Ban Chỉ đạo xây dựng "Đề án Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045" vừa hoàn tất Dự thảo lần 1 của Đề án. Việc hoàn tất xây dựng dự thảo lần 1 của Đề án quan trọng này đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Đại hội đại biểu toàn quốc XIII của Đảng cộng sản Việt Nam xác định: "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị". Định hướng chung là: "Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước.
 Chủ tịch nước làm việc với Tổ biên tập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN |
Xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở các nguyên tắc pháp quyền, bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước. Xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển nhanh, bền vững".
Để triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tháng 5/2021, Bộ Chính trị quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng "Đề án Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045", do Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, làm Trưởng ban Chỉ đạo. Thường trực Ban Chỉ đạo đã tổ chức 3 cuộc Hội thảo quốc gia, như Trưởng ban Nội chính Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phan Đình Trạc khẳng định: "trên tinh thần thật thẳng thắn, trách nhiệm, mạnh dạn.., với các đề xuất đột phá có cơ sở lý luận và thực tiễn, phù hợp với đặc điểm và yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn tới", tập hợp được nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc được đúc kết từ nghiên cứu lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về lập pháp, hành pháp, tư pháp.
 Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu ý kiến tại buổi làm việc. Ảnh TTXVN |
Còn theo Phó giáo sư Tiến sỹ Hoàng Thế Liên, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp: "Các chuyên gia, nhà khoa học và các nhà hoạch định chính sách đã thảo luận sâu sắc, thẳng thắn các chủ đề hội thảo. Các Hội thảo cũng đã khởi động và kích hoạt tư duy của xã hội để góp phần xây dựng Đề án". Giáo sư, Tiến sỹ Khoa học Đào Trí Úc, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Luật học, Hội đồng Giáo sư Nhà nước đánh giá các Hội thảo: "đã làm rõ được những thành tựu và xác định được những vấn đề cốt lõi, mang tính chiến lược, đột phá trong tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam". Cùng với đó, các cơ quan, tổ chức đã tiến hành nhiều cuộc thảo luận, toạ đàm, cuộc họp lấy ý kiến để huy động sự tham gia của đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, chuyên gia, nhà khoa học đóng góp ý kiến trên từng lĩnh vực cụ thể của Đề án. Đến cuối tháng 3/2022, Tổ Biên tập xây dựng Đề án đã tập hợp được hơn 4.000 trang tài liệu từ kết quả của ba cuộc Hội thảo quốc gia, 27 báo chuyên đề phục vụ xây dựng Dự thảo Đề án.
Kết quả nghiên cứu lý luận, thực tiễn và tổng hợp nội dung của các báo cáo chuyên đề, các cuộc Hội thảo quốc gia đã giúp Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập xây dựng Đề án đúc rút được những luận điểm rất quan trọng, làm cơ sở cho việc xây dựng Đề án. Như khẳng định của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, trong phát biểu tổng kết Hội thảo quốc gia lần thứ 3 mới đây, tại Thành phố Hồ Chí Minh: "Nhà nước pháp quyền là một phương thức tổ chức quyền lực nhà nước trên cơ sở thượng tôn Hiến pháp và pháp luật để bảo đảm bản chất dân chủ của nhà nước. Từ đó hình thành nên quan điểm: "Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quá trình Nhà nước Việt Nam thiết lập và vận hành những nguyên lý, đặc trưng phổ quát, tiến bộ của nhà nước pháp quyền hiện đại, mang định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm bản sắc văn hóa truyền thống của Việt Nam là Nhà nước của dân, do dân và vì dân, do Đảng lãnh đạo, nhằm mục tiêu phát triển đất nước, mang lại hạnh phúc cho Nhân dân".
Quá trình đó, "phải dựa trên tư duy biện chứng, lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng dân chủ, pháp quyền của Chủ tịch Hồ Chí Minh; kế thừa, phát huy nội lực và thành tựu đã đạt được của sự nghiệp đổi mới trong hơn 35 năm qua; tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của thế giới; có lộ trình, bước đi phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước trong từng giai đoạn". Khẳng định "xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quy luật phát triển tất yếu của Nhà nước Việt Nam, phù hợp với xu thế của thời đại, là chủ trương nhất quán, đúng đắn của Đảng, là nguyện vọng, sự lựa chọn của nhân dân, là yêu cầu cấp thiết để phát triển đất nước nhanh, bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện".
Bám sát các quan điểm nêu trên, nội dung Dự thảo lần 1 "Đề án Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045" bám sát Cương lĩnh xây dựng đất nước, Hiến pháp năm 2013, các Nghị quyết của Trung ương, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, có nhiều điểm mới, có tính đột phá, sẽ tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thời gian tới.