ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣

Theo VOV -
Chia sẻ

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិ​សំខាន់ៗ​ដែល​បាន​កើត​មាន​នៅ​
ក្នុង​ឆ្នំា ២០១៣


១-និន្និការសម្រុះសម្រួលនៅតំបន់មជ្ឈឹមបូពា៏

​ក្រុបប្រទេសP៥+១(រួមមានប្រទេសចំនួន៥ជាសមាជិកអចិន្រ្តៃក្រុមប្រឹក្សាអង្គការ
សហប្រជាជាតិនិងអាល្លឺម៉ង)ទទួល​បានកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់។តាមនោះTehran យល់ព្រមបញ្ឈប់ចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉មដែលលើស៥%ក្នុងរយះ
ពេល៦ខែ។នៅស៊ីរីនាទីចុងក្រោយរុស្ស៊ីបាននាំចេញសំណើរថា៖ស៊ីរីនឹងបំផ្លាញចោល
ឃ្លាំងអាវុធគីមីទាំងស្រុងដោះធ្នួនផ្ទុះឲ្យការវាយប្រហារយោធារបស់អាមេរិកទៅលើ
ស៊ីរី។កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងនិន្នាការសម្រុះសម្រួលរវាងប្រទេសម​ហាអំណាចចំពោះប​ញ្ហាអន្តរជាតិ។

            

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 1


  ២-វិបត្តិការទូតអន្តរជាតិដោយសារកម្មវិធីចរកិច្ច​PRISM​របស់អាមេរិក។

រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកត្រូ​វសាធារណះមតិលើសកលលោកនិងអាមេរិករឹះគន់យ៉ាងខ្លាំងក្លា
បន្ទាប់ពីអតីតចារបុរសអាមេរិក​Edward Snowdenបញ្ចេញឯកសារសម្ងាត់ស្តីពីសកម្មភាព
ឯកសារសម្ចាត់ស្តីពិសកម្មភាពនៃទីផ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិអាមេរិកដែលបានលួចយក
ទិន្នន័យនិងលួចស្តាប់តាមដានលិខិតអេឡិចត្រូនិចទូរសព្ទរបស់ជនជាច្រើននាក់ដែល
ក្នុងនោះមានថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ប្រទេសសម្ព័ន្ឋមិត្តផងដែរ។ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក​
Barack Obamaចេញបតបញ្ជាស្តីពីការកែទម្រង់ទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិអាមេរិក។

                  

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 2

៣-លោក Nelson Mandela  ប្រធានាធិបតីព័ណ៌សម្បុរដំបូងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង
ទទួលមរណះភាពក្នុងជន្មាយុ៩៥ឆ្នាំ។

លោក Nelson Mandela  ជាអគ្គមគ្គុទេសដ៍ឆ្នើមរបស់ប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។លោក
បានមានការរួមវិភាគទានដ៍ធំធេងក្នុងការតស៊ូរបសើប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនិង
ប្រជាជនលើសកលលោកប្រឆាំងការសង្កត់សង្កិនអយុត្តិធម៌និងពួកផ្តាច់ការ Apartheid
ដើម្បីសេរីភាពយុត្តិធម៌សមភាពវឌ្ឍនភាពសង្គម។លោកបានទទួលមរណះភាព
ក្នុងជន្មាយុ៩៥ឆ្នាំ។សង្គម។ លោក Nelson Mandela  ជាជន១រូបដែលមិនត្រឹមតែទទួល
បានសេចក្តីស្រឡាញ់និងការស្ងើចសរសើរពីប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូងប៉ុណ្ណោះទេថែម
ទាំងប្រជាជនលើសកលលោកទៀតផង។

                    

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 3

៤-កាឌីណាល Jorge Mario Bergoglio ត្រូវបានបោះ​ឆ្នោតជាសម្តេចប៉ាបFrancis។

ជាសម្តេចប៉ាបFrancisត្រូវបានជ្រើសតាំងឡើងក្រោយពីសម្តេចប៉ាបBenedict ទី១៦)
លាលែងពិដំណែង។ជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃសមាគមសាសនាកាតូលិច
កាឌីណាលអាមេរិកឡាទិន២រូបត្រូវបានបោះ​ឆ្នោតជាសម្តេចប៉ាប។សម្តេចប៉ាបFrancis
ត្រូវបានចាត់ទុកជាអ្នកគាំពារបស់ជនក្រីក្រត្រៀមខ្លួនជាស្រេចជួបសន្ទនាជាមួយ
ក្រុមជនដែលមានសតិអារម្មណ៍និងជំនឿជាក់ខុសពីគ្នា។


                   

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 4

-ការដែលចិនបង្កើតតំបន់ហោះហើរយោធា(ADIZ)បានធ្វើឲ្យសាធារណមតិក្នុងតំបន់
និងអន្តរជាតិមានប្រតិកម្ម។

តំបន់ហោះហើរយោធារ(ADIZ)បង្កើតដោយចិនគ្របដណ្តប់លើប្រជុំកោះសេកាគូជា
ភាសាជប៉ុនឬទៀវយូជាភាសាចិនព្រមទាំងគងគ្នាលើតំបន់ការពារដែនអាកាសបស់
កូរ៉េខាងត្បូងលើសមុទ្រHoaTung បានសរឲ្យឃើញថា៖ជំលោះនៅតំបន់អាស៊ីបូពា៏កើត
មានឡើលើដែនសមុទ្រផងនិងដែនអាកាសផង។ជប៉ុនកូរ៉េខាងត្បូងអាមេរិកនិងប្រទេស
ជាច្រើនទៀតបានប្រឆាំងជំទាស់អំពើពោលខាងលើរបស់ចិន។

                    

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 5

៦-​អស្ថិរភាពនៅប្រទេសជាច្រើនលើសកលលោក។

នៅប្រទេសថៃការធ្វើបាតុកម្មរៀបចំឡៀងដោយភាគីប្រឆាំងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលស្នើឲ្យ
អនុម័តលើពង្រាងច្បាប់លើកលែងទោសបានជះឥទ្ឋិពលដ៍ធ្ងន់ធ្ងរទៅលើជីវភាពសង្គម។នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃលោកស្រី Yingluk Shinawatra ត្រូវតែរំសាយរដ្ឋសភានិងរៀបចំការបោះ
ឆ្នោតនាដើ​​មឆ្នាំ២០១៤។នៅ​កម្ពិជាគណះបក្សសង្រ្គោះ​ជាតិបន្តធ្វើបហិការរដ្ឋសភាថ្មីដែល
ក្នុងនោះគណះបក្សប្រជាជនកាន់អំណាចមានសំលេងជាភាគច្រើន។ប្រទេសអ៊ុយក្រែន
ក៍ធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិ១ដោយសារភាគីប្រឆាំងបានបំផុសការធ្វើបាតុកម្មក្នុងរយះពេលច្រើEU  របស់រដ្ឋាភិបាល។

                    

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 6

៧-អង្គការភេរវកម្មជ្រុលនិយបង្កើនសកម្មភាពនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក។

លិទ្ឋជ្រុលនិយមកំពុងជំរុញសកម្មភាពនៅទ្វីបអាហ្វ្រិកដោយសកម្មភាពភេរកម្មនៅ Somlia-Nigieria-Mali-Angieria  ជាដើចម។ជាពិសេសរឿងចាប់ចំណាប់ខ្មាំងនៅមជ្ឈមណ្ឌលពា
ណិជ្ជកម្ម Westgate នៅរដ្ឋធានី NairobiKenyaធ្វើឲ្យមនុស្សចំនួន៦២នាក់ត្រូវស្លាប់និង
ប្រមាណ២០០នាក់ទៀតរងរបួស។ជនប្រដាប់អាវុធឥស្លាមសូម៉ាលីដែលមានការពាក់ព័ន្ឋ
ដល់អង្គការភេរកម្មAl-Qaeda​បានដំណើសកម្មភាណភេរវកម្មនេះ។

                   

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 7

៨-អារ៉ាបប៊ីសាអ៊ូឌិតបដិសេដ្ឋកានសដំណែងជាសមាជិកមិនអចិន្រ្តៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ
អង្គការសហប្រជាជាតិ។

នេះជាប្រការមិនធ្លាប់មានក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តអង្គការសហប្រជាជាតិ។អំពើរនេះរបស់អារ៉ាប
ប៊ីសាអ៊ូឌិតគឺសំដៅប្រឆាំងជំទាស់ការដោះស្រាយនៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខចំពោះវិបត្តិនៅ
ស៊ីរីជំលោះរវាងអ៊ីស្រាអែលជាមួយប៉ាឡែស្ទីន។ប៉ុន្តែមជ្ឈដ្ឋានអ្នកវិភាគរចាត់ទុកថា៖ធាតុ
ពិតនៃសេចក្តីសំរេចចិត្តនេះគឺសំដៅបង្ហាញពីអាកប្បកិរិយារបស់ប្រទេសនេះ​ចំពោះ
គោលនយោបាយដែលអាមេរិកបានអនុវត្តក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៅតំបន់មជ្ឈិមបូពា៏។

                  

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 8

៩-អង្គាការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO)មានការលោតផ្លោះក្នុងការចរចារ

ពាណិជ្ជកម្មសកល។

សន្និសីទរដ្ឋមន្រ្តី WTOសម្រេចបានកិច្ចព្រមព្រៀង Bali  បើកចេញយថាទស្សន៍ដោះ
ស្រាយភាពទាល់ច្រកនៃវងចរចារ Doha អំពីពាណិជ្ជកម្មសេរីសកលដែលបានចាប់ផ្តើម
កាលពីឆ្នាំ២០០១។ កិច្ចព្រមព្រៀង Bali នេះរួមមានកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបង្កលក្ខណះ
ងាយស្រួលសំរាប់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មតាមរយះកាតកាតបន្ថយភាពស្មុគស្មាញក្នុង
បែបបទគុលុបចោលរបងពាណិជ្ជកម្ម។តាមការព្យាករណ៍ថា៖ប្រសិនបើត្រូវបានអនុវត្ត
យ៉ាងពេញលេញនោះវិធានការគយសំខាន់ៗដែលបានកំណត់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាច
ស្រូបយកប្រាក់១ពាន់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកឲ្យខឿនសេដ្ឋកិច្ចសកលនិងបង្កើត​ការងារ
ធ្វើសំរាប់ពលករចំនួន២១លាននាក់ទៀតផង។

                     

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 9

១០-ខ្យល់ព្យុះHaiyan ដែលបក់បោកចូលហ្វីលីពពីនសម្លាប់មនុស្សជាង៧ពាន់នាក់។

Haiyanជាខ្យល់ព្យុះខ្លាំង១ដែលមានល្បឿន៣០០គីឡូម៉ែត្រក្នុង១ម៉ោងបានបំផ្លិចបំផ្លាញ
ខេត្តជាច្រើននៅភាកខាងកើតនសប្រទេសនេះ​ធ្វើឲ្យមនុស្ស ជាង៧ពាន់នាក់ត្រូវស្លាប់
និង២លាននាក់ទៀតគ្មានទីលំនៅ។ក្នុងពេលនោះសន្បិសីតឲទស្រីពីបំរែបំរួមអាកាសធាតុ
របស់អង្គការសហប្រជាជាតិពុំទាន់មានចំរើនជឿនលឿនណា១ខណះដែលទទួលបាន
គោលការណ៍សារវ័ន្តមួយចំនួនក្នុងការកាត់បន្ថយឧស្ម័នបញ្ចេញចោលតែប៉ុណ្ណោះ៕
                   

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិលេចធ្លោបំផុតក្នុង១ឆ្នាំ២០១៣ - ảnh 10

ប្រតិកម្មទៅវិញ