Văn hóa Việt không đơn thuần chỉ tồn tại ở những di sản to lớn với sự tôn vinh của UNESCO mà là sự tồn tại và lan tỏa từ chính trái tim mỗi con người Việt Nam.

Vinh quang nơi xứ người

Trong lịch sử hàng trăm năm trước đã có nhiều người Việt Nam lưu tiếng thơm, ghi danh muôn đời khi sống và cống hiến tại nước ngoài, để lại niềm tự hào cho nước Nam. Ngày nay qua truyền thông trong và ngoài nước, nhiều người Việt Nam đã biết tới tiến sĩ Alan Phan - doanh nhân Việt đầu tiên đưa công ty của mình lên sàn chứng khoán Mỹ.

Hay ông Trần Ngọc Phúc (tên Nhật của ông là Kazufuku Nitta) vừa được nhận Huân chương Mặt trời mọc từ Nhà vua Nhật Bản (tháng 11/2018) vì đã phát triển kỹ thuật “máy hô hấp nhân tạo dao động cao tần số (HFO)” cho trẻ sơ sinh và các cháu sinh thiếu tháng, góp phần tích cực vào trị liệu y khoa tại Nhật Bản. Tuy già yếu, nhưng vợ chồng giáo sư Trần Thanh Vân và Lê Kim Ngọc với Quỹ giáo dục Odon Vallet đã đóng góp không ngừng nghỉ cho sự phát triển tri thức Việt Nam. Và hàng triệu người Việt khác trên khắp địa cầu vẫn từng giờ từng phút đóng góp sức lao động vào sự phát triển của nước sở tại và luôn đau đáu về quê hương khi hằng năm, lượng kiều bào về nước khoảng trên dưới 1 triệu người.

Nghệ thuật truyền thống Việt Nam được giới thiệu tại Lễ hội Việt Nam tại tỉnh Kanagawa, Nhật Bản: Ảnh Bùi Hùng)

Đến nay, Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) đã đầu tư gần 3.000 dự án với tổng số vốn đăng ký gần 4 tỷ USD, tập trung vào những lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của đất nước, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ cao. Bên cạnh đó, lượng kiều hối đang có xu hướng tăng mạnh. Trong 12 năm trở lại đây, số lượng kiều hối gửi về nước tăng 10-15%/năm; năm 2017 là 13,8 tỷ USD (theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới), năm 2018 đạt 15,9 tỷ USD, tương đương 6,6% GDP cả nước.

Khơi gợi tinh thần Việt, san sẻ yêu thương

Dù ở Bắc Mỹ hay châu Úc, người Việt Nam luôn có tinh thần tự hào dân tộc, cảm hóa và gây dựng lòng tin để những người xung quanh hiểu rằng sự yêu thương và sẻ chia mới là tất cả. Sư cô Thích Tâm Trí, Hội trưởng Hội Phật tử Việt Nam tại Nhật Bản trong nhiều năm qua vẫn hun hút bóng gầy tại ngôi chùa Đại Ân Honjo, (tỉnh Saitama, Nhật Bản), hằng ngày tụng kinh niệm phật cầu an lành cho chúng sinh, đất nước hưng thịnh, thức trắng đêm làm đồ ăn, quyên góp tiền giúp đỡ người dân vùng động đất, lũ lụt.

Ngoài việc góp sức mình vào duy trì một tinh thần phong phú cho người Việt sống tại Nhật Bản, sư cô Thích Tâm Trí đã cùng Hòa thượng người Nhật Bản Daiichi xây dựng chùa Nisshin Kutsu (tại Tokyo), chùa Đại Ân Honjo - là nơi sinh hoạt tâm linh cho cộng đồng Việt tại Nhật Bản và phật tử Nhật Bản. Trong những năm qua Hội đã xây dựng niềm tin, củng cố sự hòa hợp trong cộng đồng, định hướng, làm chỗ dựa tinh thần cho các bạn tu nghiệp sinh, du học sinh đang học tập, làm việc tại Nhật Bản; thông qua những hoạt động thiết thực để mang hình ảnh đất nước, con người, phật giáo Việt Nam tới bạn bè Nhật Bản.

                Bữa cơm quây quần của gia đình nhà báo Bùi Hùng và khách mời tại Nhật Bản.

 Từ khi thành lập tới nay, Hội Phật tử Việt Nam tại Nhật Bản có rất nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, gắn kết, giúp đỡ cộng đồng người Việt Nam, đồng thời là cầu nối hữu nghị quan hệ Việt - Nhật. Hội đã quyên góp hàng triệu yen Nhật ủng hộ nạn nhân động đất tại tỉnh Kumamoto, 2,5 triệu yen hỗ trợ bà con tỉnh Hà Tĩnh chịu thiệt hại lũ lụt. Đặc biệt từ năm 2012 đến nay, hội đã trực tiếp cầu siêu, làm lễ hỏa táng, đưa thi hài, tro cốt đưa về nước và để tại chùa Việt Nam tại Nhật cho hơn 80 người Việt Nam không may chết tại Nhật Bản. Hằng năm, Hội cũng tổ chức cầu siêu cho hương linh các anh hùng, liệt sĩ hy sinh để bảo vệ biển đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam.

Sự lan tỏa văn hóa Việt trên thế giới

Có lẽ, đối với một con người, tiếng nói của đất mẹ là nguồn cội của máu thịt chính bản thân mình. Tại thành phố Kobe, tỉnh Hyogo, Nhật Bản, những thế hệ thứ 3, thứ 4 đã dần quên tiếng Việt. Cuộc sống mưu sinh khiến cha mẹ các em dần theo thói quen nói tiếng bản địa, quen món ăn và thích thú những sinh hoạt nơi vùng đất mới. Nhưng may mắn thay tại đây đã có lớp học tiếng Việt cho các cháu từ 3-13 tuổi do Hội người Việt Nam tại Kobe tổ chức. Hiểu tiếng Việt, các cháu hiểu thêm sự thiêng liêng về dòng máu Việt trong người mình, thích thú với những bài hát, câu chuyện về nguồn cội. Và lớp học tiếng Việt nơi đây cùng sự giúp đỡ của các cơ quan chức năng của Chính phủ Nhật Bản, đã gìn giữ và phát triển văn hóa Việt trong một cộng đồng Việt ở một nền văn hóa khác.

Ông Katsuhito Asano, Nguyên Thứ trưởng, nguyên Phó Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản. 

Hội người Việt tại Kobe nói riêng và Hội người Việt Nam tại Nhật Bản nói chung, ngoài việc tích cực tổ chức các lớp dạy tiếng Việt còn tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, bán hàng từ thiện gây quỹ, ủng hộ những trường hợp khó khăn ở Việt Nam và Nhật Bản.

Không chỉ ở Nhật Bản, các khu vực khác như Đài Loan (Trung Quốc), Mỹ, Séc, Đức… có những tổ chức Hội của người Việt Nam đang hoạt động tích cực, bền bỉ vừa nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người Việt Nam tại nước sở tại, vừa góp phần duy trì và quảng bá, phát triển những nét đẹp đặc trưng của con người Việt, văn hóa Việt Nam trong cộng đồng người Việt tới người dân các nước nơi mình sinh sống và làm việc. Văn hóa Việt Nam chỉ được bạn bè quốc tế biết đến khi mỗi con người Việt Nam thật sự cảm nhận được giá trị và truyền bá bằng tâm hồn của người con đất Việt.