Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) năm nay bế mạc hôm 17/06 tại Alberta (Canada). Việc Hội nghị khép lại mà không ra được Tuyên bố chung về những chủ đề lớn, cùng quyết định rời Hội nghị sớm hơn dự kiến của Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến Thượng đỉnh G7 không đạt được mục tiêu lớn nhất là thu hẹp bất đồng đang gia tăng trong thời gian qua giữa Mỹ và các thành viên còn lại của Nhóm

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trở về sớm từ Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 ở Canada, tại Căn cứ chung Andrews, Maryland, Hoa Kỳ, ngày 17/6/2025. Ảnh: REUTERS/Kevin Lamarque

Nhóm họp trong 3 ngày, từ 15-17/06 tại Kananaskis, bang Alberta, Canada, các nước G7 và các đối tác kết thúc Hội nghị mà không có Tuyên bố chung, thay vào đó là các thông cáo về một số lĩnh vực cụ thể.

Bất đồng giữa Mỹ và các thành viên

Sự kiện Israel tấn công phủ đầu Iran hôm 13/06 và làm bùng phát xung đột Israel-Iran ngay trước thềm khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh G7 ở Canada đã phủ bóng lên Hội nghị, làm chệch hướng nhiều ưu tiên thảo luận mà nước chủ nhà Canada đã đặt ra trước đó. Tác động lớn nhất của cuộc khủng hoảng Trung Đông đối với Thượng đỉnh G7 là việc Tổng thống Mỹ Donald Trump rời Hội nghị chỉ sau 1 ngày đặt chân đến Canada để trở về Washington thảo luận các phương án xử lý cuộc xung đột. Bên cạnh đó, xung đột Israel-Iran cũng phơi bày bất đồng lớn giữa Mỹ và thành viên châu Âu của G7 khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày càng theo đuổi cách tiếp cận cứng rắn đối với vấn đề hạt nhân của Iran, trong khi phía các nước châu Âu ưu tiên giải pháp ngoại giao và đối thoại. Sự bất đồng này thể hiện rõ nhất ở việc ông Donald Trump chỉ trích Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khi ông Macron thông tin về việc Mỹ đưa ra đề xuất ngừng bắn với Iran và các nước châu Âu sẵn sàng nối lại các đàm phán với Iran trong khuôn khổ thỏa thuận P5+1 mà các nước ký với Iran trước đây vào năm 2015.

Thủ tướng Italia Giorgia Meloni tại một cuộc họp trong Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 tại Kananaskis, Alberta, Canada, ngày 17/6/2025. Ảnh: REUTERS/Amber Bracken

Một chủ đề khác được nước chủ nhà Canada và các thành viên châu Âu của G7 (Đức, Pháp, Anh, Italia) mong đợi là thuyết phục Mỹ gia tăng trừng phạt Nga do xung đột Nga-Ukraine cũng không thành công khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai chỉ trích việc các nước G7 loại Nga khỏi G8 năm 2014, cho rằng đây là sai lầm dẫn đến mối quan hệ đối đầu căng thẳng hiện nay giữa Nga và phương Tây. Ông Donald Trump cũng không gặp Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, người được mời đến Thượng đỉnh G7 và rất chờ đợi cuộc gặp riêng với ông Trump để vận động sự ủng hộ đang có dấu hiệu suy giảm của Mỹ. G7 cũng không ra được tuyên bố chung nào về xung đột Nga-Ukraine vì sự phản đối của Mỹ. Canada và các đồng minh khác đã công bố lệnh trừng phạt mới đối với Nga và tuyên bố viện trợ cho Ukraine nhưng Mỹ tuyên bố không thực hiện. Theo Tổng thống Mỹ Donald Trump, đây không phải là cách tiếp cận của Mỹ: "Tôi đang chờ đợi xem liệu có đạt được thỏa thuận (với Nga) hay không. Và đừng quên là các lệnh trừng phạt rất tốn kém, khiến nước Mỹ mất rất nhiều tiền, lên đến hàng tỷ USD. Trừng phạt không phải chuyện dễ dàng, đó không phải là việc một chiều”.

Quyết định rời Thượng đỉnh G7 sớm hơn dự kiến của ông Donald Trump cũng khiến các kế hoạch trước đó của nhiều lãnh đạo Liên minh châu Âu và Nhật Bản về một phiên đối thoại sâu với ông Donald Trump liên quan đến chính sách thuế quan và thương mại của Mỹ bất thành. Tổng thống Mỹ chỉ kịp cùng Thủ tướng Anh, Keir Starmer thông báo thỏa thuận thương mại Mỹ-Anh vốn đã thống nhất trước đó. Tổng thống Mỹ Donald Trump thậm chí đưa ra “tối hậu thư” về thuế quan với EU ngay trên đường trở về từ Thượng đỉnh G7.

Một số kết quả đáng chú ý

Không đưa ra được một Tuyên bố thống nhất về những quan điểm chung, vốn là thông lệ sau các cuộc họp trước đây, nhưng Thượng đỉnh G7 năm nay cũng ra được một số thông cáo chung về một số lĩnh vực cụ thể.

Đáng chú ý nhất là thông cáo về trí tuệ nhân tạo (AI), được coi là tuyên bố chi tiết nhất từ trước đến nay của các nhà lãnh đạo G7. Tuyên bố này hứa hẹn một cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm để áp dụng công nghệ tiến bộ nhằm tăng cường sự thịnh vượng, mang lại lợi ích cho xã hội và giải quyết những thách thức toàn cầu cấp bách, đặc biệt là thúc đẩy hiệu quả kinh tế và tăng cường an ninh quốc gia. Bảy nước thuộc nhóm G7 cũng đã nhất trí một tầm nhìn chung cho các công nghệ lượng tử mới nổi, cam kết thúc đẩy đầu tư công và tư vào khoa học và công nghệ lượng tử. Ngoài ra, G7 năm nay cũng lần đầu tiên đề cập đến một số chủ đề khác đang là mối quan ngại của nhiều nước thành viên. Thủ tướng Italia, bà Giorgia Meloni cho biết:“Chúng tôi đã mang rất nhiều chủ đề đến các cuộc thảo luận cốt lõi của G7, như tị nạn, chủ đề lần đầu tiên được đề cập ở cấp độ G7 và đã có 1 tuyên bố chung trong năm nay, hay trí tuệ nhân tạo (AI), vốn là vấn đề rất quan trọng trong thời đại hiện nay. Ngoải ra, còn có 1 chủ đề hết sức chiến lược là khoáng sản thiết yếu”.

Thủ tướng Canada Mark Carney và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bắt tay nhau trước khi chụp ảnh tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 ở Kananaskis, Alberta, Canada, ngày 17/6/2025. Ảnh: REUTERS/Amber Bracken

Về vấn đề môi trường, một thỏa thuận mang tên “Hiến chương cháy rừng Kananaskis” đã được vạch ra, trong đó nêu rõ các bước mà tất cả các nước G7 và 5 quốc gia khách mời gồm Australia, Ấn Độ, Mexico, Hàn Quốc và Nam Phi dự định thực hiện về phòng chống cháy rừng, hợp tác nghiên cứu và nỗ lực tái thiết cộng đồng. Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo G7 cũng đã ký một tuyên bố cam kết giải quyết nạn buôn người xuyên biên giới, trong đó nêu rõ G7 sẽ xem xét khả năng sử dụng các biện pháp trừng phạt nhằm vào tội phạm tham gia vào hoạt động buôn người di cư và buôn người từ các quốc gia nơi xuất phát hoạt động này.

Một sự kiện song phương đáng chú ý khác bên lề Thượng đỉnh G7 là việc Canada và Ấn Độ chấm dứt giai đoạn căng thẳng ngoại giao từ năm 2023 khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tham dự Hội nghị và cùng Thủ tướng Canada, Mark Carney cam kết đưa quan hệ hai nước trở lại bình thường.