiến đưa sách đến với bạn đọc nhiều hơn và thực tế hơn. Tuy nhiên nhiều nguyện vọng, mong mỏi vẫn chưa thể có câu trả lời xác đáng.
Là người theo dõi sát sao thời sự luật thuế về phát hành sách, nhà văn Cầm Sơn không khỏi băn khoăn khi quyền lợi cũng như sự hỗ trợ đối với các tác giả văn học vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Sách văn học vẫn bị đánh thuế đồng nghĩa chưa có “ưu tiên” nào cho các tác giả.
Những năm qua, nước ta đã có những hoạt động khuyến đọc tích cực nhưng chất lượng xuất bản phẩm văn học vẫn còn nhiều điều đáng bàn.
Câu chuyện cơ chế chính sách tài chính cho các nhà sách vẫn chưa được chú ý khuyến khích. Sự liên kết giữa nhà văn, nhà xuất bản và nhà in cần có những thay đối mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả xuất bản, đưa tác phẩm đến với độc giả nhanh chóng và bền vững hơn.
Điều này không thể giải quyết chỉ trong một hội thảo. Bên cạnh những thách thức là các cơ hội mới đang chờ đợi các tác giả, nhà xuất bản, nhà in nắm bắt để xây dựng một hệ sinh thái xuất bản văn học mạnh mẽ hơn, ổn định hơn…