Ấp Tân Thuận  xã Long Tân huyện  Đất Đỏ tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu hiện là nơi cư ngụ của 136 hộ bà con người dân tộc Chơ–Ro. Nơi đây xưa kia là vùng đồi rừng, người Chơ Ro sinh sống chủ yếu bằng nghề làm rẫy, cuộc sống nghèo nàn và không ổn định. Những năm gần đây, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, người Chơ Ro đã chuyển sang định canh, định cư, phát triển nghề trồng trọt và chăn nuôi, đời sống dần được cải thiện. 

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Bà con  Chơ Ro ở đây  luôn luôn nở  nụ cười vui vẻ  và gần gũi mỗi khi có khách. Đây là cảm nhận chung của những ai có dịp ghé thăm Tân Thuận-  ấp  dân tộc Chơ Ro duy nhất của huyện Đất Đỏ. Ông Lý Văn Dương, người dân tộc Chơ Ro, một tấm gương làm ăn giỏi đồng thời là người có tâm  khôi phục giá trị văn hóa Chơ Ro giải thích: đó là mấy năm nay, thu nhập từ kinh tế vườn, từ chăn nuôi của bà con ổn định và ngày càng khấm khá khiến đời sống của bà con được cải thiện; điện lưới và nước sạch đã được đưa đến từng nhà cho bà con sử dụng hàng ngày. Bà con ưng cái bụng lắm, không vui, không cười sao được?

Bản thân ông Dương cũng vui lắm, vì đứa con út trong đàn con của anh đã tốt nghiệp đại học, vậy là cả 7 đứa con của anh đều được học hành và có bằng cấp hẳn hoi, tấm thẻ để các cháu vào đời. Anh hớn hở khoe đàn lợn 50 con và gần 1 ha đất vườn cây trái thương phẩm của anh đang phát triển tốt.

Ông Dương bảo: "Hồi trước đời sống khó khăn lắm, 4-5 năm nay  ổn định rồi, con cái đi làm trong công ty, ủy ban ở đây hỗ trợ nhiều mặt, kể cả tập huấn trồng trọt, chăn nuôi…”.

Ngoài  kinh tế nông nghiệp, bà con Chơ Ro ở đây còn mạnh dạn làm quen với các loại hình dịch vụ khác để tăng thu nhập. Gia đình bà Lý Thị Hương vừa lo chăm sóc vườn hồ tiêu, vườn  điều còn mở cửa hàng bán tạp hóa phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của bà con trong ấp. Mấy năm nay nhờ giá hồ tiêu, hạt điều tăng hơn trước, cộng thêm đồng ra đồng vào từ cửa hàng tạp hóa giúp gia đình bà có nguồn thu nhập ổn định, khoảng gần trăm triệu đồng một năm. Con cái cháu chắt của bà đều sống chung với bà dưới mái nhà xây khang trang, lúc nào cũng rộn ràng tiếng cười nô đùa của bọn trẻ.

Theo bà Hương: "So với năm trước, năm nay có chương trình nông thôn mới, bà con sống vui vẻ vì có điện, nước. Trước đây đồng bào dân tộc không có vốn, nay nhờ chính quyền giúp đỡ vay vốn. Vốn theo ngân hàng chính sách xã hội có 28 triệu đồng. Nếu được vay thêm nữa thì tôi sẽ đầu tư thêm vào sản xuất, chăn nuôi và mở rộng cửa hàng".

Vốn là vùng đồi rừng, đất đai ở Tân Thuận hầu hết là đất  ba–zan màu mỡ, thích hợp với cây ăn trái, cây công nghiệp. Nhiều năm nay, bà con Chơ Ro ở đây đã tận dụng thế mạnh đất đai để tích cực phát triển loại hình kinh tế vườn – chuồng, nuôi trồng các loại cây con đặc sản được thị trường ưa chuộng. Ngành nông nghiệp địa phương cũng tố chức tập huấn cho bà con về kĩ thuật nông nghiệp, hỗ trợ bà con tham gia các dự án về chăn nuôi bò, dê, dự án chuyên canh cây trồng  như mãng cầu, hồ tiêu, hạt điều có giá trị kinh tế cao.

Hướng đi đúng trong phát triển nông nghiệp đã dẫn đến những đổi thay nhanh chóng bộ mặt nông thôn. Một vùng đất “rừng thưa đồi trọc”  thưở trước nay đã trở thành ấp nông thôn mới Tân Thuận trù phú. Giữa bạt ngàn vườn hồ tiêu, vườn cà phê, điều, cao su, chuối xanh mát mắt là các căn  nhà của bà con Chơ Ro được xây cất khang trang. Toàn bộ các trục đường trong ấp đều được trải nhựa, đi lại thuận tiện. Con em bà con được hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế, khám chữa bệnh, học phí và sách vở đến trường; lại thêm huyện quan tâm xây dựng cho bà con Nhà sinh hoạt đồng bào dân tộc Chơ Ro, giúp bà con có nơi tổ chức lễ hội nhân dịp lễ, tết cổ truyền. Bên cạnh đó, việc bảo tồn ngôn ngữ cổ của người Chơ Ro cũng được địa phương quan tâm.

Anh Nguyễn Ngọc Quân, Trưởng ấp Tân Thuận cho biết: "Địa phương đã có kế hoạch phục hồi bản sắc  văn hóa dân tộc Chơ Ro, đặc biệt là tiếng nói. Chúng tôi mời các già làng lớn tuổi truyền dạy lại cho con em để duy trì tiếng nói, còn chữ viết thì người Chơ Ro không có. Trường nội trú dân tộc ở đây đang phục hồi lại nguyên âm và phiên âm ra để có chương trình giảng dạy cho các em các cháu sau này, giữ gìn được tiếng nói”.

Chương trình Nông thôn mới  sẽ hỗ trợ bà con Chơ Ro tập trung thâm canh tăng vụ, phát huy hiệu  quả của các mô hình kinh tế, sánh ngang với mức thu nhập của bà con các vùng khá trong huyện.

Đưa chúng tôi thăm Nhà sinh hoạt đồng bào  dân tộc Chơ Ro, ông Lý Văn Dương say sưa  giới thiệu các vật dụng truyền thống của đồng bào Chơ Ro như chiêng,  gùi, cối, nỏ và cho biết: hàng năm khoảng từ tháng 2 đến tháng 3 âm lịch, vào những đêm có trăng sáng, trong tiếng chiêng trầm hùng, cộng đồng người Chơ Ro quây quần tại đây để hát múa trong lễ hội Sa Yang Va (lễ cúng Thần lúa), cầu mong một năm được mùa, cuộc sống bình yên.

Tạm biệt ấp Tân Thuận, chúng tôi cầu chúc cho cuộc sống của đồng bào Chơ Ro ngày càng khấm khá, để không gian nơi đây luôn đầy ắp tiếng cười.