พิธีขึ้นบ้านใหม่ของชนเผ่าจาม  อำเภอเวินแกง จังหวัดบิ่งดิ่ง

ในจังหวัดบิ่งดิ่งมีประชากรชนกลุ่มน้อยเผ่าต่างๆคิดเป็นร้อยละ 2 ของประชากรทั้งจังหวัดเท่านั้น โดยตั้งหลักแหล่งอาศัยในพื้นที่ต่างๆและก็มีประเพณีวัฒนาธรรมที่เป็นเอกลักษณ์โดยเฉพาะชนเผ่าจามที่อาศัยในอำเภอเวินแกง จังหวัดบิ่งดิ่งมีเทศกาลอธิษฐานขอฝน พิธีเซ่นไหว้เทพเจ้าแห่งหมู่บ้านและพิธีขึ้นบ้านใหม่ เป็นต้น ซึ่งงานเทศกาลต่างๆดังกล่าวมีส่วนช่วยส่งเสริมความใกล้ชิดและความสามัคคีในชุมชน  ซึ่งชาวเผ่าจามให้ความสำคัญเป็นพิเศษต่อพิธีขึ้นบ้านใหม่ เมื่อเข้าร่วมงาน  ผู้เข้าร่วมต่างสวมใส่ชุดแต่งกายพื้นเมือง เมื่อเสียงฆ้องเสียงกลองก้องกังวาล  หมอผี กำนันผู้ใหญ่บ้านและตัวแทนของครอบตัวจะถวายสิ่งของเซ่นไหว้แก่เทพเจ้าเพื่อขอให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาลและสมาชิกในครอบครัวมีสุขภาพแข็งแรง

ในพิธีขึ้นบ้านใหม่ของชนเผ่าจาม ชาวบ้านมักจะตั้งเสาตุงบริเวณด้านหน้าบ้าน   เสาตุงนี้ได้รับการทำขึ้นให้มีรูปทรงเหมือนปีกของนกเกอตาง ซึ่งเป็นสัญลักษ์ของสันติภาพ  เมื่อย้ายเข้าไปอยู่ในบ้านใหม่ ครอบครัวนาย ดิงวันหลิก ชาวเผ่าจามในหมู่บ้านแกงแถ่ง อำเภอเวินแกงก็ได้จัดพิธีขึ้นบ้านใหม่

“ผมและภรรยาพยายามทำงานเพื่อเก็บเงินสร้างบ้าน สิ่งของเซ่นไหว้ประกอบด้วยไก่ 1 ตัวและหมู 1 ตัว เราถวายหัวหมู ส่วนที่เหลือนำไปทำอาหารเพื่อเชิญชาวบ้านเข้าร่วมพิธีขึ้นบ้านใหม่  ชาวบ้านร่วมกันรำซวางในพิธีขึ้นบ้านใหม่   ซึ่งนี่มีส่วนช่วยอนุรักษ์เกียรติประวัติของชนเผ่าผม”

ส่วนสำหรับชนเผ่าบานาในอำเภอหวิงแถง พิธีเซ่นไหว้เทพเจ้าแห่งผืนนาก่อนเข้าฤดูการเก็บเกี่ยวมีความศักดิ์สิทธิ์มาก     ซึ่งสิ่งของเซ่นไหว้ประกอบด้วยหมู ไก่ ข้าวและข้าวเม่า เป็นต้น ชาวบ้านร่วมกันตีฆ้อง เต้นรำและร้องเพลง   นาง หวอถิห่งเลียน ผู้อำนวยการศูนย์วัฒนธรรม การสื่อสารและการกีฬาอำเภอหวิงแถ่งได้เผยว่า

“ เมื่อฤดูเก็บเกี่ยวได้ผลดี ก็จะมีการจัดพิธีเซ่นไหว้เทพเจ้าแห่งผืนนา  สำหรับพิธีนี้ เราต้องเน้นงานด้านการอนุรักษ์ การส่งเสริมเกียรติประวัติของชนเผ่าบานาหวิงแถง การท่องเที่ยวแบบชุมชนต้องผสานกับการอนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมของแต่ละเขตและพัฒนาการท่องเที่ยว”

สาวชนเผ่าบานารำซวางในงานเทศกาล

หน่วยงานวัฒนธรรม การกีฬาจังหวัดบิ่งดิ่งได้จัดกิจกรรมต่างๆเพื่ออนุรักษ์และส่งเสริมเอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่างๆ เมื่อเร็วๆนี้ สำนักงานวัฒนธรรมและการกีฬาจังหวัดบิ่งดิ่งได้จัดวันงานวัฒนธรรมและกีฬาชนกลุ่มน้อยในเขตเขาครั้งที่ 16 ปี 2022 ภายใต้หัวข้อ “การอนุรักษ์ ส่งเสริมเอกลักษณ์วัฒนธรรมชนกลุ่มน้อยต่างๆในจังหวัดบิ่งดิ่งในยุคแห่งการผสมผสานและการพัฒนาอย่างยั่งยืนของประเทศ โดยมีช่างศิลป์และนักกีฬากว่า 600 คนจาก 6 คณะของอำเภอหวิงแถง อานหลาว หว่ายเอิน ฝู่ก๊าด เวินแกงและเตยเซิน ในงานนี้ บรรดาช่างศิลป์และนักกีฬาได้เข้าร่วมการแข่งขันในประเภทกีฬาต่างๆ เช่น ฟุตบอลและยิงธนู เป็นต้น  สาธิตงานเทศกาลพื้นเมืองต่างๆ การแสดงศิลปะ การแสดงฆ้อง การทอผ้าลวดลายพื้นเมือง การประกวดนางงามและการแนะนำอาหาร นาย ต๋าซวนแจ๊ง ผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม การกีฬาจังหวัดบิ่งดิ่งได้เผยว่า

เอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าจาม บานาและเฮอเรในจังหวัดบิ่งดิ่งมีความหลากหลาย ซึ่งแสดงให้เห็นในการผลิต การทำงาน วิถีชีวิต สังคมและจิตวิญญาณ ซึ่งกลายเป็นเอกลักษณ์ มาตรฐานวัฒนธรรมที่ชนเผ่าต่างๆในจังหวัดบิ่งดิ่งกำลังเน้นอนุรักษ์และสืบสานจากรุ่นสู่รุ่น.