(VOVworld)-งานปฏิมากรรมบ้านเรือนของชนเผ่าเอเดเป็นศิลปกรรมที่มีความกลมกลืนตั้งแต่เรื่องการออกแบบ วัสดุและลวดลายที่สะท้อนให้เห็นอย่างมีชีวิตชีวาในกิจการสำคัญต่างๆเช่นเรือนไม้ สุสานหรือเสากลาว โดยรูปภาพที่เห็นล้วนเป็นสิ่งที่คุ้นเคยในชีวิตเช่นพระอาทิตย์ ดอกไม้ ใบไม้และสัตว์ชนิดต่างๆ
เรือนไม้ยาวของชาวเอเดถือเป็นผลงานปฏิมากรรมที่โดดเด่นที่สุดโดยลวดลายที่ถูกแกะสลักที่ประตูหน้าบ้าน ที่บันไดหรือเสาหลัก คือเอกลักษณ์ของบ้านแต่ละหลัง ซึ่งตามความเห็นของดร.ลิวหุ่ง รองผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เวียดนามได้เผยว่า เมื่อเทียบกับชนเผ่าอื่นๆในเตยเงวียน งานด้านศิลปกรรมของชาวเอเดถือว่าโดดเด่นที่สุดและพัฒนาที่สุดโดยการประดับตกแต่งไม่เน้นรายละเอียดและความพิถีพิถันหากเน้นการบรรยายเพื่อการจินตนาการเป็นหลัก
บนเสาบ้านหรือคานบ้านมักจะมีการแกะสลักลวดลายที่สะท้อนให้เห็นถึงชีวิตธรรมชาติอย่างมีชีวิตชีวาและการเชื่อมโยงระหว่างดินฟ้าอากาศและสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย นั่นคือรูปแกะสลักหม้อหุงข้าว ครกตำข้าว เต่า นก พระจันทร์เสี้ยวเป็นต้น ดร.ลิวหุ่งเผยว่า“
ลายแกะสลักเพื่อประดับบ้านของชาวเอเดได้เน้นที่เสาและคานบ้าน โดยนอกจากรูปพระจันทร์เสี้ยวและเต้านมของผู้หญิงที่บ่งบอกถึงอำนาจของผู้หญิงในครอบครัวแล้วก็มีรูปหม้อทองแดงที่เป็นสัญลักษณ์แห่งความร่ำรวยตลอดจนรูปสัตว์ต่างๆเช่น มังกร เต่า ปู หรือตัวเงินตัวทองเป็นต้น”
ฐานะของครอบครัวชาวเอเดเป็นอย่างไรจะสะท้อนให้เห็นจากสิ่งของที่ตกแต่งในห้องกลางและลวดลายการแกะสลักภายในบ้านนั้นด้วยโดยเฉพาะรูปตัวเงินตัวทองมักจะถูกสลักไว้บนคานบ้านด้วยความเชื่อว่าจะช่วยป้องกันสิ่งชั่วร้ายและนำโชคมาให้แก่ทุกคน โดยเฉพาะรูปมังกรที่มีการผสมกับปลามีนวดมีเขาด้วย ซึ่งถือเป็นลายที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าเอเด
|
ผลงานปฏิมากรรมที่โดดเด่นของชาวเอเดยังพบเห็นอย่างแพร่หลายตามบ้านเล็กๆที่เป็นสุสานของคนในครอบครัว โดยจากฝีมือการแกะสลักที่ยอดเยี่ยมพร้อมความสร้างสรรค์ในการจินตนาการชาวเอเดได้สร้างสรรค์ผลงานศิลปกรรมที่มีคุณค่าพิเศษในชีวิตประจำวัน นั่นคือภาพของผู้ชายตีกลอง ผู้หญิงตำข้าว แม้จะไม่ใช่งานที่ปราณีตบางทีดูเหมือนไม่มีความสมดุลหรือสมบูรณ์แบบเพราะได้สร้างขึ้นตามอารมณ์ของคนทำแต่งานทุกชิ้นได้แฝงไว้ซึ่งความปรารถนาของผู้ทำและความเลื่อมใสตามประเพณี โดยการแกะสลักรูปปั้นไม้ตั้งที่สุสานอย่างน้อย4รูปเพื่อขอให้ดวงวิญญาณของผู้ที่เสียชีวิตไปสู่สุคติ แล้วแต่อายุ คุณวุฒิและส่วนอุทิศที่มีต่อชุมชนจะมีการแกะสลักลวดลายและรูปปั้นไม้ต่างๆ ดร.ลิวหุ่งเผยว่า“จากความเชื่อที่ว่า ผู้ที่เสียชีวิตนั้นจะได้ไปอยู่ในโลกใหม่ดังนั้นครอบครัวของเขาจะนำสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆมาตั้งที่สุสานส่วนการตกแต่งลวดลายก็เพื่อเพิ่มความสวยงามให้แก่บ้านของผู้ที่เสียชีวิตแล้ว”
ผลงานปฏิมากรรมของชาวเอเดแม้จะดูเรียบง่ายและไม่มีความพิถีพิถันแต่ก็ได้สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตที่เป็นธรรมชาติและงดงาม โดยผ่านความผันผวนของกาลเวลาที่ชีวิตสังคมได้มีการเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัยแต่ชาวเอเดก็ยังคงพยายามรักษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของตนไว้อย่างสมบูรณ์ท่ามกลางกระแสวัฒนธรรมของประชาชาติเวียดนาม./.