Bộ máy mới của Việt Nam theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành từ ngày 1/7 tới. Đây là sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử của đất nước. Để bộ máy mới đi vào hoạt động thông suốt, hiệu quả, Việt Nam đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền.

Ảnh minh họa. Nguồn: VOV

Với 100% đại biểu Quốc hội tán thành, Nghị quyết Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) chính thức được thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV ngày 16/6 vừa qua. Đây là sự kiện mang dấu mốc lịch sử, phục vụ cho mục tiêu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.  

Hơn 5000 văn bản pháp luật được rà soát

Để thực hiện chủ trương lớn này, thời gian qua, Việt Nam đã có sự chuẩn bị đồng bộ, chặt chẽ và toàn diện từ Trung ương đến địa phương.

Trong quá trình chuẩn bị, yêu cầu lớn nhất đặt ra là làm sao hoàn thiện hệ thống pháp lý trong thời gian ngắn, nhưng vẫn phải đảm bảo không có "khoảng trống pháp lý". Vì vậy, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan liên quan nỗ lực để ban hành khối lượng lớn văn bản quy phạm trong thời gian ngắn. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết: “Quốc hội và Chính phủ đã tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật quan trọng, như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ công chức, viên chức, để tạo hành lang pháp lý cho việc tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Ngoài ra, hệ thống văn bản dưới luật như các nghị định, hướng dẫn của các bộ, ngành cũng được ban hành kịp thời, đảm bảo đồng bộ với thời điểm vận hành mô hình mới.”

Cụ thể hóa về sự chuẩn bị cho việc vận hành của bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng khẳng định lộ trình này được xây dựng cụ thể, chi tiết, rõ từng việc, từng người, từng khâu. Các kế hoạch đã được công khai, gửi đến các đơn vị liên quan để tổ chức thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả: “Chúng tôi đã rà soát đến 5000 văn bản quy phạm pháp luật, đưa ra 6738 với nhiệm vụ của các cấp, từ đó phân định 2718 nhiệm vụ trọng tâm, xác định rõ nhiệm vụ của từng cấp chính quyền địa phương, phân định nhiệm vụ giữa cấp tỉnh và cấp xã. Ngoài ra, Chính phủ cũng ban hành 28 Nghị định phân cấp, phân quyền, phân định nhiệm vụ, thẩm quyền giữa chính quyền trung ương và Chính quyền địa phương. Các con số này cho thấy Việt Nam đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản, triển khai đồng bộ, đảm bảo hệ thống này đi vào hoạt động trơn tru.”

Việc triển khai lấy ý kiến nhân dân được thực hiện một cách nghiêm túc và nhận được sự đồng thuận rất cao. Cùng với đó, để chuẩn bị nhân sự cũng như tổ chức bộ máy các cơ quan chuyên môn khi vận hành chính quyền 2 cấp, Chính phủ đã nghiên cứu, xây dựng các phương án bố trí nhân sự hợp lý sau sắp xếp, đặc biệt chú trọng bố trí đội ngũ cán bộ đủ năng lực, trình độ, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm quản lý nhà nước để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Việc phân công cán bộ cũng bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, theo vị trí việc làm, có khả năng tiếp nhận các nhiệm vụ, quyền hạn mới. Đồng thời, cấp chính quyền của từng địa phương chủ động lập kế hoạch để tổ chức thực hiện cũng như đào tạo, bồi dưỡng để đội ngũ cán bộ thích ứng với chức năng, nhiệm vụ mới.

Cơ sở vật chất, hạ tầng số, hạ tầng công nghệ, đặc biệt là là hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin được đảm bảo kết nối liên thông giữa 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, tạo điều kiện cho việc vận hành chính quyền số, giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.

Kiến tạo không gian phát triển mới cho đất nước

Thay đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp là cuộc cải cách lớn của Việt Nam, phản ánh tầm nhìn chiến lược và quyết tâm đổi mới của Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả sẽ góp phần tái cấu trúc lại không gian phát triển, tạo ra cơ hội cạnh tranh tốt hơn cho Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế trong thời gian tới. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long nêu rõ: “Bộ máy tinh gọn sẽ tiết kiệm ngân sách, nâng cao hiệu lực hiệu quả. Khi tổ chức các đơn vị hành chính cấp tỉnh với quy mô lớn hơn sẽ tạo dư địa lớn cho phát triển kinh tế cũng như đầu tư, liên kết vùng, thúc đẩy sự phát triển đồng đều giữa các địa phương, có đủ điều kiện phát triển kinh tế về giao thông, đường biển, đường không. Ngoài ra, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp sát dân hơn, gần dân hơn sẽ nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.”

Với tư duy đổi mới, phân cấp, phân quyền rõ, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp nhằm hướng đến mô hình quản trị nhà nước hiện đại, kiến tạo không gian phát triển, tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới.