 บูธขาย ป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”ในตลาดนัดกอเสิ่ว ตำบลจุ่งแค้ง อำเภอจุ่งแค้ง |
ในบริเวณใกล้ประตูเข้าตลาดนัดกอเสิ่ว ตำบลจุ่งแค้ง อำเภอจุ่งแค้ง จังหวัดกาวบั่ง มีบูธขาย ป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”ที่ชาวเผ่าไตและหนุ่งมักจะแขวนไว้ในพิธีรับขวัญผู้สูงอายุ ป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”มีขนาดความยาว 2 -2.5 เมตรและกว้าง 0.8 เมตร มีสีแดงหรือสีชมพูเพราะตามความเชื่อของชาวเผ่าไตและหนุ่ง สีนี้คือสีแห่งโชคลาภและความสงบ นาย ลี้แถ่งลอง ชาวตำบลจุ่งแค้ง ได้เผยว่า
“ผมขายป้ายผ้า "ฝ่ายโด๋ย" มา 25 ปีแล้ว ป้ายผ้านี้มีความหมายเพื่ออวยพรผู้หลักผู้ใหญ่ให้มีอายุยืน ขายราคาแผ่นละ 9 หมื่นด่งหรือประมาณ 4 ดอลลาร์สหรัฐ ชาวบ้านส่วนใหญ่ซื้อในโอกาสจัดพิธีรับขวัญผู้สูงอายุในระหว่างเดือน 10-เดือน 2 ของปีถัดไปตามจันทรคติ ”
 นาย ด่ามด๊าน ชาวตำบลจุ่งแค้งแนะนำเกี่ยวกับป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย” |
ตามความเชื่อของชาวเผ่าไตและหนุ่ง การที่ครบอายุ49 ปีคือการผ่านวัฏจักรแรกของชีวิตมนุษย์ ซึ่งต้องจัดพิธีรับขวัญผู้สูงอายุ ก่อนพิธีนี้ 10 วัน เจ้าของบ้านจะเชิญญาติมิตรและชาวบ้านมาร่วมงาน ซึ่งเมื่อได้รับคำเชิญ ญาติมิตรก็จะซื้อป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”เพื่อมอบให้แก่ผู้หลักผู้ใหญ่ โดยบนป้ายผ้าจะเขียนคำกลอนคู่ที่มีเนื้อหาอวยพรเจ้าของบ้านและผู้สูงอายุ ส่วนด้านล่างจะเขียนชื่อของลูกหลาน ปัจจุบัน เพื่อให้สอดคล้องกับชีวิตสมัยใหม่ ชาวบ้านจะไม่จัดพิธีรับขวัญให้แก่ผู้ที่มีอายุ 49 ปี โดยจะจัดพิธีรับขวัญให้แก่ผู้ที่มีอายุ 61 ปีขึ้นไปเท่านั้น ลูกหลานและญาติมิตรจะนำข้าว เหล้าอุ เงิน เสื้อผ้าและป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”มาเข้าร่วมพิธี สำหรับผู้ที่มีอายุ 49 ปี จะเขียนคำว่า “ฟุก” ผู้ที่มีอายุ 61 ปี จะเขียนคำว่า “เถาะ” ผู้ที่มีอายุ 73 ปีจะเขียนคำว่า “คาง”และผู้ที่มีมีอายุ 85 ปี จะเขียนคำว่านิง ผู้ที่มีอายุ 85 ปีขึ้นไป จะเขียนทั้ง 4 ศัพท์ คือ “ฟุก เถาะ คาง หนิง” ซึ่งหมายถึง โชคดี อายุยืน สุขภาพแข็งแรงและมีความสุข นาง โลถิเถี่ยน ชาวตำบลหงอกจุง อำเภอจุ่งแค้ง ที่มาตลาดตั้งแต่เช้าเพื่อซื้อป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”เพื่อมอบให้แก่คุณพ่อ ได้เผยว่า
"ดิฉันซื้อป้ายผ้านี้เพื่อทำพิธีรับขวัญคุณพ่อ เรามักจะจัดพิธีรับขวัญให้แก่ผู้เฒ่าผู้แก่ที่มีอายุ 61ปี 73 ปีและ85 ปีและซื้อป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”เพื่อแขวนไว้ในโอกาสนี้ นอกจากนี้ก็ยังมีการนำป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”มาแขวนในพิธีขึ้นบ้านใหม่ด้วย ”
นอกจากพิธีรับขวัญผู้สูงอายุแล้ว ป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”ยังถูกใช้ในพิธีขึ้นบ้านใหม่เพื่ออวยพรครอบครัว ญาติมิตร และหมู่บ้านมีสุขภาพแข็งแรง ประสบความสำเร็จในการทำงาน นาย ด่ามด๊านชาวตำบลจุ่งแค้ง ซึ่งเป็นผู้ที่เขียนป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย"มาเป็นเวลานานได้เผยว่า
“ป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”มีความยาวประมาณ 2 -2.5 เมตร และมีเนื้อหาคำกลอนที่สื่อถึงความสนุกสาน ความสุข และอายุยืน ผมขายป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”ขายดีมากที่สุดในเดือน 1 ตามจันทรคติ ซึ่งขายได้ประมาณ 40 -50 แผ่น”
พิธีรับขวัญผู้สูงอายุของชาวเผ่าไตและหนุ่งเป็นเกียรติประวัติที่มีมาช้านานเพื่อแสดงความเคารพผู้สูงอายุ การแขวนป้ายผ้า “ฝ่ายโด๋ย”แสดงให้เห็นถึงเกียรติประวัติ “ดื่มน้ำต้องนึกถึงแหล่งที่มาของน้ำ”และความกตัญญูรู้คุณของลูกหลานต่อพ่อแม่.