Là địa phương giàu bản sắc văn hoá, có truyền thống cách mạng và được thiên nhiên ưu đãi nhiều cảnh quan đẹp, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, là nơi có tiềm năng du lịch bậc nhất ở phía đông bắc tỉnh Gia Lai. Thực tế, trong thời gian qua, địa phương đã có nhiều kế hoạch, giải pháp phát triển du lịch để khai thác được các tiềm năng, lợi thế. Trong đó, du lịch cộng đồng đang mang lại hiệu quả cao, hỗ trợ đắc lực để địa phương quảng bá, bảo tồn nét đẹp văn hoá truyền thống của người Bahnar bản địa.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Khi chưa có dịch bệnh Covid-19, gia đình bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh, ở thành phố Hồ Chí Minh, đã chọn huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, làm điểm đến để khám phá, nghỉ dưỡng. Bà Hạnh cho biết để được khám phá văn hoá bản địa, gia đình bà lựa chọn lưu trú trong homestay trong làng kháng chiến Stơr, xã Tơ Tung. Chỉ sau 2 ngày ở đây, cả nhà đã rất ấn tượng với những món ăn truyền thống mộc mạc nhưng rất ngon miệng như gà nướng ăn với cơm lam, chấm muối vừng; lá mì cà đắng, heo nướng trong ống lồ ô…
Ở đây, bà Hạnh còn được xem các nghệ nhân biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca, đan lát, dệt vải. Tất cả những điều đó cùng sự thân thiện của người dân địa phương khiến bà Hạnh thêm quý mến con người và văn hoá Tây Nguyên.
 Du khách khám phá cồng chiêng của người Bahnar |
Bà Hạnh cho biết: “Thăm quan xung quanh Kbang này tôi được nhìn đoàn múa cồng chiêng rất là thú vị, văn hoá Kbang thể hiện điều gì đó rất đặc trưng ở vùng miền mình. Chắc chắn tôi sẽ quay lại. Hi vọng là khi tôi quay lại thì Kbang phát triển hơn nữa, mỗi ngày một phát triển và sầm uất hơn.”
Ông Đinh Grêng ở làng kháng chiến Stơr, xã Tơ Tung cho biết, khi chưa có dịch bệnh Covid-19, mỗi ngày khu di tích làng kháng chiến Stơr đón trung bình từ 20 đến 30 khách từ nhiều tỉnh thành tới thăm quan. Vì thế, với sự hướng dẫn của cán bộ văn hoá huyện, người dân trong làng bảo ban nhau giữ gìn vệ sinh đường làng, ngõ xóm; không xả rác, bảo vệ cây xanh để giữ gìn cảnh quan. Những gia đình phục vụ lưu trú cho khách còn được tập huấn thêm về chế biến thức ăn đảm bảo vệ sinh, kỹ năng giao tiếp với khách lưu trú.
Đội chiêng làng Stơr mà ông là thành viên cũng cố gắng đánh những bài chiêng vui tươi, rộn rã nhất để giới thiệu cho du khách về nghệ thuật độc đáo của dân tộc mình: "Bahnar đã nền: Nghệ thuật cồng chiêng của người Bahnar chung tôi rất đa dang, đặc sắc. Vào mỗi dịp mừng lúa mới, mừng nhà mới, đâm trâu, đám cưới, đám chết đều có những bài chiêng khác nhau. Khi du khách đến đây, chúng tôi sẽ biểu diễn bài chiêng “Mừng chiến thắng”. Bài này thể hiện niềm vui sướng của đồng bào Bahnar vào năm 1975, khi đất nước thống nhất, đồng bào được tự do. Bài này có tiết tấu nhanh, vui tươi, rộn rã.”
 Một đội chiêng nữ ở huyện Kbang. |
Anh Đinh Mỡi, cán bộ Phòng Văn hoá Thông tin huyện Kbang, phụ trách di tích Làng kháng chiến Stơr, xã Tơ Tung, cho biết thêm: "Du khách đến với làng Stơr sẽ được thưởng thức nghệ thuật cồng chiêng, các nhạc cụ dân tộc, những bài dân ca Bahnar. Tất cả đều do người dân trong làng phục vụ. Nhờ có du lịch cộng đồng, mà người dân địa phương có thu nhập, và công tác bảo tồn văn hoá truyền thống Bahnar cũng hiệu quả hơn.”
Ông Nguyễn Đình Chi, Trưởng phòng Văn hoá Thông tin huyện Kbang cho biết, hiện nay địa phương có 4 làng du lịch cộng đồng là làng Chiêng (thị trấn Kbang), làng Mơ Hra, làng Kjang (xã Kông Lơng Khơng) và làng kháng chiến Stơr (xã Tơ Tung). Từ năm 2017 tới nay, UBND huyện Kbang đã ban hành 2 kế hoạch về việc phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương. Theo đó, từ nay tới 2025, huyện xác định sẽ xây dựng được 7 làng du lịch cộng đồng ở các xã Sơn Lang, Tơ Tung, Krong, Đăk Krong, Kông Lơng Khơng và thị trấn Kbang, đáp ứng được nhu cầu du lịch của trên 20 nghìn khách mỗi năm.
Theo đó, các địa phương đang thực hiện các công việc cụ thể như khôi phục lại các nghề truyền thống như sản xuất rượu cần, nghề đan lát, dệt thổ cẩm, chế tác nhạc cụ dân tộc, các loại công cụ, đồ dùng sinh hoạt thường ngày của người dân... để phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm. Hiện nay, huyện cũng đang duy trì được 90 đội chiêng trẻ em, cùng hàng trăm đội chiêng của các làng nhằm bảo tồn không gian văn hoá cồng chiêng.
Ông Nguyễn Đình Chi cho biết thêm: “Mô hình du lịch cộng đồng được huyện xác định từ 2019 đến 2020, định hướng đến 2025 theo hướng lấy du lịch cộng đồng làm nền tảng cho bảo tồn văn hoá, lấy bảo tồn văn hoá để làm du lịch cộng đồng. Chúng tôi duy trì các đợt liên hoan cồng chiêng, phục dựng lại những lễ hội, nghề truyền thống của dân tộc, đầu tư bồi dưỡng nghệ nhân. Hàng năm huyện đều tổ chức những hoạt động đó gắn liền với ngày hội du lịch.”
Loại hình du lịch cộng đồng ở huyện Kbang thu hút nhiều du khách đang là hướng phát triển kinh tế bền vững, giúp địa phương khai thác được lợi thế lịch sử và bảo tồn văn hoá truyền thống Bahnar hiệu quả, thiết thực hơn.