Trên miền đất mới, dù xa gia đình, bất đồng ngôn ngữ, khác biệt văn hóa... nhưng với mỗi học sinh, sinh viên, cán bộ đến từ CHDCND Lào đã, đang học tập trên đất nước Việt Nam nói chung và tỉnh Sơn La nói riêng đều là quãng thời gian khó có thể quên. Họ không chỉ trở thành nguồn nhân lực có chất lượng cho Lào, mà còn là những “hạt nhân” góp phần gắn kết, vun đắp tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào.

Qua 5 tháng học tập, những lưu học sinh đến từ các tỉnh phía Bắc (Nước CHDCND Lào) đã quen với môi trường mới trên mảnh đất Sơn La. Những bỡ ngỡ, khó khăn khi học tiếng Việt, trong giao tiếp, hay sinh hoạt dần được khắc phục bởi sự tận tâm của giáo viên, cùng những cách làm sáng tạo như: mô hình “đôi bạn Việt – Lào” (mỗi sinh viên Việt Nam hỗ trợ một lưu học sinh Lào); học và thực hành tiếng Việt qua bài hát; tham quan các điểm di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh; đi chợ, mua sắm...

Các cán bộ, giáo viên tích cực ứng dụng công nghệ thông tin và nhiều phương pháp sáng tạo để truyền tải kiến thức cho lưu học sinh Lào - Ảnh: VOV

Chị Chên Ny Ma Lay Sản đến từ tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào đang học tiếng Việt tại Trường Cao đẳng Sơn La, chia sẻ: "Trước khi sang Việt Nam, tôi cảm thấy rất lo lắng và hồi hộp vì chưa biết cuộc sống và việc học tập sẽ thế nào. Đến Sơn La, được sự quan tâm của các giảng viên, sau gần 5 tháng học tiếng Việt, tôi đã có thể nghe, nói, đọc, viết. Các thầy, cô giáo đã có nhiều phương pháp để chúng tôi có thể tiếp thu bài, hay giải thích bằng tiếng Lào để chúng tôi dễ hiểu hơn".

Bằng tâm huyết và tinh thần trách nhiệm, các cán bộ, giảng viên Trường Cao đẳng Sơn La đã đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy tiếng Việt cho người nước ngoài và đào tạo chuyên môn; chủ động bồi dưỡng tiếng Lào để giảng dạy, giao tiếp, hỗ trợ lưu học sinh. Bên cạnh đó, nhà trường cũng tổ chức đa dạng các hoạt động trải nghiệm trong các ngày lễ lớn của hai nước để lưu học sinh Lào và sinh viên Việt Nam cùng giao lưu, trải nghiệm, bồi dưỡng kiến thức.

Ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sơn La, cho biết: "Từ năm 2001 đến nay, Trường Cao đẳng Sơn La đã tổ chức 20 khóa đào tạo Tiếng Việt và chuyên ngành cho gần 3.000 lưu học sinh các tỉnh Bắc Lào. Nhà trường đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ lưu học sinh như chi trả kinh phí hỗ trợ học tập từ nguồn ngân sách tỉnh đảm bảo đúng, đủ. Bên cạnh đó là miễn phí chỗ ở tại ký túc xã, hỗ trợ tiền điện nước, mỗi tháng 3m3 nước, 15 số điện/ người/ tháng; đóng bảo hiểm y tế đầy đủ, để các em được thực hiện chế độ khám chữa bệnh khi có nhu cầu...".

Tất cả các lưu học sinh Lào khi đến học tập tại Sơn La, ngay khi đến địa phương, những người chưa biết tiếng Việt sẽ được học dự bị tiếng Việt 1 năm. Sau đó mới được bố trí học tập cùng sinh viên, học viên Việt Nam theo chuyên ngành và chương trình đào tạo đã đăng ký tại các trường như: Đại học Tây Bắc, Cao đẳng Sơn La, Cao đẳng Y tế Sơn La, Trường trung cấp Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sơn La...

Lưu học sinh Lào được bố trí nơi ở tại ký túc xá của các cơ sở giáo dục - Ảnh: VOV

Anh Chon Ny Phu Thon, đến từ tỉnh Xay Nhạ Bu Ly, nước CHDCND Lào, chia sẻ: "Tôi chọn sang học tại Sơn La vì qua tìm hiểu, tôi biết trường Cao đẳng Sơn La có nhiều năm dạy tiếng Việt cho lưu học sinh Lào và trường Đại học Tây Bắc có chuyên ngành mà tôi muốn học là Công nghệ thông tin. Tôi sẽ cố gắng học tập để sau này về góp sức xây dựng quê hương đất nước Lào".

Thực hiện biên bản ký kết giữa tỉnh Sơn La và các tỉnh Bắc Lào, từ năm 1969 đến nay, tỉnh Sơn La đã đào tạo giúp các tỉnh Bắc Lào hàng nghìn cán bộ, học sinh, sinh viên tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn. Từ năm 2015 đến nay, đã có xấp xỉ 3.000 lưu học sinh Lào đến học tập tại tỉnh Sơn La; hơn 2.100 người trong số này đã hoàn thành chương trình đào tạo và về nước công tác; số còn lại đang tiếp tục học tập tại các trường Cao đẳng, Đại học trên địa bàn. Ngoài số này, còn có trên 600 cán bộ của các tỉnh Bắc Lào được đào tạo về tiếng Việt trở về nước công tác.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Sơn La, cho biết: nhiều lưu học sinh thuộc nguồn tuyển dụng vào bộ máy nhà nước và cán bộ, công chức, viên chức trong diện quy hoạch các chức danh lãnh đạo, quản lý của nước bạn Lào. Điều đó cho thấy sự tin tưởng đáng trân trọng mà các tỉnh nước bạn Lào dành cho Sơn La; và cũng phản ánh những nỗ lực, kết quả tích cực trong hoạt động hợp tác về giáo dục đào tạo nói riêng và quan hệ hợp tác toàn diện giữa tỉnh Sơn La với các tỉnh Bắc Lào nói chung. Việc hợp tác đào tạo lưu học sinh cho các tỉnh Bắc Lào được Sơn La đặc biệt quan tâm. Số lượng lưu học sinh tỉnh Sơn La tiếp nhận hằng năm đều cao hơn. Năm học 2022 – 2023, Sơn La đã xây dựng kế hoạch sẽ tuyển 405 lưu học sinh các tỉnh Bắc Lào. Chúng tôi cũng đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiếp tục cải tiến, quản lý, nâng cao chất lượng đào tạo lưu học sinh.