 หมอผีเตรียมพร้อมสำหรับการจัดงานรับขวัญเพื่อสุขภาพ(Photo: Hồng Trang) |
บรรยากาศในบ้านของนางH Thinh Kbuôr และนาย Y Lê Niê ที่หมู่บ้าน Mlăng ตำบล Ea Tar อำเภอ Cư Mgar จังหวัดดั๊กลัก (Đắk Lắk) เริ่มคึกคักตั้งแต่เช้าตรู่ โดยชาวบ้านได้มาช่วยกันคนละไม้ละมือเพื่อเตรียมสิ่งของต่างๆ เช่น ตั้งกองเหล้าอุ เชือกไก่ฆ่าหมู่ เพื่อทำอาหารสำหรับงานเซ่นไหว้รับขวัญอายุยืนสุขภาพแข็งแรง นาย Y Lê Niê เผยว่าครอบครัวเขากำลังเตรียมจัดงานสำหรับนาย Y Hai Kbuôr ซึ่งเป็นคุณลุงของนาง H’ Thinh "เราจัดพิธีรับขวัญอายุยืนสุขภาพแข็งแรงให้คุณลุงของครอบครัว ซึ่งตรงกับวันเกิดเขา เราอยากขอพรให้สุขภาพแข็งแรงและมีความสุข ก่อนวันงานเราก็เตรียมสิ่งของหลายอย่างและแจ้งให้ญาติจากหมู่บ้านอื่นๆ ทราบเพื่อมาร่วมฉลองกับครอบครัวและอวยพรให้เขา"
เมื่อถาดเซ่นไหว้พร้อมแล้วผู้ดำเนินงานจะเริ่มพิธีด้วยการจุดเทียนหนึ่งเล่มบนกระถางทองแดง พร้อมก้อนถ่านที่ยังติดไฟ แก้วทองสัมฤทธิ์ใส่เหล้า หมากพลู ข้าวและไก่ย่าง ตรงกลางบ้านกองเหล้าไห 8 ใบ ซึ่งใช้สำหรับถวายบรรพบุรุษ 1 ใบ อีก5 ใบเพื่อบูชาขอพรให้คุณ Y Hai Kbuôr มีสุขภาพแข็งแรง ส่วนอีกสองไหเตรียมไว้สำหรับเชิญแขกที่มาร่วมงาน เมื่อเสียงฆ้องดังขึ้นก็เป็นการเริ่มต้นพิธีบูชา โดยผู้ที่ได้รับพรในพิธีนี้จะนั่งอยู่ฝั่งกำแพงตะวันออกของบ้านข้างๆ ถาดเครื่องบูชา ฝั่งตรงข้ามเป็นหมอผีผู้ดำเนินพิธีและญาติมิตรกับแขกรับเชิญ สำหรับพิธีกรรมขอพรให้สุขภาพแข็งแรงต้องประกอบด้วย 3 พิธีสำคัญคือ การเชิญบรรพบุรุษมาร่วมพิธี สวดมนต์เพื่อขอให้สุขภาพของผู้ที่ได้รับพรมีความแข็งแรง ไม่เจ็บไม่ป่วยและการกราบขอบคุณรับคำอวยพรจากญาติและเพื่อน นาย Y Hai Kbuôr วัย 82 ปี ที่ใส่ชุดพื้นเมืองของเผ่าเอเดรู้สึกมีความสุขมากเมื่อลูกหลานจัดงานนี้ให้เขาและครั้งนี้เป็นครั้งที่ 4 ที่เขาได้รับพรแบบนี้ "นี้เป็นวันที่มีฤกษ์ดีและมีความสุขมาก ขอบคุณลูกหลานและญาติมิตรที่ได้จัดพิธีขอพรเพื่อสุขภาพ นี่เป็นการหวนรำลึกถึงประเพณีของปู่ย่าตายายของเราในอดีต ตอนนี้ผมก็อายุมากแล้ว เมื่อได้รับการอวยพรจากลูกหลานก็รู้สึกสุขกายสุขใจมากเลย ขอบคุณทุกคนที่มาฉลองกัน"
 การมอบกำไลทองแดงเป็นขั้นตอนสำคัญ(Photo: Hồng Trang) |
เมื่อเสร็จสิ้นแต่ละขั้นตอนในพิธี นาย Y Hai Kbuôr และหมอผีจะร่วมทานของเซ่นไหว้อย่างละนิดอย่างละหน่อยเพื่อเป็นการแสดงการต้อนรับสิ่งที่ดีงามต่างๆ ต่อจากนั้นหมอผีจะมอบกำไลทองแดงและอวยพรให้แก่ทุกคนที่มาร่วมงาน ตามด้วยลูกหลานและญาติๆ ก็ขึ้นมามอบกำไลและของขวัญให้แก่นาย Y Hai Kbuôr เพราะตามความเชื่อของชนเผ่าเอเด กำไลทองแดงเป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคงยั่งยืน การพัฒนาชีวิตและสุขภาพที่แข็งแกร่ง นาย Y Chôch Niê ผู้ทำหน้าที่เป็นหมอผีในงานจากหมู่บ้าน Mlăng ตำบล Ea Tar อำเภอ Cư Mgar เผยว่า การที่ญาติมิตรมาร่วมงานและมอบกำไลทองแดงให้แก่เจ้าของพิธียังสื่อถึงความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดของผู้ที่อยู่ในครอบครัวเครือญาติเดียวกัน
งานรับขวัญอายุยืนสุขภาพแข็งแรงของชาวเอเดจะจัดขึ้นเมื่อผู้ใหญ่ในบ้านมีอายุครบ 50 ปี 60 ปี หรือ 70 ปี และการเตรียมงานก็จะมีความแตกต่างตามอายุของผู้รับพร นาย Y Wem H Wing รองประธานคณะกรรมการประชาชน อำเภอ Cư Mgar กล่าวว่า"การดำเนินพิธีกรรมรับขวัญอายุยืนสุขภาพแข็งแรงนี้ถือเป็นการฟื้นฟูวัฒนธรรมดั้งเดิมของชาวเอเดเพื่อให้ความรู้แก่คนรุ่นใหม่ให้เข้าใจถึงความหมายของพิธีกรรมนี้และสืนสานต่อไป ขณะเดียวกันก็มีส่วนร่วมส่งเสริมการประชาสัมพันธ์ภาพลักษณ์วัฒนธรรมอันดีงามของชุมชนและกระตุ้นการพัฒนาการท่องเที่ยวท้องถิ่นอีกด้วย"
สำหรับชนเผ่าเอเด งานเซ่นไหว้ขอพรรับขวัญอายุยืนและสุขภาพแข็งแรงถือเป็นพิธีกรรมสำคัญในชีวิตโดยเฉพาะสำหรับผู้ชาย เมื่อมีโอกาสเข้าร่วมงานสักการะดังกล่าวของชาวเอเด ชาวท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวจะได้เห็นและได้ศึกษาเพื่อเข้าใจในเอกลักษณ์วัฒนธรรมต่างๆ เช่น การแสดงวัฒนธรรมฆ้อง วัฒนธรรมเหล้าอุ ตลอดจนการส่งเสริมความสามัคคีระหว่างสมาชิกในครอบครัวและในวงตระกูลของชุมชนเผ่าเอเด./.