Theo Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, luỹ kế từ thời điểm Luật đầu tư nước ngoài có hiệu lực (từ 1987)- là khung pháp lý đầu tiên về đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, đến cuối năm 2023, đã có 143 quốc gia, vùng lãnh thổ tới đầu tư tại Việt Nam với gần 40 nghìn dự án, tổng vốn đăng ký hơn 462 tỷ USD. Khu vực FDI hiện là đầu tàu dẫn dắt xuất khẩu Việt Nam – chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu, cùng nhiều vai trò quan trọng khác. Tiềm năng thu hút FDI của Việt Nam đang rất lớn, nhưng song song với đó là những điểm nghẽn cần tháo gỡ, để dòng vốn này được khơi thông đạt kỳ vọng.

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

TS Nguyễn Quốc Việt – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: VOV

Đó là những lí do lí giải thu hút FDI là một trong những trọng tâm tăng trưởng của kinh tế Việt Nam. Ông Koen Soenens, Giám đốc Kinh doanh và Marketing Khu công nghiệp DEEP C khẳng định: Việt Nam có những yếu tố rất hấp dẫn đầu tư như có vị trí chiến lược, có lực lượng lao động trẻ được đào tạo tốt, môi trường đầu tư liên tục được cải thiện, với nhiều hiệp định thương mại mới đã ký kết rất phù hợp và có lợi cho các DN chúng tôi. Đặc biệt Việt Nam là một thị trường mới nổi, hiện tại là trung tâm thu hút sự quan tâm của các quốc gia trên thế giới. Tôi tin, đầu tư của các DN như chúng tôi vào Việt Nam sẽ còn nhiều.

Theo nhiều nhà đầu tư quốc tế, muốn thu hút đầu tư ngày càng tích cực, Việt Nam phải có các điều kiện cần và điều kiện đủ. Điều kiện cần chính là những lợi thế - phản ánh vị thế hiện có của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư, còn điều kiện đủ là nhiều yếu tố khác như môi trường đầu tư, quan điểm chỉ đạo điều hành, giấy tờ, thủ tục pháp lý… để tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp phát triển và đóng góp tăng trưởng. Ông Nguyễn Hải Minh – Phó Chủ tịch Hiệp doanh nghiệp Châu âu tại Việt Nam (Eurocham) dẫn chứng:Việt Nam hiện nay đang làm tốt trong giải ngân đầu tư công và những công trình về cơ sở hạ tầng đang được triển khai rất quyết liệt nhưng việc tận dụng nguồn vốn tư nhân mà đặc biệt là nguồn vốn PPP còn nhiều hạn chế. Rồi với kỳ vọng được chuyển giao công nghệ.  Chúng tôi muốn nói đến vấn đề rào cản đối với chuyên gia nước ngoài khi sang làm việc tại Việt Nam - về giấy phép lao động, đặc biệt là chuyên gia từ các quốc gia tiên tiến cần được dễ dàng hơn thì họ mới có thể sang làm việc tại Việt Nam và chuyển giao công nghệ, tri thức 1 cách tự nhiên nhất.

Mặc dù nêu bật những bất cập, thách thức cần quan tâm điều chỉnh nhưng số liệu đại diện Eurocham cung cấp cho thấy tín hiệu đầu tư từ cộng động doanh nghiệp Châu âu vào Việt Nam đang và sẽ tiếp tục xu hướng tích cực. Điều quan trọng để khơi thông dòng vốn từ nguồn lực này, theo TS Trần Toàn Thắng- Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư là: Họ đầu tư phụ thuộc vào triển vọng kinh tế cả bên ngoài và bên trong. Nhà nước phải gửi được tín hiệu nền kinh tế ngày càng tốt - tín hiệu các công trình hạ tầng, kết nối lớn giữa các tỉnh, các vùng kinh tế…. rất tốt. Tuy nhiên, còn những điểm nghẽn, đó là câu chuyện về vốn tín dụng, về thị trường trái phiếu, phải quan tâm

Ở góc độ cơ quan quản lý, tham mưu hoạch định chính sách, điều phối và thúc đẩy thực thi chính sách nhằm thu hút-hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp FDI đồng hành cùng kinh tế đất nước, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục đầu tư nước ngoài khẳng định:Chúng ta đã có Chiến lược tăng trưởng xanh, có kế hoạch hành động thực hiện mục tiêu Nhưng điều đó là chưa đủ. Chính phủ sẽ cần tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, đảm bảo rằng khung khổ pháp lý thực sự thuận lợi, có tính khuyến khích. Trong đó, cần tìm ra cơ chế chính sách ưu đãi thiết thực, đúng và trúng để hỗ trợ doanh nghiệp.

Chính phủ cũng đã nhận diện được các vấn đề cần quan tâm trong nỗ lực đạt mục tiêu kỳ vọng này. Vấn đề không chỉ ở tầm vĩ mô thay đổi, điều chỉnh các chủ trương,chính sách, đó còn là sự chủ động phối hợp của toàn hệ thống thực thi chính sách, đặc biệt là trong xu hướng tăng trưởng xanh, bền vững. Chỉ khi có sự hợp lực - từ hoạch định chính sách, thực thi chinh sách, …thì nỗ lực thu hút, khơi thông dòng vốn FDI mới có thể thay đổi theo chiều hướng ngày càng tích cực, như kỳ vọng.