Giáo sư Wendy Bacon (Đại học Sydney) - nhà báo điều tra nổi tiếng, trong một lần về thăm Đền Hùng đã bộc bạch: “Australia được hợp thành bởi người dân tứ xứ, cả nước không có chung một ông tổ để thờ phụng như ở Việt Nam. Có chung cội rễ, đó là niềm tự hào của người Việt các bạn mà không phải dân tộc nào cũng có được”.
Sau khi tổ chức thành công Ngày Việt Nam tại Áo, một nhóm Việt kiều đã nung nấu ý tưởng phối hợp tổ chức ngày Việt Nam đúng vào ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hàng năm.
Được chọn là một trong 15 Việt kiều tiêu biểu về dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ IX, nhà báo Bích Yến - đại diện thường trú báo Văn nghệ tại châu Âu, đã từng chia sẻ ý tưởng này và được nhiều người hưởng ứng, trong đó có Giáo sư Tạ Ngọc Tấn - Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương và Đại sứ Nguyễn Phú Bình - Chủ tịch Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài.
Hàng đầu: Giáo sư Tạ Ngọc Tấn (thứ hai từ phải) và Đại sứ Nguyễn Phú Bình (thứ hai từ trái) tại buổi họp bàn tổ chức Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu
Tại buổi họp bàn thành lập Ban vận động Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu, Đại sứ Nguyễn Phú Bình cho rằng: “Đã đến lúc chúng ta không nên nghĩ thay đồng bào ngoài nước mà cần lắng nghe tâm tư, suy nghĩ của bà con. Nguyện vọng muốn lấy một ngày Việt Nam trùng với ngày Giỗ Tổ trong nước là rất đáng trân trọng. Việt Nam có nhiều ngày bà con có thể tập hợp, nhưng ngày Giỗ Tổ mùng Mười tháng Ba thì dù có khác biệt về chính kiến, ai cũng dễ dàng chấp nhận, đồng thuận”.
GS. Tạ Ngọc Tấn ghi nhận đây là ý tưởng hay, cách tiếp cận hợp lý. Theo ông, chọn một ngày đại đoàn kết dân tộc và tôn vinh giá trị Việt là việc cần làm để bạn bè quốc tế thêm hiểu văn hóa, văn hiến, cốt cách Việt Nam. Giáo sư cho biết, là dòng giống con Lạc cháu Hồng, bất cứ người Việt nào cũng tự hào về nguồn cội của mình. Cá nhân ông xin tình nguyện làm hội viên của Ban vận động Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu.
Kết nối tấm lòng Việt
Ngày xưa, việc giỗ Tổ Hùng Vương không định rõ ngày nào, dân địa phương thường lựa chọn một ngày tốt vào mùa Xuân hoặc mùa Thu. Cách đây tròn 100 năm, xét bản tấu trình của quan Tuần phủ Phú Thọ Lê Trung Ngọc, ngày 25/7/1917, Bộ Lễ triều Nguyễn đã chính thức định lệ ngày quốc lễ - Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày 10/3 âm lịch hàng năm. Năm 2007, Bộ luật Lao động được sửa đổi, chính thức cho phép người lao động được nghỉ hưởng nguyên lương vào ngày này.
Sau khi Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được thế giới vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, những năm gần đây, việc giỗ Tổ được truyền hình trực tiếp trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh ở Đền Hùng và được các kênh truyền hình cả nước tiếp sóng. Đồng thời, với lễ cúng giỗ vua Hùng tại Đền Hùng ở Phú Thọ, tất cả các điểm thờ tự vua cùng vợ con, tướng lĩnh thời Hùng Vương trên toàn quốc đều đồng loạt dâng hương tri ân công đức tổ tiên. Truyền thông đã và đang góp phần không nhỏ vun đắp tinh thần đồng thuận dân tộc.
Thêm vào đó, ngày nay mạng xã hội đang có sức mạnh vượt trội để kết nối những tấm lòng cùng hướng về nguồn cội. Nếu đúng ngày 10/3, sinh viên của một vài trường đại học trong nước hay một số cộng đồng cư dân Việt ở nước ngoài đồng loạt đổi avatar (ảnh đại diện), mỗi người một tấm ảnh hoặc logo hướng về nguồn cội thì sức mạnh truyền thông sẽ không hề nhỏ.
Nén tâm hương hướng về Quốc Tổ
Ban vận động thống nhất dự định Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu sẽ được tổ chức theo phương án gồm bảy nội dung: đồng loạt tiến hành tổ chức lễ dâng hương hướng về đất Tổ trước khi khai mạc sự kiện; tổ chức chương trình nghệ thuật, tái hiện câu chuyện về dòng giống con cháu Lạc Hồng, nhằm giới thiệu đến kiều bào và công chúng, bạn bè, giới chính khách, giới báo chí - truyền thông quốc tế về cội nguồn dân tộc Việt Nam; trình diễn nghệ thuật ẩm thực đa dạng của người Việt; giới thiệu các mặt hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống và các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu; giới thiệu các di sản văn hóa phi vật thể, di sản thiên nhiên thế giới, các danh lam thắng cảnh của Việt Nam tại sự kiện; phối hợp với các nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên nổi tiếng ở nước sở tại xây dựng các tiết mục nghệ thuật giao lưu, giới thiệu nghệ thuật truyền thống của Việt Nam; phối hợp mời các nhà khoa học, chính trị gia, các nhà văn, nhà báo, cơ quan báo chí truyền thông nước sở tại và các tổ chức quốc tế cùng đồng hành với sự kiện. Theo đó, bảy nội dung sẽ áp dụng cho những nơi tổ chức được sự kiện. Với những nơi chưa thể tổ chức, chỉ cần đúng ngày Giỗ Tổ, mỗi nhà đồng loạt thắp một nén tâm hương hướng về nguồn cội.
Nhà báo Bích Yến cũng cho biết, sau khi Ngày Việt Nam tại Áo được tổ chức thành công, Bộ trưởng Ngoại giao Áo Sebastian Kurz nhận xét: “Các sự kiện giống như vậy có thể góp phần làm tăng cường sự giao tiếp giữa con người với con người. Tôi muốn nhấn mạnh đến sự đóng góp rất tích cực của cộng đồng Việt Nam tại Áo và các thế hệ người Áo gốc Việt vào nền kinh tế và làm giàu thêm cuộc sống văn hóa”.
Dự kiến, năm 2018, cộng đồng người Việt tại Áo, Czech và Hàn Quốc sẽ tổ chức Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu. Hy vọng rằng, nỗ lực này sẽ tiếp tục tạo ấn tượng tốt đẹp với bạn bè quốc tế.