Sơn La là một trong những địa phương đi đầu trong việc phát triển sản phẩm Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Địa phương xem đây là giải pháp trọng tâm thúc đẩy kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực, tăng giá trị sản phẩm và nâng cao đời sống người dân. Với đặc thù là vùng trung du, miền núi phía Bắc có nhiều điều kiện thuận lợi về khí hậu, thổ nhưỡng, Sơn La đã trở thành vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, đặc biệt nổi bật với cây ăn quả, chè, dược liệu. Tỉnh đã triển khai chương trình OCOP một cách đồng bộ, toàn diện, tạo ra bước chuyển mình quan trọng trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp, đưa sản phẩm nông nghiệp Sơn La từng bước khẳng định thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế.

Nông sản Sơn La đa dạng, phong phú về chủng loại, mẫu mã. Ảnh: Lê Hạnh/VOV-Tây Bắc

Chương trình OCOP đã tạo ra đòn bẩy cho kinh tế nông thôn Sơn La phát triển khi góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân, đặc biệt là khu vực vùng sâu, vùng xa. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp và hộ sản xuất đã thay đổi tư duy làm nông, từ sản xuất manh mún chuyển sang mô hình liên kết chuỗi, chuyên nghiệp hóa toàn bộ quy trình từ sản xuất, chế biến đến đóng gói và tiêu thụ sản phẩm. Tư duy sản xuất gắn với thị trường, lấy chất lượng làm cốt lõi đang dần lan tỏa trong cộng đồng nông dân, tạo nên sự bền vững cho toàn bộ hệ sinh thái OCOP của tỉnh.

Ông Mai Đức Thịnh, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5, cho rằng: "Hợp tác xã và nông dân có sự kết hợp trong sản xuất nông nghiệp. Từ đó, cho ra những sản phẩm an toàn cho sức khỏe, chất lượng tốt. Điều này giúp hình ảnh và thương hiệu của nông sản, sản phẩm chế biến từ hợp tác xã có thương hiệu trên thị trường".

Tính đến nay, chương trình OCOP tại Sơn La không chỉ giúp tăng trưởng về số lượng sản phẩm, mà còn thay đổi căn bản chất lượng và tư duy sản xuất của người dân. Nhiều sản phẩm OCOP sau khi được công nhận đã tăng doanh thu gấp 2 đến 3 lần so với trước, trở thành nguồn thu ổn định cho hàng ngàn lao động nông thôn. Chương trình cũng góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới, nâng cao chất lượng sống và khơi dậy niềm tin phát triển kinh tế tại địa phương.

Sơn La là một trong những địa phương đi đầu trong việc phát triển sản phẩm Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Ảnh: Vĩnh Phong/VOV5

Để có được kết quả này, tỉnh Sơn La đã đặc biệt chú trọng đến việc đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho các chủ thể tham gia OCOP. Hàng loạt chương trình nâng cao năng lực quản lý, kỹ năng kinh doanh, hướng dẫn hoàn thiện quy trình sản xuất, xây dựng thương hiệu, thiết kế nhãn mác, bao bì, truy xuất nguồn gốc… đã được tổ chức thường xuyên. Tỉnh hỗ trợ các cơ sở OCOP trong việc cải tiến máy móc, thiết bị, nâng cấp nhà xưởng, thực hiện các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, công bố chất lượng sản phẩm, gắn tem, mã số mã vạch, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Bảo Gia 26, chia sẻ: "Sau khi tham gia, tôi đã được tư vấn về cách thức sản xuất và làm bao bì sản phẩm rất chuyên nghiệp, giúp sản phẩm tiếp cận được nhiều người hơn".

Tỉnh Sơn La cũng triển khai nhiều giải pháp xúc tiến thương mại như xây dựng hệ thống cửa hàng, điểm giới thiệu sản phẩm OCOP tại các địa phương trong tỉnh, đồng thời, tỉnh cũng tổ chức các hội chợ, triển lãm tại những thị trường lớn, như: Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh… để tăng cường quảng bá hình ảnh sản phẩm Sơn La đến với người tiêu dùng cả nước. Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong tiêu thụ nông sản. Các sản phẩm OCOP đã có mặt trên các sàn thương mại điện tử, như: Postmart, Voso, Sendo…, giúp mở rộng kênh phân phối, giảm chi phí trung gian, kết nối trực tiếp sản phẩm của nông dân tới tay người tiêu dùng.

Quý II và III sẽ là chính vụ thu hoạch sản phẩm quả chủ lực của Sơn La. Ảnh: Thu Thuỳ/VOV-Tây Bắc

Bà Cầm Thị Huyền Trang, Bí thư Tỉnh đoàn Sơn La, cho rằng: "Việc ứng dụng chuyển đổi số trong truyền thông, quảng bá giới thiệu nông sản trên các nền tảng số mang lại hiệu quả rất tích cực. Thông qua các Hội nghị tập huấn cũng như các diễn đàn nâng cao kỹ năng bán hàng cho người dân, chúng tôi mong muốn định hướng tư duy, nhận thức của người dân liên quan đến việc ứng dụng chuyển đổi số trong việc giới thiệu, quảng bá nông sản của địa phương".

Để phát triển bền vững chương trình OCOP, tỉnh Sơn La chú trọng quy hoạch vùng nguyên liệu đạt chuẩn, đảm bảo ổn định sản lượng, chất lượng và đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Các địa phương được giao nhiệm vụ quản lý chặt chẽ từ khâu giống, phân bón, quy trình sản xuất đến kỹ thuật canh tác, hướng tới các tiêu chuẩn như VietGAP, hữu cơ hoặc tương đương. Đồng thời, mô hình liên kết “ba nhà”, gồm: doanh nghiệp – nông dân – nhà phân phối, tiếp tục được thúc đẩy nhằm xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng giá trị sản phẩm và bảo đảm đầu ra bền vững.