Góp ý vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, nhiều người Việt Nam ở nước ngoài cho rằng việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân, trong đó có cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là một chủ trương sáng suốt của Đảng, thể hiện tinh thần cởi mở, để phát huy trí tuệ, sự đoàn kết, quyền làm chủ của nhân dân trong hoạch định đường lối, chủ trương, quyết sách quan trọng của đất nước; góp phần củng cố niềm tin đối với Đảng. Đây cũng là nội dung Tiến sĩ (TS) Phan Bích Thiện, Phó chủ tịch Hội người Việt Nam tại Hungary, Chủ tịch Quỹ vì quan hệ Hungary Việt Nam tham gia đóng góp ý kiến vào Dự thảo văn kiện trình đại hội 13 của Đảng.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Vừa tham gia công tác cộng đồng vừa tham gia nhiều hoạt động kết nối về hợp tác khoa học kỹ thuật trong nước, TS Phan Bích Thiện có những chia sẻ trong việc góp ý cho các văn kiện trình Đại hội Đảng.
TS Phan Bích Thiện cho rằng: "Văn kiện Đại hội Đảng được đưa ra để kiều bào đóng góp ý kiến đã thể hiện Đảng và nhà nước Việt Nam thực sự coi khối người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Những người Việt sống ở nước ngoài cảm thấy có trách nhiệm hơn đối với đất nước.
Bên cạnh đó sự góp ý của khối người Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ góp phần thể hiện sát hơn các vấn đề cần giải quyết hay điều chỉnh để tạo điều kiện tốt hơn hỗ trợ khối kiều bào và góp phần giúp khối kiều bào đoàn kết hơn để cùng hướng về xây dựng đất nước."
Theo Tiến sĩ Phan Bích Thiện: "trong việc kêu gọi người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp xây dựng đất nước cần chú trọng tới khối trí thức, tiềm năng rất lớn của kiều bào. Lượng kiều hối hàng năm rất quan trọng đối với đất nước, nhưng tiềm năng chất xám của kiều bào còn có thể đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của Việt Nam. Đặc biệt trong thời đại cách mạng 4.0, trong công cuộc chuyển đổi số hiện nay kiều bào đang làm việc ở các nước trên thế giới sẽ đóng góp được kinh nghiệm cũng như kiến thức về các công nghệ tiên tiến cho đất nước.
 Đại diện các Hội đoàn người Việt ở Hungary chụp ảnh lưu niệm với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng trong chuyến thăm Hungary của Tổng bí thư tháng 9/2018. |
Để phát huy tiềm năng này theo tôi cần đưa ra nhưng giải pháp chính sách cụ thể để kiều bào trí thức, chuyên gia đóng góp cho đất nước. Bên cạnh việc tạo điều kiện kêu gọi trí thức chuyên gia kiều bào về làm việc tại Việt Nam cần chú trọng phát huy những mô hình làm việc, hợp tác qua bằng hình thức trực tuyến để kiều bào vẫn đóng góp được cho đất nước mà không cần thiết phải về Việt Nam, đặc biệt trong những bối cảnh đặc biệt ví dụ như đại dịch hiện nay. "
Tiến sĩ Phan Bích Thiện cũng nhắc tới một lực lượng vô cùng quan trọng của người Việt Nam ở nước ngoài, đó là giới trẻ: "Phải có những chính sách cụ thể hướng tới giới trẻ kiều bào, thế hệ thứ hai, thứ ba bởi vì thế hệ trẻ chính là tương lai của đất nước và các mối hợp tác quốc tế. Cần những chương trình khuyến khích, kêu gọi thế hệ trẻ người Việt hay có nguồn gốc Việt Nam hướng về Việt Nam, đẩy mạnh, tạo điều kiện để thế hệ trẻ kiều bào tìm hiểu về Việt Nam, hợp tác với Việt Nam hay về làm việc, cống hiến. Hỗ trợ, đơn giản hóa các thủ tục khi người có nguồn gốc, có bố/mẹ là người Việt Nam có thể xin nhập quốc tịch Việt Nam.
Một mảng cũng rất cần đó là việc khuyến khích, đón nhận, hỗ trợ, tạo điều kiện có thể cạnh tranh để số lượng lớn lưu học sinh sau khi học tập ở nước ngoài trở về nước làm việc."
 Một tiết mục biểu diễn văn nghệ của thế hệ thứ hai người Việt tại Hungary- Ảnh: Thủy Ngân |
Theo tiến sĩ Phan Bích Thiện, song song với việc kêu gọi kiều bào đóng góp cho đất nước cũng cần quan tâm đến việc hỗ trợ, bảo hộ người Việt Nam ở nước ngoài...: "Trong Dự thảo văn kiện trình ĐH XIII có nêu tới vấn đề "Hỗ trợ để người Việt Nam ở nước ngoài có địa vị pháp lý vững chắc, phát triển kinh tế và đời sống, hội nhập ở nước sở tại.” Điều này chứng tỏ Đảng và Nhà nước hiểu rõ và nắm bắt được tình hình của khối người Việt Nam ở nước ngoài. Sau quá trình hình thành và phát triển hiện nay các tổ chức hội đoàn của người Việt Nam ở nước ngoài đã được lan rộng ở nhiều nước, đã trở thành các tổ chức vững chắc trong cộng đồng người Việt tại nước sở tại.
Hiện nay mục tiêu quan trọng là để cộng đồng người Việt có địa vị pháp lý, các tổ chức của người Việt có tư cách pháp nhân tại các nước sở tại. Điều đó giúp cho các hoạt động của cộng đồng sẽ lan rộng hơn, nâng cao uy tín của cộng đồng người Việt đối với xã hội nước bạn. Để hỗ trợ kiều bào trong việc này Chính phủ cần giao cho các đại sứ quán, cơ quan ngoại giao đại diện nhiệm vụ cụ thể là hỗ trợ cộng đồng người Việt xây dựng và đăng ký tư cách pháp nhân tại nước sở tại cho các tổ chức của cộng đồng.
Bên cạnh việc giữ gìn bản sắc dân tộc cần khuyến khích kiều bào học ngôn ngữ, tìm hiểu và tôn trọng các giá trị văn hóa của nước bạn, có các hoạt động hướng về xã hội nước sở tại để có thể hội nhập tốt hơn. Khi hiểu và tôn trọng văn hóa nước bạn thì mình sẽ dễ làm các bạn hiểu hơn các giá trị văn hóa Việt, yêu quý Việt Nam hơn, trên cơ sở đó sẽ tạo nhiều điều kiện hỗ trợ Việt Nam tốt hơn.
Việc bảo hộ công dân Việt Nam ở nước ngoài cũng cần được thể hiện qua những chính sách văn bản cụ thể, để kiều bào thực sự yên tâm là mình được nhà nước bảo hộ khi cần thiết.”