Toàn cảnh Tiểu chủng viện Làng Sông

Tiểu chủng viện Làng Sông nằm ở thôn Quảng Vân, xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định khoảng 20km về hướng Đông Bắc.

Gần đến Giáng sinh, các nữ tu ở Tiểu chủng viện Làng Sông tất bật dọn dẹp vệ sinh, trang hoàng cây thông, hang đá... chuẩn bị đón Noel. Trong tu viện, một nhóm nữ tu luyện hát thánh ca; ngoài hiên giáo đường, một nhóm nữ tu ngồi làm đèn múa được tận dụng từ vỏ chai nước suối bằng nhựa, phong cảnh thật an bình.

 Các nữ tu đang cầu nguyện

"Ở đây, đêm Giáng sinh mình tổ chức đêm Canh thức Giáng sinh, mình diễn nguyện lại cuộc giáng thế của Chúa hơn là mình nhắm tới mục đích làm văn nghệ. Đêm này là đêm trọng đại và tất cả những người Kito hữu là phải hợp nhau tới nhà thờ để cử hành mầu nhiệm này" - một nữ tu bày tỏ.

Tiểu chủng viện Làng Sông được xây dựng theo kiểu kiến trúc Gothic, lối kiến trúc đặc trưng của người châu Âu trong xây dựng nhà thờ. Phần chính diện của nhà thờ được trang trí bằng những khung ô đối xứng, các bông gió trang trí và những hoa văn họa tiết, cổng vòm nhọn quen thuộc trong lối xây dựng kiến trúc Thánh đường. Xung quanh nhà thờ là cánh đồng lúa ngút tầm mắt.

Hành lang Tiểu chủng viện Làng Sông nhìn cổ kính vẫn còn nguyên lối kiến trúc Gothic 

Hai hàng cây sao gần 130 năm tuổi.

Từ cổng chính đi vào, 2 bên hông là 2 hàng cây sao với tuổi đời gần 130 năm. Tiểu chủng viện Làng Sông đến nay vẫn giữ gần như nguyên vẹn từng nét kiến trúc ngày xưa để lại. Nhà in Làng Sông được xây dựng khoảng năm 1872 và bị phá hỏng năm 1885.

Năm 1904, nhà in Làng Sông được Đức cha Damien Grangeon Mẫn cho tái thiết, giao cho cha Paul Maheu làm giám đốc. Cha Paul Maheu học nghề in tại Hong Kong, thông thạo về kỹ thuật in ấn nên được cử về để Nhà in Làng Sông để điều hành hoạt động in ấn. Đây còn gọi là nhà in Đông Đàng Trong, một trong 3 nhà in lớn nhất thời bấy giờ, cùng với nhà in Đàng Ngoài và Tây Đàng Trong.

Nhà in Làng Sông ở trước đây đã được phục dựng lại. 

Nhà in Làng Sông hoạt động cho đến khoảng năm 1936, sau đó được dời về Quy Nhơn. Linh mục Trương Đình Hiền, Tổng đại diện Giáo phận Quy Nhơn cho biết: Đây là 1 tu viện, hiện tại thì các sơ, các nữ tu là một dòng mới của địa phận đang ở đây. Địa phận muốn các sơ để tạo 1 không gian mở, giống như một nơi để tiếp đón tất cả các đoàn hành hương, người muốn nghiên cứu lịch sử, khách tham quan văn hóa. Khi đến đây họ được tiếp đón và chúng tôi luôn luôn mở rộng vòng tay để chia sẻ văn hóa đó.

Khu nhà ở của các nữ tu

Khu nhà để các nữ tu ngồi học giáo lý

Linh mục Doan Võ Đình Đệ giới thiệu về các ấn phẩm được in ở Làng Sông. 

Linh mục Doan Võ Đình Đệ, quản lý giáo phận Quy Nhơn cho biết, Giáo phận Quy Nhơn đang sưu tập được trên 200 đầu sách của nhà in Làng Sông, trong đó có các cuốn rất ý nghĩa về mặt giáo dục như Tập đọc, tập đánh vần ABC, tục ngữ An Nam...

Những cuốn sách được in đầu tiên tại Nhà in Làng Sông trước đây. 

Hiện nay, Giáo phận Quy Nhơn đang quản lý 2 cơ sở liên quan đến chữ Quốc ngữ đó là Nước Mặn và Làng Sông cùng ở huyện Tuy Phước. Việc các giáo sĩ Dòng Tên đến và lập cơ sở tại Nước Mặn (xã Phước Quang, huyện tuy Phước hiện nay) được coi là bắt đầu quá trình phôi thai, hình thành chữ Quốc ngữ vào đầu thế kỷ 17. Và hơn 200 năm sau đã có nhà in Làng Sông, đây là 1 trong 3 nhà in đầu tiên của nước ta in chữ Quốc ngữ.

Giờ đây, Tiểu chủng viện Làng Sông và Nhà in Làng Sông trở thành điểm nghiên cứu văn hóa thu hút du khách trong và ngoài nước. Linh mục Doan Võ Đình Đệ, Quản lý giáo phận Quy Nhơn cho biết: dịp Giáng sinh, ngoài các hoạt động mừng Chúa Giáng sinh, giáo phận cũng kết hợp để thực hiện các hoạt động thiện nguyện để gắn kết mọi người trong toàn giáo phận. Trong dịp lễ Noel này ngoài những việc trang hoàng giáng sinh, máng cỏ, hang đá thì ngoài ra các giáo sứ, các tu viện phải có chương trình đi thăm viếng, tới những gia đình, em bé, cụ già bệnh tật neo đơn, có chút quà chia sẻ mừng lễ.