Âm nhạc – đôi khi không chỉ là âm thanh, mà còn là ký ức, là lý tưởng sống, và là tình yêu đối với con người, quê hương, và những điều thiêng liêng nhất.

Chúng tôi mời quý vị cùng gặp gỡ một nhạc sĩ có đời sống sáng tác gắn bó mật thiết với vùng đất Lai Châu và hình ảnh người chiến sĩ Công an nhân dân – đó là nhạc sĩ Tô Văn. Những ca khúc của anh không ồn ào, không cầu kỳ, nhưng lại thấm đẫm cảm xúc, chân thành và đầy trân trọng.

Nhạc sĩ Tô Văn

NS Tô Văn: Đối với tôi, mỗi tác phẩm viết về đề tài công an nhân dân nói chung và viết về công an địa phương nói riêng, đặc biệt là công an Lai Châu, đó là một niềm vui của một người nghệ sĩ đang sống và làm việc trên quê hương Lai Châu. Chính vì điều đó mà tôi luôn nghĩ rằng khi mình có thể viết được những tác phẩm để lan tỏa những thông điệp tốt đẹp về hình tượng người chiến sĩ công an Lai Châu. Bản thân tôi sẽ cố gắng hết sức, mong sao góp được một phần nhỏ bé của mình về đề tài hình tượng người chiến sĩ công an Lai Châu để lan tỏa những điều tốt đẹp đến với công chúng. 

Cảm hứng lớn nhất của tôi khi viết tác phẩm Vinh quang công an Lai Châu, đó là khi tôi được mời xây dựng kịch bản 80 năm ngày truyền thống công an nhân dân Việt Nam và 20 năm ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Đặc biệt, tôi là người đảm nhiệm chương trình nghệ thuật lịch sử vẻ vang 72 năm công an Lai Châu vì bình yên cuộc sống. Chính điều đó đã thôi thúc cũng như nuôi dưỡng cảm xúc của tôi, tạo cho tôi những cảm xúc rất thiết thực để viết tác phẩm Vinh quang công an Lai Châu. 

BTV Bảo Trang: Khi sáng tác những ca khúc như “Vinh quang Công an Lai Châu”, điều gì là cảm hứng lớn nhất đối với anh?

NS Tô Văn: Những gam màu âm nhạc của Tô Văn thường thiên về chất liệu văn hóa dân gian. Với đề tài về người chiến sĩ công an nhân dân, tôi thấy đây là một đề tài rất hay, rất đặc biệt bởi những sự cống hiến, hy sinh thầm lặng của những người chiến sĩ công an. Thực tế thì chúng ta đang sống trong thời bình, nhưng bên cạnh đó thì chúng ta thấy rằng có rất nhiều chiến sĩ công an đã gác lại hạnh phúc riêng tư của mình để đến với bản làng, đến với vùng cao, xa xôi, nơi biên cương của Tổ quốc để bảo vệ bình yên, cùng sống trong lòng dân. Và chính những hình ảnh tốt đẹp đó đã thôi thúc trái tim của người nghệ sĩ, trong đó có Tô Văn. Những hình ảnh của người chiến sĩ công an đã đi vào âm nhạc của mình một cách hết sức tự nhiên. Với tình yêu quê hương đất nước, tình yêu Tổ quốc, những tác phẩm của tôi viết về đề tài công an nhân dân cũng là một trách nhiệm của một người nghệ sĩ góp thêm tiếng nói, chia sẻ những chiến công thầm lặng của người chiến sĩ công an nhân dân. 

BTV Bảo Trang: Cũng về chủ đề người chiến sĩ công an, tôi nhớ là anh còn có ca khúc “Bài ca CAND Việt – Lào” – một bản hòa ca giữa hai dân tộc, hai lực lượng an ninh anh em cùng chung chí hướng, cùng gìn giữ bình yên khu vực biên giới!

NS Tô Văn: Tôi nghĩ đơn giản thế này thôi, mỗi đất nước đều có những giá trị văn hóa mà trong âm nhạc đều có những ngôn ngữ rất riêng. Nếu người nghệ sĩ biết khai thác chất liệu văn hóa của đất nước bạn, cũng như đất nước mình thì nó tạo nên một sự giao thoa giữa đời sống âm nhạc và sự đoàn kết của các dân tộc, nhân dân hai nước. Và thông qua đó, những tác phẩm nghệ thuật này có thể kết nối được sự đoàn kết, tình hữu nghị của hai đất nước. Tôi đã viết tác phẩm Bài ca công an nhân dân Việt Lào, khai thác chất liệu lăm vông và điệu múa xòe, cũng như là chất liệu âm nhạc của Tây Bắc, tạo nên một không gian âm nhạc có sự kết hợp rất hài hòa. 

BTV Bảo Trang: Việc sống và làm việc lâu năm tại Lai Châu có giúp anh tiếp cận gần hơn với đời sống chiến sĩ để đưa vào âm nhạc không?

NS Tô Văn: Thực tế là như vậy, bởi vì tôi được sống trên quê hương Lai Châu, nơi nuôi dưỡng những cảm xúc, những tâm hồn của mình thì mình sẽ hiểu hơn về người Tây Bắc, hiểu hơn về đồng bào, cộng đồng của dân tộc Lai Châu để mình khai thác những chất liệu, giá trị văn hóa vùng biển để đưa vào những tác phẩm âm nhạc của mình, sao cho nó hiệu quả nhất. Và đây cũng chính như là một nguồn tư liệu làm cho những tác phẩm âm nhạc của Văn có sự phong phú, đa dạng thêm màu sắc của văn hóa dân gian.

BTV Bảo Trang: Nhiều ca khúc của anh viết về Lai Châu rất dung dị, nhưng lại thấm đẫm cảm xúc. Theo anh, điều gì làm nên “chất riêng” của Lai Châu trong âm nhạc?

NS Tô Văn: Trước hết, tôi có thể khẳng định rằng Lai Châu là một miền đất rất giàu tình người và cũng là miền đất có rất nhiều ngọn núi cao kỳ vĩ. Nơi đây, nhiều đồng bào dân tộc khác nhau sinh sống, đã tạo nên một kho tàng dữ liệu văn hóa mà nếu những người nghệ sĩ khai thác được những chất liệu văn hóa đó sẽ rất giá trị. Tôi được sống trên Lai Châu, gần như ngày nào cũng được tiếp xúc với những nét văn hóa rất riêng của đồng bào. Chính điều đó đã tạo cho âm nhạc của tôi có những màu sắc rất riêng, những thanh âm cũng như những gam màu rất riêng trong mỗi tác phẩm. 

BTV Bảo Trang: Có vẻ như thiên nhiên và con người Lai Châu đều được anh ưu ái trong mỗi bài hát. Anh có thể chia sẻ về điều này?

NS Tô Văn: Lai Châu là một miền đất rất đẹp, rất nên thơ, nên mỗi tác phẩm viết về Lai Châu đều rất giàu cảm xúc, rất giàu hình ảnh về quê hương. Cũng mong rằng mỗi tác phẩm khi Văn viết về Lai Châu sẽ được sự lan tỏa đến bạn bè bốn phương để bạn bè cảm nhận về con người, về miền đất Lai Châu, nơi địa đầu biên cương của Tổ quốc. Và cũng xin nói thêm rằng Lai Châu không những đẹp một mùa, mà Lai Châu đẹp cả bốn mùa. Đó chính là bốn mùa yêu thương. Vậy nên là khi Văn viết bất cứ một tác phẩm nào về Lai Châu cũng có cái gam màu và cảm xúc giữa con người và thiên nhiên. Đó cũng chính là những tình cảm của một người nhạc sĩ đang sinh sống và làm việc tại quê hương Lai Châu cũng góp một phần nhỏ bé, trách nhiệm của mình với tình yêu của quê hương, với đất nước, đặc biệt là quê hương Lai Châu.

BTV Bảo Trang: Xin chân thành cảm ơn nhạc sĩ Tô Văn đã mang đến những chia sẻ chân thành, cùng những giai điệu chứa chan tình yêu quê hương và niềm tin vào cuộc sống.