Việc Quốc hội Việt Nam thông qua Hiệp định Thương mại tự do EU- Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư và (EVIPA) được coi tạo một bước tiến vượt bậc trong quan hệ với Liên minh châu Âu. Đây còn là cách thể hiện ý nghĩa nhất nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao giữa EU và Việt Nam. Hiệp định EVFTA và EVPIA được kỳ vọng tạo ra những nền tảng hợp tác mới giữa Việt Nam và EU đặc biệt về thương mại, đầu tư chất lượng cao.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Ngay sau khi Quốc hội thông qua hiệp định EVFTA, Đại sứ Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam Giorgio Aliberti có ngay những chia sẻ với báo chí khi nhấn mạnh, đây một dấu mốc lịch sử vô cùng quan trọng giữa EU và Việt Nam:
"Tôi vui mừng được chứng kiến thời điểm lịch sử khi Quốc hội Việt Nam bỏ phiếu thông qua với tỷ lệ tán thành cao, như lần Nghị viện châu Âu thông qua trước đó. Có thể nói, đây là sự thể hiện mạnh mẽ và rõ ràng cam kết giữa 2 bên trong thúc đẩy thực thi 2 hiệp định quan trọng này. Chúng ta đã có quá trình nỗ lực của gần 10 năm đàm phán. Bên cạnh đó, Quốc hội Việt Nam thông qua Công ước 105 của ILO.Điều này thúc đẩy tiêu chuẩn xã hội, lao động của Việt Nam cao hơn". Đại sứ Giorgio Aliberti nói,
 Đại sứ Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam tại họp báo sau khi Quốc hội Việt Nam phê chuẩn hiệp định EVFTA và EVIPA ngày 08/06. Ảnh VNnet |
Khi đi vào hiệu lực dự kiến vào 1/8/2020, EVFTA sẽ mang lại những tác động tích cực ngay lập tức cho các doanh nghiệp Việt Nam và Châu Âu. Đó là việc thuế quan sẽ áp dụng giảm về 0% cho71% hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang EU và 65% hàng EU vào Việt Nam. Có tới 99% các loại thuế quan còn lại sẽ được Việt Nam giảm dần đến bãi bỏ trong vòng 10 năm và EU trong lộ trình 7 năm.
Theo nghiên cứu mới đây của Ngân hàng Thế giới, EVFTA dự kiến làm tăng thêm 2,4% tăng trưởng GDP của Việt Nam. Xuất khẩu Việt Nam sẽ tăng trưởng 12% và sẽ có hàng trăm nghìn người thoát nghèo nhờ hiệp định này. Đại diện của EU tại Việt Nam khẳng định: Hiệp định EVFTA là thành tố rất quan trọng, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế cũng như trao đổi thương mại song phương: “Ở góc độ Việt Nam, người tiêu dùng sẽ có cơ hội tiếp cận các sản phẩm phong phú từ EU với tiêu chuẩn cao, giá cả phải chăng; doanh nghiệp Việt Nam cũng có cơ hội nâng cao khả năng cạnh tranh phát triển, thúc đẩy việc xuất khẩu hàng hoá,. nâng cao tiêu chuẩn về lao động, bảo vệ môi trường. Tôi thấy có rất nhiều tác động tích cực mà hiệp định này mang lại”.
Khi EVFTA được thực thi, hoạt động thương mại - đầu tư giữa EU và Việt Nam được thúc đẩy mạnh mẽ, khả năng sẽ kích hoạt một làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài mới vào Việt Nam. Chính vì vậy, theo ông Giorgio Aliberti việc cần làm ngay là hai bên khẩn trương thúc đẩy hoạt động thương mại. Và, đầu tư FDI chất lượng cao chính là chất xúc tác quan trọng giúp Việt Nam tăng trưởng kinh tế bền vững đồng thời hội nhập tốt hơn với toàn cầu.
“Chúng tôi đánh giá Việt Nam đang có cơ hội vàng để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu trong bối cảnh sau dịch Covid-19. Bởi vì, sau đại dịch, nhiều người nhận ra rằng không nên tập trung vào một quốc gia nào mà phải đa dạng hoá chuỗi cung ứng. Đứng trước lợi ích của hiệp định EVFTA, so sánh với các quốc gia tương đồng, thì Việt Nam đang có lợi thế để tiếp cận thị trường EU nhiều hơn cả. Đó là 2 yếu tố quan trọng, tạo ra những cơ hội vàng để Việt Nam nắm bắt. Ông Giorgio Aliberti nói,
Về quan hệ thương mại, từ năm 2011-2018, tăng trưởng xuất khẩu Việt Nam sang EU đạt mức khiêm tốn 16%. Trong ASEAN, tuy Việt Nam là nước xuất khẩu hàng hóa lớn nhất sang EU nhưng lại chỉ mua lượng hàng hóa chỉ bằng 1/3 từ EU. Hiện Liên minh châu Âu chỉ là đối tác FDI lớn thứ 5 của Việt Nam. Vì thế, với EVFTA, Việt Nam và EU sẽ có thêm nhiều cơ hội để cải thiện những hạn chế.
 EVFTA biểu tượng hợp tác EU- VN. Ảnh minh họa Vietnamnet |
Đặc biệt, nền tảng hợp tác mới với EU sẽ là cơ hội tốt đề các doanh nghiệp Việt đa dạng hóa chuỗi sản xuất, hội nhập tốt hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu. Ông Giorgio Aliberti nhận định rằng nếu thực thi tốt thì cả hai hiệp định này sẽ mang đến cho Việt Nam cơ hội trở thành một trung tâm sản xuất của khu vực. Về phần EU, FTA này cũng sẽ giúp cho Khối tăng khả năng tiếp cận với một thị trường tiêu dùng hấp dẫn với hơn 90 triệu dân của Việt Nam.
Đề cập chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam, theo Đại sứ Giorgio Aliberti để đón nhận cơ hội mới, đặc biệt thúc đẩy mối quan tâm của EU, Việt Nam cần phải có những thay đổi mạnh mẽ hơn đi cùng với phát huy thế mạnh của mình: “Việt Nam cần tập trung lợi ích mang tính động để nâng cao môi trường đầu tư nhằm thu hút đầu tư từ EU. Khi Việt Nam có tiêu chuẩn đầu tư chất lượng cao thì doanh nghiệp Việt cũng sẽ được hưởng lợi tốt hơn. Đây cũng là cơ hội lẫn thách thức đặt ra cho Việt Nam. Một thách thức khác, Việt Nam cần số hoá trong các quy trình, thủ tục để đơn giản hoá thủ tục hành chính. Đây là việc quan trọng."
Rõ ràng, lợi ích của EVFTA và EVIPA mang lại cho các bên liên quan như thế nào còn phụ thuộc vào việc họ thực thi đến đâu. Ông Nicolas Audier, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp EU tại Việt Nam cho rằng, trong tương lai, triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào thương mại tự do, sự công bằng, minh bach và dựa trên các thị trường quan trọng trên thế giới, điển hình là Liên minh châu Âu.