Tính đến thời điểm này, Sokfarm là doanh nghiệp duy nhất ở Việt Nam chuyên sản xuất các sản phẩm chế biến từ mật hoa dừa và sản phẩm đã được bán ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước và xuất khẩu ra ngoài.
Chị Thạch Thị Chal Thi (tên thân mật Cathy) là người dân tộc Khmer, sinh năm 1989 trong một gia đình thuần nông ở huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh. Năm 2018, sau khi tốt nghiệp thạc sĩ ngành công nghệ thực phẩm tại Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, chị về quê khởi nghiệp bằng nghề truyền thống thu mật từ hoa dừa của đồng bào Khmer vốn gần như đã bị thất truyền.
Tháng 6/2019, chị cùng chồng thành lập Công ty Trách nhiệp hữu hạn Trà Vinh FARM (Sokfarm), đánh dấu điểm khởi đầu cho hành trình đưa sản phẩm mật hoa dừa ra thị trường. Cathy được tiếp cận Chương trình hỗ trợ từ Dự án Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (Dự án SME của tỉnh Trà Vinh) do Chính phủ Canada tài trợ. Trong 2 năm 2019 và 2021, Sokfarm được dự án hỗ trợ 800 triệu đồng để mua sắm máy móc hiện đại. Từ mật hoa dừa có thể chế biến thành hơn 30 sản phẩm. Sokfarm hiện có 6 sản phẩm, gồm: nước uống mật mật hoa dừa, mật hoa dừa cô đặc, đường hoa dừa, mật hoa dừa lên men, giấm mật hoa dừa, nước tương mật hoa dừa.
 Sản phẩm từ mật hoa dừa. Ảnh: Ngọc Anh |
Chị Thạch Thị Chal Thi cho biết: "Mỗi năm Sorpham định hướng có thêm từ 1 đến 2 sản phẩm mật hoa dừa để bán ra thị trường. Sorpham hiện nay tăng trưởng 200% mỗi năm. Trong 3 năm đầu, 90% sản phẩm bán ở thị trường trong nước, xuất khẩu 10%. Hiện tại nhà máy mật hoa dừa đạt chứng chứng nhận hữu cơ của Nhật Bản, Mỹ, Liên minh châu Âu. Sản phẩm đa số đạt OCOP 4 sao, riêng sản phẩm mật hoa dừa cô đặc đang được đánh giá để xếp hạng chất lượng OCOP 5 sao. Sản phẩm bán trong nước có hơn 30 tỉnh, thành phố, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là 2 thị trường lớn nhất của Sokfarm. Sản phẩm đã xuất sang Nhật Bản, Hà Lan, đang thương thảo hợp đồng với Hàn Quốc và tìm kiếm thị trường ở Đức. Mật hoa dừa giúp ổn định huyết áp, ổn định đường huyết và bổ sung dinh dưỡng. Mật hoa dừa được tổ chức Nông lương thế giới đánh giá là ngành có tiềm năng phát triển bền vững Đây là ngành phù hợp với tình hình biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, đặc biệt là tình hình xâm nhập mặn ở các tỉnh miền Tây."
 Chị Thạch Thị Chal Thi. Ảnh: Ngọc Anh |
Tỉnh Trà Vinh là nơi trồng dừa lớn thứ hai của cả nước, chỉ sau tỉnh Bến Tre. Muốn đóng góp cho quê hương, nên sau khi tốt nghiệp Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, dù đang làm việc ở Thành phố Hồ Chí Minh tại một doanh nghiệp lớn của nước ngoài có thu nhập cao, nhưng Cathy vẫn quyết định về quê sinh sống, làm ăn. Với bản tính chịu khó, sáng tạo, chị Thạch Thị Chal Thi luôn được bạn bè, đồng nghiệp yêu quý, học hỏi và tôn trọng.
Anh Kim Hoàng Huynh, người làm ở phòng marketing Công ty Sokfarm, cho biết: "Em có nghe câu chuyện khởi nghiệp của chị Kathy là năm 2018 do giá dừa tỉnh Trà Vinh rớt giá, nhà chị cũng có 2 ha dừa trồng thu nhập không cao. Chị dự định tìm nghề gì đó để tăng thu nhập cho gia đình chị thôi nhưng trong thời gian nghiên cứu những bài báo quốc tế nói về ngành làm mật hoa dừa thì chị quyết tâm làm nghề để người dân trồng dừa có thể tăng thu nhập. Chị tốn nhiêu thời gian tìm tòi học hỏi, bỏ công việc ở Thành phố Hồ Chí Minh đang làm để về quê hương khởi nghiệp ngành này. Chị luôn nghĩ về cộng đồng và quan tâm tới mọi người, tham gia các hoạt động từ thiện."
Dự án sản xuất các sản phẩm từ mật hoa dừa Sokfarm là cả tâm huyết của Cathy trở quê quê hương làm nông nghiệp, với một cách làm mới, một sứ mệnh mới, nâng cao kinh tế cho nông hộ nông dân trồng dừa. Năm 2021, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao chứng nhận các sản phẩm của Sokfarm là ngành hàng thực phẩm Việt Nam chất lượng cao - chuẩn hội nhập. Mật hoa dừa cũng là 1 trong 4 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021 của tỉnh Trà Vinh được Bộ Công Thương chứng nhận.
Chị Thạch Thị Chal Thi đang triển khai mô hình chuyển giao kỹ thuật cho nông dân, dùng vườn dừa họ sẵn có, chuyển cho bà con tự thu mật rồi đem bán lại ở nhà xưởng. Nhờ vậy, hộ dân trồng dừa tăng thu nhập đáng kể, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân địa phương. Chị Thạch Thị Chal Thi kể: "Sokfarm đang liên kết với 30 hộ nông dân trồng dừa ở huyện Tiểu Cần. Sokfarm hướng dẫn hộ nông dân cách chăm sóc hoa dừa, sau đó hộ nông dân cung cấp mật hoa dừa và Sokfarm có ký hợp đồng với từng hộ nông dân để đảm bảo giá, quyền lợi giữa hai bên. Đây là ngành giúp cho hộ nông dân có thu hoạch gấp 3 tới 5 lần trồng dừa lấy nước. Ví dụ như hộ nông dân có 7 cây dừa nếu trồng để thu mật họ có thể thu nhập từ 2,7 triệu đồng đến 3 triệu đồng/tháng còn nếu trồng dừa lấy quả thì chỉ thu được 500 ngàn đồng/tháng. Thế giới đang càng ngày càng dùng nhiều mật hoa dừa. Dự án mật hoa dừa có tác động tích cực ở quê hương giúp người nông dân vừa bảo đảm sinh kế vừa bảo vệ môi trường. Năm 2022 doanh thu công ty có thể đạt 24 tỷ (hơn 1 triệu USD) đồng và mục tiêu tới năm 2025 đạt doanh thu 100 tỷ đồng (hơn 4,3 triệu USD)."
Dự án mật hoa dừa của chị Thạch Thị Chal Thi đã đạt giải thưởng Lương Định Của lần thứ XVI năm 2021, phần thưởng cao quý của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh dành cho Nhà nông trẻ tiêu biểu xuất sắc năm 2021. Cũng trong năm 2021, chị vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 - 2021. Thành công của chị Thạch Thị Chal Thi đã truyền cảm hứng cho những người dân tộc thiểu số muốn khởi nghiệp.