ในภาษาเย้า ปี่เรียกว่า ฝ่านตี๋ ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีที่ผูกพันธ์กับชีวิตวัฒนธรรมและจิตใจของชาวเย้าเคามาแต่เนิ่นนาน โดยจะใช้เฉพาะในงานแต่งงานและงานเกิ๊บซัก ไม่ใช้ในงานศพ ซึ่งจะเล่นประกอบเข้ากับวงดนตรีพื้นเมืองของชนเผ่าเพื่อสร้างบรรยากาศที่รื่นเริงให้แก่งานต่างๆ

ในระหว่างพิธีแต่งงานปี่จะใช้ในช่วงเวลาที่แตกต่างกันดังนั้นจังหวะลีลาก็จะต้องได้รับการปรับแปลี่ยนให้เข้ากับบริบทของแต่ละขั้นตอนในงาน  ที่น่าสนใจและมีความหมายที่สุดคือลีลาเพลงที่เป่าสำหรับพ่อแม่ของฝ่ายหญิงซึ่งเป็นจังหวะช้าๆทำให้คนฟังรู้สึกถึงความเศร้าเล็กน้อยเมื่อพ่อแม่ต้องส่งลูกสาวไปบ้านสามีและเหมือนคำสอนให้คู่บ่าวสาวต้องรู้จักรักกันเข้าใจกันเพื่อให้ชีวิตคู่มีความสุข นาย Tẩn A Sếnh จากอำเภอสิ่นโห่ จังหวัด ลายโจว์ ซึ่งเป็นศิลปินเป่าปี่ที่มีชื่อเสียงในชุมชนเผ่าเย้ากล่าวว่า“ถ้าอยากเป่าปี่คล่องต้องใช้เวลาฝึกนานเพราะมีท่วงทำนองที่นุ่มนวลกลมกลืนมากมาย การเป่าให้ดีก็ไม่ควรกดนิ้วลงบนโน๊ตเร็วไปเพราะต้องเป่าให้เสียงดังกังวานเหมือนการร้องเพลงลูกทุ่งเผ่าเย้าถึงจะเรียกว่าเป่าดี  การเป่ามีสามสี่วิธี แต่เพื่อเป่าให้มีเสียงต่ำแต่ต้องเป็นเสียงกังวานไปไกล”

เพื่อให้ได้ปี่ที่มีเสียงแหลมใสและชัดเจนต้องมีเทคนิคการทำที่พิถีพิถันตั้งแต่การเลือกใช้วัสดุ โดยปี่ของเผ่าเย้าประกอบด้วย 4 ส่วนคือปาก คอ ลำตัวและลำโพง ส่วนลำตัวของปี่ทำด้วยไม้เนื้อดี มีความยาวประมาณ 30 ซม. มีการเจาะรู 7 รู เรียงตามลำดับเพื่อเปิดปิดนิ้วบังคับเสียงสูงต่ำ ด้านบนเล็กแล้วค่อยๆขยายให้ใหญ่ขึ้นจนถึงส่วนปลายของปี่ ด้านบนของปี่วางจานขนาดเล็กที่ทำจากทองแดง ส่วนประกอบที่สำคัญและเป็นเอกลักษณ์คือลิ้นปี่ที่ช่วยกำหนดเสียงสูงหรือต่ำเป่ายากหรือง่ายไม่ซ้ำใครเพราะทำจากรังหนอนบนต้นฝรั่งและมีเพียงรังหนอนนี้เท่านั้นที่สามารถทำลิ้นของปี่ได้ ด้านล่างเป็นลำโพงที่ทำจากโลหะบาง ๆ ซึ่งมักเป็นทองแดง คุณ Chẻo A Sì จากอำเภอสิ่นโห่ จังหวัด ลายโจว์ กล่าวว่า“การทำปี่ต้องใช้เวลามากพอสมควร สิ่งที่สำคัญที่สุดคือลิ้นปี่ต้องใช้รังหนอนซึ่งหาได้ตามฤดูกาลเท่านั้น ซึ่งเราต้องเก็บรักษาไว้อย่างดีและสามารถใช้งานได้หลายปี ในส่วนของลำโพงต้องเลือกทองแดงที่ดีถึงจะได้เสียงที่ไพเราะ ในหมู่บ้านเมื่อบ้านไหนจัดงานแต่งงานจะเชิญศิลปินเป่าปี่มาร่วมแสดงความยินดีเพื่ออวยพรให้คู่หนุ่มสาวมีความสุข”

ก่อนที่จะเป่าเพลงต่างๆจะต้องมีเพลงนำเปิดรายการ เพื่อเป็นสัญญาณบอกให้ทุกคนทราบว่าจะเริ่มเข้าขั้นตอนต่างๆของงาน แต่ละขั้นตอนจะมีลีลาทำนองที่ต่างกันดังนั้นคนเป่าต้องมีความรู้และเข้าใจในความหมายและบริบทของกิจกรรมถึงจะใช้ทำนองจังหวะได้ถูกต้อง คุณ Chẻo A Xoang จากอำเภอสิ่นโห่ จังหวัด ลายโจว์ ซึ่งเป็นเยาวชนที่ชื่นชอบศิลปะการเป่าปี่ของชนเผ่าตนเผยว่า“ฉันชอบและหลงไหลการเป่าปี่มาแต่ตอนยังเด็ก ดังนั้นได้มาเรียนกับศิลปินเป่าปีอาวุโสในหมู่บ้านและขณะนี้ก็เรียนได้หลายทำนอง สิ่งที่สำคัญและยากที่สุดคือต้องเป่าไม่หยุด ต้องสูดลมหายใจทางจมูกเพื่อเป่าออกมา ขณะนี้คนที่รู้วิธีการเป่าปี่นั้นมีน้อยมากดังนั้นเราก็อยากเรียนรู้เพื่อรักษาวัฒนธรรมของชนเผ่าเพื่อไม่ให้สูญหายไป”

เป็นเวลาหลายชั่วอายุคนแล้วที่ชาวเย้าเคาได้เก็บรักษาปี่พื้นเมืองที่เสมือนเป็นสมบัติของหมู่บ้าน เมื่อเสียงปี่ดังขึ้นก็เป็นการถ่ายทอดความปรารถนาของชาวบ้านในการมีชีวิตที่สันติสุข ความรักและความสุขของคู่หนุ่มสาวและของครอบครัวจะยืนยาวตลอดไป ./.